Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BULGURLU KÖY GÜREŞLERİ
Yakın geçmişe kadar İstanbulun en güzel, parlak köy güreşleri Bulgurluda yapılırdı; Bulgurlu kendi köylüsünden de hatırı sayılır pehlivanlar yetiştirir, çıkarırdı.
Güreş yeri, Kısıklı ile Bulgurlu arasında Subhipaşa korusu karşısında, Bamya Tarlası denilen çimenlik sâha idi; buranın üstünde, sekiz on sakız ağacı ile bezenmiş Hanım Seddi denilen bir mesîre vardı. Bulgurlunun meşhur köy düğünleri de bu güreş sâhasında yapılırdı.
Güreşler, Bulgurlulu, Erenköylü ve Merdivenköylü pehlivanlar arasında çarşamba veya perşembe günleri olurdu.
Meydan akşamdan süprülüp sulanır, halk erkenden akın etmeğe başlar. Ödüller, yâni pehlivanlara verilecek ikrâmiyeler basma, çuha, keçi, koyun, deve, iktidâra göre her ne ise hakemlerin karşısına asılır, bağlanırdı.
Güreşin başlayacağı öğle namazından sonraya kadar kahvehânelerin önleri oturulmaz, geçilmez bir halde, mahşerî kalabalıkla dolar, taşardı. Çalgı çalar, köçek oğlan, çengi karı oynar, sarhoşlar nârasını atar, biçimine getiren kaşla göz arasında havaya tabancasını da atardı Kahvehânelerde, güreş yerinde ara sıra kavga çıkardı. Bütün bu halleri iledir ki bu sahne güzeldi.
Güreş bittikden sonra Namazgâh Kolan yeri denilen yere gidilirdi; orada da bir at koşusu yapılırdı. Atlar, Dudullu şosesinde Kanlıkuyu denilen yerden salıverilirdi. Bir...
⇓ Read more...
Yakın geçmişe kadar İstanbulun en güzel, parlak köy güreşleri Bulgurluda yapılırdı; Bulgurlu kendi köylüsünden de hatırı sayılır pehlivanlar yetiştirir, çıkarırdı.
Güreş yeri, Kısıklı ile Bulgurlu arasında Subhipaşa korusu karşısında, Bamya Tarlası denilen çimenlik sâha idi; buranın üstünde, sekiz on sakız ağacı ile bezenmiş Hanım Seddi denilen bir mesîre vardı. Bulgurlunun meşhur köy düğünleri de bu güreş sâhasında yapılırdı.
Güreşler, Bulgurlulu, Erenköylü ve Merdivenköylü pehlivanlar arasında çarşamba veya perşembe günleri olurdu.
Meydan akşamdan süprülüp sulanır, halk erkenden akın etmeğe başlar. Ödüller, yâni pehlivanlara verilecek ikrâmiyeler basma, çuha, keçi, koyun, deve, iktidâra göre her ne ise hakemlerin karşısına asılır, bağlanırdı.
Güreşin başlayacağı öğle namazından sonraya kadar kahvehânelerin önleri oturulmaz, geçilmez bir halde, mahşerî kalabalıkla dolar, taşardı. Çalgı çalar, köçek oğlan, çengi karı oynar, sarhoşlar nârasını atar, biçimine getiren kaşla göz arasında havaya tabancasını da atardı Kahvehânelerde, güreş yerinde ara sıra kavga çıkardı. Bütün bu halleri iledir ki bu sahne güzeldi.
Güreş bittikden sonra Namazgâh Kolan yeri denilen yere gidilirdi; orada da bir at koşusu yapılırdı. Atlar, Dudullu şosesinde Kanlıkuyu denilen yerden salıverilirdi. Birinci gelen hayvanın önüne davullar, zurnalar düşer, ehâli peşinde, köye gidilir; o da bambaşka âlem teşkil ederdi. Yarışdan sonra gece basdırır, evli evine, köylü köyüne.
Bulgurlu civârında şehzâde efendiler, sultan hanımlar, hanım sultanlar oturur, bâzan güreş seyrine onlar da iner, fazla para verilişi en iyi pehlivanları Bulgurlu güreşlerine çekerdi. Hele o öküz arabaları, Bulgurluya güreş seyrine onlarla gitmek, zamanımız tâbiridir, bilemem yerinde mi düşer, âdetâ bir festival geçidi gibi olurdu.
Koca Yusuflar, Kurddereliler, Adalılar, Katrancılar, Rüstemler, Hergeleciler âyarında değil ise de, Bulgurludan hatırı sayılır pehlivanlar çıkmışdır; el elden üstündür, yenmişler, yenilmişlerdir. Benim tanıdığım Bulgurlulu pehlivanlar şunlardır
Mehmed Pehlivan, elhâk, hem erkek güzeli, hem ejder misâli hakkı ile pehlivandı, 1300 (1883) den evvel öldü. Sonraları 90 okkalık Nuri Pehlivan yetişdi ise de okkasının ve kalıbının adamı değildi. bir çok yarışlarda birinci gelen kır atının onda biri kadar dahi şöhret kazanmamışdır. Sarı Ahmed Pehlivan 65 - 70 okkalık usta bir pehlivan ise de, yılgınlığından olacak ki yenici değildi, ekseri güreşleri berabere ayrılırdı. İsmail Pehlivan, bir içim su güzel bir delikanlıydı, o da 65 - 70 okkalık, kapdığını bırakmaz, fakat çabuk kesildiği için neticeyi yarım saatde almaya çalışırdı. Edhem Pehlivan ise aynı okkada, lâkin sırım gibi dayanıklı, yılmak bilmez, kendinden fazlaları ile güreş tutardı; Bulgurlunun mihek taşı idi, Rumelinden veya Anadoludan gelen pehlivanların içinden dereceleri meçhul gösterişli pehlivanların karşısına hep Edhem sürülürdü; o gelenin derecesini ortaya koyar, sonra ona göre pehlivan çıkarırlardı. Edhem de genç denilecek yaşda öldü, esmerin dilberi delikanlı idi, vücûdu çelik tığ gibi, heykeli yapılacak vücûd idi. Araboğlu Ahmet Pehlivan, daha çelimsiz, fakat çifte dalar, kündeyi atardı. Âdem Pehlivan ise hepsinden cüssesiz, hani nerede ise çocuk yapısı, ama en umulmayan anda rakîbini cin gibi çarpardı. Muhiddin Pehlivan da ufak tefek ve yenici idi. Mevlûd Pehlivana gelince, denilebilir ki Mehmed Pehlivandan sonra Bulgurlunun yetiştirdiği en iyi pehlivandır; son zamanlarda büyük orta, baş altı, baş güreşleri yapmışdır, hattâ meşhur Edirneli Kara Eminle (Allah bilir belki danışlıklı döğüş), Libâdede üç güreşi vardı; Karpuz Ahmedle güreşinde bileği kırıldı, 1947 de hayatda idi. Yine Bulgurludan 1947 de hayatda olanlar 76 yaşında İmamoğlu Mustafa Pehlivan, 78 yaşında Kirişci İbrahim Pehlivan, Sarı Ahmed Pehlivanın ağabeyi 80 yaşında Mustaa Pehlivan Bulgurlu güreşleri deyince anılması gereken sîmâlardır.
Vâsıf HİÇ
Bulgurlu’da güreşen gençler, 1910 - 1911
(Sabiha Bozcalı eli ile)
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
IAM060269
Theme
Folklore
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 6, pages 3123-3124
Note
Image: volume 6, page 3123
Theme
Folklore
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.