Eski İstanbul hayâtı, bu arada bilhassa tulumbacılık ve külhanbeylik âleminin bir âdeti olarak, halk şâirleri büyük yangınlar, zelzeleler, ve geniş akisler uyandıran cinâyetler üzerine destanlar yazardı; ki bu destanlardan biri de Hâlid adında bir halk şâiri tarafından 10 temmuz 1894 zelzelesi üzerine yazılmışdır (B.: Destan; zelzele). Destanın aşağıdaki metnini Tahir Alangunun “Çalgılı Kahvelerdeki Külhanbeyi Edebiyâtı” adlı eserinden alıyoruz : 1. Dinleyin ahvâli başdan ibtidâ İstanbul şehrinde olan kazâyı Karalar giymekde ahâli hâlâ Nice babayiğit gitti ziyâne 2. Muharrem ayında bir salı günü Saat de heman geçmişdi dördü Ahâli heman bir zulüm gördü Cihan bulanmışdı tozu dumâne 4. Zâbitler der ki:“Bu ne felâket? Var mı bizim için câyi selâmet Olur ise ancak Mevlâdan hidâyet” Cümlenin halleri düşdü yamâne 5. Kurtulduk mektebden, çok şükür ettik Kimsede hal kalmadı cümlemiz bittik Peder mâderimizi görmeğe gittik Hazır olduk ol emrü fermâne 6. Kimisi bırakdı hep kitablarını Kurtarmak için hem canlarını Koşdular görmeğe hep hânelerini Hepsinin göz yaşları oldu revâne 7. Teneffüshâne başdan başa yıkıldı Şâkirdan zâbit sokaklara döküldü Çok şükür Tanrıya hepsi kurtuldu Koç kurban kesildi Rabbül Sübhâne 8. Zelzelenin akabinde başladı harik Yıkıldı duvarlar k...

Eski İstanbul hayâtı, bu arada bilhassa tulumbacılık ve külhanbeylik âleminin bir âdeti olarak, halk şâirleri büyük yangınlar, zelzeleler, ve geniş akisler uyandıran cinâyetler üzerine destanlar yazardı; ki bu destanlardan biri de Hâlid adında bir halk şâiri tarafından 10 temmuz 1894 zelzelesi üzerine yazılmışdır (B.: Destan; zelzele). Destanın aşağıdaki metnini Tahir Alangunun “Çalgılı Kahvelerdeki Külhanbeyi Edebiyâtı” adlı eserinden alıyoruz : 1. Dinleyin ahvâli başdan ibtidâ İstanbul şehrinde olan kazâyı Karalar giymekde ahâli hâlâ Nice babayiğit gitti ziyâne 2. Muharrem ayında bir salı günü Saat de heman geçmişdi dördü Ahâli heman bir zulüm gördü Cihan bulanmışdı tozu dumâne 4. Zâbitler der ki:“Bu ne felâket? Var mı bizim için câyi selâmet Olur ise ancak Mevlâdan hidâyet” Cümlenin halleri düşdü yamâne 5. Kurtulduk mektebden, çok şükür ettik Kimsede hal kalmadı cümlemiz bittik Peder mâderimizi görmeğe gittik Hazır olduk ol emrü fermâne 6. Kimisi bırakdı hep kitablarını Kurtarmak için hem canlarını Koşdular görmeğe hep hânelerini Hepsinin göz yaşları oldu revâne 7. Teneffüshâne başdan başa yıkıldı Şâkirdan zâbit sokaklara döküldü Çok şükür Tanrıya hepsi kurtuldu Koç kurban kesildi Rabbül Sübhâne 8. Zelzelenin akabinde başladı harik Yıkıldı duvarlar kapandı tarik Ahâli mallarından oldular fâriğ Hepsinin dîdesi oldu hicrâne 9. Zâlim Çırçırlılar yangına geldi Pervâne misâli âteşe daldı Kurtardı çok yerleri kurbanlar aldı Çok şükür ettiler emrül Sübhâne 10. Sandıklar gelmişdi karşı tarafdan Ateş sardı hanı her bir tarafdan Kurtardı cümlesin Bâri Yaradan Lûtfundan gösterdi gayret insâne 11. Yıkıldı cümle hâneler, hanlar Kalmadı aslaa sağlam duvarlar Ahâlinin göz yaşı sel gibi damlar Çok duâ ettiler ol (ulu) Yezdâne 12. Ne çâre bozulmaz takdîri Hüdâ Hemen yardım etsin cümleye Mevlâ Yıldırdı Fâtihin alemi hâlâ Çıkmaz oldu müezzin ezâne 13. Yıkıldı Edirnekapu minâresi Harab olmuşdu civarlar kalesi Kurtulmanın yokdu gayri çâresi Herkes dökülmüşdü bağ u bostâne 14. Yıkıldı cümle kâgir binâlar Çatladı karakol, kışla duvarlar Harab oldu cümle hanlar, hamamlar Bu da ibret oldu böyle cihâne 15. Yıkıldı Yeni Câmiin külâhı Billâh söylemem aslaa hilâfı Ey kerem kânı Cenâbı Bârî Yazık değil miydi bunca insâne 16. Zelzeleden Çarşı olmuşdu harab Dökülmüş cümle taş ile türab Burada ezilenler gaayet bî hesab Leşleri serdiler cümle meydâne 17. Bir kimesne var mı idi hanın içinde O da kalmışdı bu zulmün dibinde Çıkardılar toz toprak içinde Yazık elif kaddi döndü kemâne 18. Anı kurtardılar toprak içinden Tuttular hemen iki kolundan Verdi bir sedâ ol derûnundan Çehresi benzerdi bir kahramâne 19. Allah dinü devlete vermesin zevâl Cümlesi buldu keyfinde kemâl Ehli servet yardımda etmedi ihmâl Rahmet ettiler ehli islâme 20. Her bir devletten tâne geldi Takdir böyle imiş yerini buldu Nice canlar gül gibi soldu Kara haber gitti bunca cihâne 21. Nasıl hareket desem bu bir zulümdür Söz lâf anlamaz böyle bir zâlimdir Kimi “babacığım”, kimi “evlâdım” dir Yeniden gelmişdi sanki cihâne 22. Sene bin üç yüz on iki tamam Takdir bu hâli eyledim beyan Söylesem çokdur hâsılı kelâm Gayret et Hâlid işbu destâne Emsâli arasında en zaif, belli ki bu yolda çok acemi bir kalemden çıkmış bir destandır.