Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BÜYÜKADA VAPURU
Seyrisefâin İdâresinin liman işletmesi vapurlarından biri olup Cumhuriyetin ilk yıllarında İngiltereden satın alınmış ve Köprü - Kadıköy ve Haydarpaşa, Köprü - Adalar hatlarına verilmişdi. Rakamla kesin olarak ifâde imkânını bulamadık, boy uzunluğu ve ton îtibârı ile İstanbul sularının günlük hayatında hizmet etmiş en büyük gemidir; tek bacalı, tek direkli, yandan çarklı (padl) bir vapurdu; o zamanlar rivâyet edildiğine göre, 1850 - 1865 arasında bir ingiliz lorduna, kendisini Şimal Denizinde ve Atlantikde dolaşdıran bir yat olarak inşâ edilmiş, uzun bir hizmetden sonra bir nakliye şirketine satılmış, yıllarca da Manş Denizinde İngiltere ile Fransa arasında yük ve hayvan taşımışdı. 1925 de İngiltereye gemi almaya giden bir Seyrisefâin İdâresi heyeti, büyük lodos fırtınalarında kendi liman hatlarında vapur seferleri inkıtâa uğradığı için, azgın Manş dalgalarına göğüs geren bu tekneyi pek uygun görmüş, yarım asrı aşmış olan yaşını nazarı dikkate almayarak, fiâtını da uygun bulduğu için satın almışdı. “Büyükada” adı verilen bu yaşlı fakat güzel vapura İstanbulda bir hayli para harcanarak gaayetle lüks kamaralar, salonlar yapıldı.
Bu vapuru satın alanlar ilk tahminlerinde yanılmamışlardır; Mudanya ve Bandırma seferlerinin dahi yapılamadığı lodos fırtınalarında Büyük ada denize pervâ...
⇓ Read more...
Seyrisefâin İdâresinin liman işletmesi vapurlarından biri olup Cumhuriyetin ilk yıllarında İngiltereden satın alınmış ve Köprü - Kadıköy ve Haydarpaşa, Köprü - Adalar hatlarına verilmişdi. Rakamla kesin olarak ifâde imkânını bulamadık, boy uzunluğu ve ton îtibârı ile İstanbul sularının günlük hayatında hizmet etmiş en büyük gemidir; tek bacalı, tek direkli, yandan çarklı (padl) bir vapurdu; o zamanlar rivâyet edildiğine göre, 1850 - 1865 arasında bir ingiliz lorduna, kendisini Şimal Denizinde ve Atlantikde dolaşdıran bir yat olarak inşâ edilmiş, uzun bir hizmetden sonra bir nakliye şirketine satılmış, yıllarca da Manş Denizinde İngiltere ile Fransa arasında yük ve hayvan taşımışdı. 1925 de İngiltereye gemi almaya giden bir Seyrisefâin İdâresi heyeti, büyük lodos fırtınalarında kendi liman hatlarında vapur seferleri inkıtâa uğradığı için, azgın Manş dalgalarına göğüs geren bu tekneyi pek uygun görmüş, yarım asrı aşmış olan yaşını nazarı dikkate almayarak, fiâtını da uygun bulduğu için satın almışdı. “Büyükada” adı verilen bu yaşlı fakat güzel vapura İstanbulda bir hayli para harcanarak gaayetle lüks kamaralar, salonlar yapıldı.
Bu vapuru satın alanlar ilk tahminlerinde yanılmamışlardır; Mudanya ve Bandırma seferlerinin dahi yapılamadığı lodos fırtınalarında Büyük ada denize pervâsızca açılmış, Haydarpaşaya ve Büyükadaya gidip gelmişdir. Fakat çok kömür yakması, tayfa adedinin çokluğu, kazan ve makinalarında sık sık ârızalar çıkması, İdâreyi masrafına dayanılmaz bir hale getirmişdir. 3 - 4 sene kadar hizmetden sonra seferden alınmış, Halice çekilmiş, kamaraları bozulup lüks eşyâsı büyük posta vapurlarına verilmiş, tekne, kazan ve makinaları da hurda olarak satılmışdır.
Salâhaddin Kandemir 3 mart 1937 tarihli Cumhuriyet Gazetesinde “Vapur Mezarlığı” başlıklı bir makalesinde şunları yazıyor:
“Hatırlarsınız belki, sekiz sene evvel (1925 de) İstanbula geldiği zaman, gazetelerde resimleri çıkan, adı dillerde dolaşan yandan çarklı Büyükada vapuru...
“Bir o zamanki hâlini düşünün; yeni boyanmıştı, her tarafı pırıl pırıldı. Al perdeleri, kadife kanapeleri, endam aynaları, şen, şakrak yolcuları vardı... Baygın sesinin akisleri yorgun bir martı gibi vardığı Ada çamlıklarında dolaşırdı. Yan gelip yaslandığı köprü iskelesinde kapkara dumanını savururdu...
“Gelin, bir de şimdiki haline bakın...
“Denizden fırlamış kırık bir demir parçasını andıran baştarafındaki adını görmeseniz, bin şahidle onun “Büyükada” olduğuna inanamazsınız.
“Beş on gün sonra ise bu ad da kaybolacak... ve Büyükada vapuru tarihe karışacaktır.
“Daha şimdiden onun tarihini anlatanlar var: İki yüz yirmi bin liraya alınmıştı. İstanbula gelince baştanbaşa tamir, tefriş ve tezyin edilmişti. O günlerde bununla öğünenler vardı, Adaya giderken ona binebilmek için saatlerce bekliyenler vardı. Burada altmış bin liradan fazla sarfedilince bu vapur aşağı yukarı bize üç yüz bin liraya malolmuştu.
“Şimdi?
“Dört bin liraya satıldı.” (Kandemir).
Seyrisefâin İdâresinin Büyükada Vapuru
(Resim : Behcet Cantok)
Theme
Other
Contributor
Behcet Cantok
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM060393
Theme
Other
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
Behcet Cantok
Description
Volume 6, pages 3210-3211
Note
Image: volume 6, page 3211
Theme
Other
Contributor
Behcet Cantok
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.