Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BÜLBÜLDERESİ (Üsküdar Bülbülderesi)
Üsküdarlı Vâsıf Hoca vatanı Üsküdarın bu semtini aşağıdaki notlarla anlatmışdır: “Selânikliler mezarlığı ile Üsküdar - Bağlarbaşı tramvayının geçdiği cadde arasında kalan dere boyu, oradaki servilerle çalılıklar, ve adı geçen mezarlığın eskiden “Dağhamamı” denilen üst kısmı bir bülbül yatağı imiş, semt Bülbülderesi adını bihakkin almışdır. 1916 - 1917 arasındaki Dağhamamı yangınından, ve az sonra da tramvayların işlemeye başlamasından sonra bülbüller oradan tamâmen hicret ettiler.
“Hürriyetin ilânından evvel Üsküdarın bayram yerleri Harmanlık ve İnâdiye ile bu Bülbülderesinin ulu bir çınar altındaki meydancığında kurulurdu; meşrûtiyetin ilânından sonra oralardan kaldırıldı, Doğancılar Meydanına nakledildi, bir müddet sonra orası da park hâline getirilince Bayram Yeri Duvardibine gitti (1946).
“1876 Rus harbinden sonra Üsküdarda bir araba şirketi kurulmuş, 1887 yılına kadar devam etmiş olan bu şirket arabalarını iyi hatırlarım; Üsküdar vapur iskelsei önünden kalkarlar Bülbülderesine kadar gelirlerdi. üç beygirle çekilirdi, hayvanların ahırı da şimdi Bülbülderesinde Feyziye Camiinin karşısında bir mûsevînin harabca yağhânesi idi. Camiin yanındaki ibtidâî mektebinin altında da mermerden yalaklar vardı, gelip geçen hayvanlar sulanırdı. Şimdiki çeşme ise eskiden camiin önünde idi, v...
⇓ Devamını okuyunuz...
Üsküdarlı Vâsıf Hoca vatanı Üsküdarın bu semtini aşağıdaki notlarla anlatmışdır: “Selânikliler mezarlığı ile Üsküdar - Bağlarbaşı tramvayının geçdiği cadde arasında kalan dere boyu, oradaki servilerle çalılıklar, ve adı geçen mezarlığın eskiden “Dağhamamı” denilen üst kısmı bir bülbül yatağı imiş, semt Bülbülderesi adını bihakkin almışdır. 1916 - 1917 arasındaki Dağhamamı yangınından, ve az sonra da tramvayların işlemeye başlamasından sonra bülbüller oradan tamâmen hicret ettiler.
“Hürriyetin ilânından evvel Üsküdarın bayram yerleri Harmanlık ve İnâdiye ile bu Bülbülderesinin ulu bir çınar altındaki meydancığında kurulurdu; meşrûtiyetin ilânından sonra oralardan kaldırıldı, Doğancılar Meydanına nakledildi, bir müddet sonra orası da park hâline getirilince Bayram Yeri Duvardibine gitti (1946).
“1876 Rus harbinden sonra Üsküdarda bir araba şirketi kurulmuş, 1887 yılına kadar devam etmiş olan bu şirket arabalarını iyi hatırlarım; Üsküdar vapur iskelsei önünden kalkarlar Bülbülderesine kadar gelirlerdi. üç beygirle çekilirdi, hayvanların ahırı da şimdi Bülbülderesinde Feyziye Camiinin karşısında bir mûsevînin harabca yağhânesi idi. Camiin yanındaki ibtidâî mektebinin altında da mermerden yalaklar vardı, gelip geçen hayvanlar sulanırdı. Şimdiki çeşme ise eskiden camiin önünde idi, ve burma musluksuz, durmadan akar idi.
“Hâlen araba demircileri, keser, balta, nacak yapan demircilerin yanındaki Abdülfeyyaz Sokağının adı da Halimağa Sokağı idı, ve bu sokağın ağzında bir köprü vardı ki ona da “Halimağa Köprüsü” denilirdi. Köprü civarında dört güzel kahvehâne vardı, şimdi orada tek kahvehâne kalmışdır.
