Yukarı Boğazda, Kireçburnu ile Mesar Burnu arasında büyük bir koy olup gerisinde çok lâtif bir vâdi uzanıb gider; bütün rüzgârlara karşı mahfuz Karadeniz Boğazında en güzel demir yeridir. Büyükdere bu koyun şimâl sâhili üstündedir. koyun bitiminde Kefeli Köyü (B.: Kefeli Köyü) bulunmaktadır. Koyun şimâl kısmında, Büyükdere kasabasının kıble keşişleme cihetine doğru 4 gomina imtidâdında 10 kolaç derinlik vardır ki dibi düz bir sâhadır; bu sâhanın nihâyetine doğru bir gomina dâhilinde derinlik 5 kolaçdır. Koyun cenub kısmında ise 13 - 20 kolaç su vardır. Koyun cenub sâhilinde, kasabanın biraz açığında, bir gomina açığa kadar 3 kolaç derinlikde bir bank vardır; bu çıkıntıdan sakınmak lâzımdır. Dibi çamur ve ince kum olduğu için Büyükdere koyunun her tarafı demirlemeğe müsâiddir. Medhal kısmında 18 - 24 kolaç, bitimine doğru da 4 - 7 kolaç su bulunduğu için koya pek çok gemi, hattâ bir küçük filo girip demir atabilir. En güzel demir yeri de, katolik kilisesinin 2 3/4 gomina cenubunda, Kefeli Köyü Camiinin minâresi (bu cami Menderes îmârında yıkdırılmıştır) 278 derece ciheti hakikîde ve 3 gomina mesâfede kerteriz edildiği noktadır ki 7 kolaç derinliği vardır; Boğazdan giren gemilerin kontrol muâmelesi de burada yapılır. Boğazın ana akıntısı Mesar Burnu önünde vapur iskelesi hizâsın...

Yukarı Boğazda, Kireçburnu ile Mesar Burnu arasında büyük bir koy olup gerisinde çok lâtif bir vâdi uzanıb gider; bütün rüzgârlara karşı mahfuz Karadeniz Boğazında en güzel demir yeridir. Büyükdere bu koyun şimâl sâhili üstündedir. koyun bitiminde Kefeli Köyü (B.: Kefeli Köyü) bulunmaktadır. Koyun şimâl kısmında, Büyükdere kasabasının kıble keşişleme cihetine doğru 4 gomina imtidâdında 10 kolaç derinlik vardır ki dibi düz bir sâhadır; bu sâhanın nihâyetine doğru bir gomina dâhilinde derinlik 5 kolaçdır. Koyun cenub kısmında ise 13 - 20 kolaç su vardır. Koyun cenub sâhilinde, kasabanın biraz açığında, bir gomina açığa kadar 3 kolaç derinlikde bir bank vardır; bu çıkıntıdan sakınmak lâzımdır. Dibi çamur ve ince kum olduğu için Büyükdere koyunun her tarafı demirlemeğe müsâiddir. Medhal kısmında 18 - 24 kolaç, bitimine doğru da 4 - 7 kolaç su bulunduğu için koya pek çok gemi, hattâ bir küçük filo girip demir atabilir. En güzel demir yeri de, katolik kilisesinin 2 3/4 gomina cenubunda, Kefeli Köyü Camiinin minâresi (bu cami Menderes îmârında yıkdırılmıştır) 278 derece ciheti hakikîde ve 3 gomina mesâfede kerteriz edildiği noktadır ki 7 kolaç derinliği vardır; Boğazdan giren gemilerin kontrol muâmelesi de burada yapılır. Boğazın ana akıntısı Mesar Burnu önünde vapur iskelesi hizâsında şiddetlenir ve Büyükdere Koyuna girmeden, koyun önünden Kireç Burnuna doğru akar geçer. Ana akıntı koya girmemekle beraber koyda dâimâ hafif ve mütehavvil bir anafor cereyânı vardır, Kireç Burnundan Yenimahalleye kadar his olunur, ana akıntı şiddetlendikce bu anafor da kuvvetlenir. Büyükdere Koyunda ufak tâmirler için bir de kızak bulunmaktadır. Geçen asrın ortalarına kadar, yelken devrinde Osmanlı Donanması Karadeniz seferlerine çıkdığında, Beşiktaş önünden kaldıkdan sonra bu Büyükdere Koyunda demirler ve Boğazdan Karadenize çıkmak için müsâid havayı (rüzgârı) burada beklerdi. Büyükdere koyu Boğaziçinde mehtâbı ile de meşhurdur; eski tantanalı mehtâb âlemlerine sahne olmuşdur ki müverrih Cevdet Paşa “Mâruzat” adlı eserinde: “Mehtâb geceleri denizin yüzü seyirci kayıkları ile resmi alınacak bir şekil ve mâhiyetde idi; en güzel mehtâbı olan da Bebek Koyu ile Büyükdere Koyudur” diyor. Em. Gnl. H. R. AYYILDIZ Geçen asır ortasında Osmanlı Donanması Büyükdere Koyunda. 1 — Yenimahalle; 2 — Boğaz ağzı; 3 — Ceneviz Kalesi; 4 — Yûşa Tepesi; 5 — Beykoz; 6 — Orhâniye; 7 — Arkadi; 8 — Aziziye; 9 — Mahmudiye; 10 — Osmaniye; 11 — ?; 12 — Fethi Bülend; 13 — İclâliye; 14 — Avnillah; 15 — Muini Zafer. (Bir İtalyan gravürden Behcet Cantok eli ile)