İstanbulda Karadeniz Boğazı ağzında ve Boğaz dışında Anadolu ve Rumeli kıyılarında kurulan ilk deniz tahlisiye istasyonlarına verilen isimdir; bu güzel türkçe ismin sonradan “tahlisiye” ye çevrilmesi garibsenir. Mehmed Eşref Bey merhumun “İstanbul Boğazı ve civârı” haritasında gösterilmiş bu ilk cankurtaran istasyonları, Anadolu yakasında Yom Burnunda Elmas Burnu doğusunda Eşek Adası karşısında Rumeli yakasında da Fener Kalesi ile Kara Burun arasında ve Kilyosda dört istasyondur. Birinci Cihan Harbinden az önce Şirketi Hayriye tarafından neşredilmiş ve “Boğaziçi” adlı eserde de bu ilk cankurtaranlar için şu satırlar yazılmıştır: “Dünyanın en tehlikeli denizi Boğazın medhalidir. Burada nice gemiler telef, nice insanlar mahvolmuşdur. Sultan Abdülaziz zamanında idi ki İstanbuldaki yabancı sefâretler, Boğaza girecek gemilerden bir ücret alınarak, bir tarafdan Şileye, öbür tarafdan Boz Buruna kadar bir cankurtaran istasyonu yapmaya karar verdiler. “Tahlis emrinde kullanılan sandallar batmazdı. Bir sandalın içerisinde yirmi kürekci bulunurdu. Gemiciler, kaptanlar kazâ vukuunda simid denilen can kurtaran âletini giyip de on dakika kadar kendilerini deniz üzerinde tutarlarsa, cankurtaranlar mutlaka yetişip çıkarlar. Hattâ sâhilden roket atarlar. Roket bir nevi havâi fişengidir ki 300 ...

İstanbulda Karadeniz Boğazı ağzında ve Boğaz dışında Anadolu ve Rumeli kıyılarında kurulan ilk deniz tahlisiye istasyonlarına verilen isimdir; bu güzel türkçe ismin sonradan “tahlisiye” ye çevrilmesi garibsenir. Mehmed Eşref Bey merhumun “İstanbul Boğazı ve civârı” haritasında gösterilmiş bu ilk cankurtaran istasyonları, Anadolu yakasında Yom Burnunda Elmas Burnu doğusunda Eşek Adası karşısında Rumeli yakasında da Fener Kalesi ile Kara Burun arasında ve Kilyosda dört istasyondur. Birinci Cihan Harbinden az önce Şirketi Hayriye tarafından neşredilmiş ve “Boğaziçi” adlı eserde de bu ilk cankurtaranlar için şu satırlar yazılmıştır: “Dünyanın en tehlikeli denizi Boğazın medhalidir. Burada nice gemiler telef, nice insanlar mahvolmuşdur. Sultan Abdülaziz zamanında idi ki İstanbuldaki yabancı sefâretler, Boğaza girecek gemilerden bir ücret alınarak, bir tarafdan Şileye, öbür tarafdan Boz Buruna kadar bir cankurtaran istasyonu yapmaya karar verdiler. “Tahlis emrinde kullanılan sandallar batmazdı. Bir sandalın içerisinde yirmi kürekci bulunurdu. Gemiciler, kaptanlar kazâ vukuunda simid denilen can kurtaran âletini giyip de on dakika kadar kendilerini deniz üzerinde tutarlarsa, cankurtaranlar mutlaka yetişip çıkarlar. Hattâ sâhilden roket atarlar. Roket bir nevi havâi fişengidir ki 300 - 400 metro kadar gider. Bu fişenge ince bir ip bağlıdır. Gemiciler bu ipi yakalayınca çekerler. İkinci daha kalın bir ip, nihâyet bir halat gelir, o halatı gemiye bağlarlar. Bu halat üzerinden halkalarla simitler gelir, gider. Geminin yolcularını, tayfalarını bu suretle kurtarırlar. Bu müessese hicri 1287 (milâdî 1870 1871) de vücuda getirilmişdir. Şimdiye kadar (1870 den 1914 yılına kadar 44 sene içinde) Boğaz cankurtaranları 16.000 kişi kurtarmışdır. Yapılan istatistiğe göre kurtardıkları adamlar içerisinde % 8 nisbetinde boğulan vardır, demek ki aslında 20,000 kişi denize düşmüş, 400 kişi boğulmuştur. Bu kurtarılan adamlara mahsus hastahâneler de vardır, oraya yatırırlar, tedâvi ederler. “Cankurtaran teşkilâtının gemilerde aldığı gelir, şimdiki halde masraflarının üç mislidir. Zirâ Sultan Abdülaziz zamanından beri Boğazdan geçen gemilerin adedi üç misli artmıştır. Fakat artan para isrâf olunmaz, Osmanlı Bankasına yatırılır; cankurtaranların 350.000 lira kadar (altın para) paraları birikmişdir”. (B.: Tahlisiye İstasyonları).