“Ulu çınarın yanında bir yatır vardır, “Âsâdar Baba” denilir, Aziz Mahmud Hüdâînin halîfelerinden olub, yürümesi geç kalmış çocuklar getirilip etrâfında gezdirilir, bu ziyâretten sonra yürüdükleri mücerrebdir derler; kabir taşında, yazısı eski harflerledir, âsânın ilk harfi olan “ayın” dan evvel bir de “elif” yazılmışdır ki “A’sâdar” okunur.
“Abdülfeyyaz Sokağının yanı başındaki Kuyu Sokağın başında da “Börekci Baba” nın kabri vardır.
“Selânikliler mezarlığının karşısındaki bayıra Tutkalcı Bayırı derler. Yol kenarında bir taşcı dükkânı vardır, çok eski bir dükkândır, halk arasında oranın adı da Taşçı diye meşhurdu, şimdi tramvayın Sedbaşı durak yeridir.
“Şimdiki kahvehânenin arkasında barakamsı ufak evlerin bulunduğu “Debbağın Bağçesi” diye anılır güzel bir bostandı. O baraka evler hürriyetden sonra yapıldı, ve lâyıksız evler, zamanımız tâbiri ile genel evler oldu, sonra evlerin sâkinleri Söğüdlüçeşme civarındaki Paris Mahallesine kaldırıldı. Debbağın Bağçesine bitişik Ballı Bağçe adında bir güzel bostan daha vardı, zamanımızda büyük bir sokak hâlini almış ve meskenlerle dolmuşdur.
“Bülbülderesinde yazmacılar yazma yıkarlardı, yazma yıkadıkları yer de Halimağa Köprüsü başı idi.” (Vâsıf Hiç)
Aşağıdaki satırları değerli muhâbirimiz Hakkı Göktürkün notundan alıyoruz: “Üsküdar Bülbülderesi 1934 Belediye Şehir Rehberinin 27 numaralı paftasında Selâmsız, Sultantepe, İskele civârı, İmrahor ve Çavuşderesi semtleri ile çevrilmiş gösterilmektedir; sokakları şunlardır: Selânikliler Caddesi, Yeni Bülbül Sokağı, Tekkeiçi Sokağı, Selâmi Hamamı Sokağı, Bağlıbağçe Sokağı, Edhem Ağa Sokağı, Terlikci Çıkmazı, Bülbüldere Çıkmazı, Bülbüldere - Bağlarbaşı Yolu, Sandalcı Çıkmazı, Hızıroğlu Sokağı, Gümüş Arayıcı Sokağı, Tabağın Bağçesi Sokağı, Azizlik Sokağı, Kösedayı Sokağı, Abdülfeyyaz Sokağı, Kara Ahmed Çıkmazı, Tophânelioğlu Sokağı, Topçu Reşid Sokağı, Canbaz Ali Sokağı, Solak Sinan Sokağı, Solak Çıkmazı, Kevâkibzâde Çıkmazı, Küfeci Çıkmazı.
“Yukarda adı geçen rehberde Üsküdarın mahalleleri gösterilmemiş, yalnız, sınırlarının tesbiti imkânsız olan semtlerin adı yazılmışdır ki her halde büyük noksandır.” (Hakkı Göktürk)
Geçen asır sonlarında bu semt üzerine çıkmış şirin, bestesi de çok kıvrak, oynak bir türkü vardır ki ancak iki mısraı hatırda kalmış, notası da bulunamamışdır:
Sevdim seni, semtin nereli?
Üsküdarda Bülbüldereli!..
Üsküdar Bülbülderesi
(1934 Belediye Şehir Rehberinden)
Tema
Yer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM060337
Tema
Yer
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 6, sayfalar 3170-3171
Not
Görsel: cilt 6, sayfa 3170
Tema
Yer
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.