Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
CANYAKAN
Yeniçeriliğin son devrinde yaşamış ve güzelliği ile meşhur olmuş Galatanın kaldırım kopuklarından bir nevcivan; Bizim gencliğimizde Salıpazarı Deniz Hamamı gaayet şenlikli bir yerdi, Tersânenin, Galatanın, Tophânenin bütün kabadayı, zıpırları, külhânileri ve o semtlerin, kendi kadrü kıymetlerini bilmeyerek altın adlarını bakır yapmış tâze bıçkınları hep orada toplanır, hâyü hûy içinde bir acâib cünbüşler olur giderdi. Ağızdan kulağa nakledilegelmişdir, üzerinde kararmış acâib bir leke bulunan çürük bir tahtayı her sene hamam kurulurken aynı yere çakarlar ve derlerdi ki bu hamam yeniçerilik devrinden kalmışdır, namlı yeniçeri zorbalarından Karayılan baltalı mahbûbu (B.: Balta) Galatalı Canyakan için iki kalyoncu neferini kıtır kıtır kesmişdir, işte bu leke o kalyoncuların kanıdır. Mâhud tahtanın muhâafaza edilip her sene aynı yere çakılmasının sebebi de uygunsuzlara, yüreğinde fesad olanlara ibret olması içinmiş. Yârimiz ve destancılıkda üstâdımız Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Aşık Râzi bir gün bu Canyakandan konuşulur iken şu manzûmeyi yazmış idi:
Salıpazarında deniz hamamı
Gaayet şenliklidir her yaz eyyâmı
Anda cem olmuşdur cümle mehâbib
Hem cümle âşıkan şâirü edib
Şu yelkenci şu kayıkcı güzeli
Fermeneci dilberi saçları telli
Topukludur yemenici civanı
Kebûter misâli t...
⇓ Devamını okuyunuz...
Yeniçeriliğin son devrinde yaşamış ve güzelliği ile meşhur olmuş Galatanın kaldırım kopuklarından bir nevcivan; Bizim gencliğimizde Salıpazarı Deniz Hamamı gaayet şenlikli bir yerdi, Tersânenin, Galatanın, Tophânenin bütün kabadayı, zıpırları, külhânileri ve o semtlerin, kendi kadrü kıymetlerini bilmeyerek altın adlarını bakır yapmış tâze bıçkınları hep orada toplanır, hâyü hûy içinde bir acâib cünbüşler olur giderdi. Ağızdan kulağa nakledilegelmişdir, üzerinde kararmış acâib bir leke bulunan çürük bir tahtayı her sene hamam kurulurken aynı yere çakarlar ve derlerdi ki bu hamam yeniçerilik devrinden kalmışdır, namlı yeniçeri zorbalarından Karayılan baltalı mahbûbu (B.: Balta) Galatalı Canyakan için iki kalyoncu neferini kıtır kıtır kesmişdir, işte bu leke o kalyoncuların kanıdır. Mâhud tahtanın muhâafaza edilip her sene aynı yere çakılmasının sebebi de uygunsuzlara, yüreğinde fesad olanlara ibret olması içinmiş. Yârimiz ve destancılıkda üstâdımız Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Aşık Râzi bir gün bu Canyakandan konuşulur iken şu manzûmeyi yazmış idi:
Salıpazarında deniz hamamı
Gaayet şenliklidir her yaz eyyâmı
Anda cem olmuşdur cümle mehâbib
Hem cümle âşıkan şâirü edib
Şu yelkenci şu kayıkcı güzeli
Fermeneci dilberi saçları telli
Topukludur yemenici civanı
Kebûter misâli takla atanı
Varolcu güzelde gör perendeyi
Hem temâşâ eyle şu küçükbeyi
Nilgûn peştemalı ince belinde
Ayağında nazı cilve elinde
Reftâr ider dilber tâvus misâli
Boynunda nice yüz âşık vebâli
İşmar etti sandım ayyar gamzesi
Meğer aldaturmuş kâfir berkesi
Açdım âguuşumu ben ol hümâye
Pertav etti kaçdı şehbaz deryâye
Kimdir dedim âyâ aceb şu fettan
Dediler ki nâmı anın Canyakan
Kaldırım kopuğu o Galatalı
Çorbacının civeleği baltalı
Karayılan nâm bir ejderi heftser
İki kolyoncuyu anınçün keser
Güzellere kötü gözle bakanlar
İbret alsun diye silinmez kanlar
Salıpazarı karakolunda İbrâhim Efendi adında bir lâz komiser vardı, beş vakit namazında müslüman adamdı. Nâmus dâvâsında gaayetle mutaassıb ve mütecellid, ite köpeğe göz açdırmaz, kuyruk sallatmaz, yakaladığını tepeler, mazbut zâbit adamdı, bir gün biz hamamda iken geldi, mâhud kanlı çürük tahtayı kendi eliyle sökdü, balta ile paraladı, “burada edeb ve nâmusun muhâfızı bu tahta parçası değil, kanundur, devletin zâbıtasıdır, onlardan korkmayan şerîr bu çürük tahtadan mı korkacak” dedi idi.
Vasıf HİÇ
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Vâsıf Hiç
Kod
IAM060666
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 6, sayfalar 3381-3382
Bakınız Notu
B.: Balta
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.