Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BULGURLU HAMAMI
Bulgurlu köyünde Camiin yanında bir tek hamamdır; Bulgurlu civârında bir çilehânesi olan büyük mütasavvif şâir Şeyh Aziz Mahmud Hüdâî Efendi tarafından köylüye bir iyilik olmak üzere hicrî 1027 (M. 1618) de yapdırılmışdır; camekânın dışarı açılan kapısının iç tarafında, bir beyit bir satır olmak üzere iki beyitlik kitâbesi şudur:
Girseler sıdkile bu hammâme ger
Pân olur ecsâm aruk olur kulûb
Görse bu uslûbu bir ehli nazer
Didi târihin kişi Hamâmı hûb
Sene 1027
Târihde bir tamiye vardır, “Hamamı hûb” terkibine (ha, mim, elif, mim, hı, vav, be harflerine) “kişi” kelimesini de (Kef, şın, ye harflerini de) ilâve etmek lâzımdır.
Hamama sokakdan mermeı döşeli bir koridorla girilir; bu koridorun iki kenarında birer oda vardır; soldaki oda hamamdan tecrid edilmiş, dükkâna kalbedilmişdir; sağdaki odanın sokağa iki penceresi olup beş ayak ahşab merdivenle çıkılır, zemini tahta döşeli, pencereler önünde de, duvar boyunca bir tahta kerevet vardır. Hususî soyunma yeri olarak kullanılmaktadır.
Câmekâna koridordan dört ayak mermer merdivenle inilerek girilir.
Tam bir kare plân üzerine yapılmış olan câmekânda, biri sağda, biri solda camlı bölme içinde iki umumî soyunma yeri vardır, sağda dört ayak merdiven külhan kapısına gider. Sol dib köşede kafes bulunmaktadır. Câmekânın ortasında ...
⇓ Read more...
Bulgurlu köyünde Camiin yanında bir tek hamamdır; Bulgurlu civârında bir çilehânesi olan büyük mütasavvif şâir Şeyh Aziz Mahmud Hüdâî Efendi tarafından köylüye bir iyilik olmak üzere hicrî 1027 (M. 1618) de yapdırılmışdır; camekânın dışarı açılan kapısının iç tarafında, bir beyit bir satır olmak üzere iki beyitlik kitâbesi şudur:
Girseler sıdkile bu hammâme ger
Pân olur ecsâm aruk olur kulûb
Görse bu uslûbu bir ehli nazer
Didi târihin kişi Hamâmı hûb
Sene 1027
Târihde bir tamiye vardır, “Hamamı hûb” terkibine (ha, mim, elif, mim, hı, vav, be harflerine) “kişi” kelimesini de (Kef, şın, ye harflerini de) ilâve etmek lâzımdır.
Hamama sokakdan mermeı döşeli bir koridorla girilir; bu koridorun iki kenarında birer oda vardır; soldaki oda hamamdan tecrid edilmiş, dükkâna kalbedilmişdir; sağdaki odanın sokağa iki penceresi olup beş ayak ahşab merdivenle çıkılır, zemini tahta döşeli, pencereler önünde de, duvar boyunca bir tahta kerevet vardır. Hususî soyunma yeri olarak kullanılmaktadır.
Câmekâna koridordan dört ayak mermer merdivenle inilerek girilir.
Tam bir kare plân üzerine yapılmış olan câmekânda, biri sağda, biri solda camlı bölme içinde iki umumî soyunma yeri vardır, sağda dört ayak merdiven külhan kapısına gider. Sol dib köşede kafes bulunmaktadır. Câmekânın ortasında geniş ahşab tavana destek olan bir ahşab direk, onun önünde de yekpâre mermerden şadırvan bulunmaktadır.
Câmekândan asıl hamama girildiğinde, kapının sağ yanı, duvar olup bir beşik kubbe ile örtülü soğukluk sola doğru uzanır, dibde tahta bir kerevet vardır.
Soğukluğa câmekândan girildiğine göre, sağ dib köşede iki kapı vardır, bunlardan sağdaki, temizlik yeri ile ayak yoluna giden dar bir geçidin ağzıdır; bu geçid ile temizlik yeri ve ayak yolu iki tonos kemerle örtülmüşdür.
Karşıdaki kapıdan asıl yıkanma yerine girilir, burası dört köşe ve yekdiğerinin ayni yanyana ve dörder kurnalı iki halvettir, her ikisi de küçük birer yarım küre kubbe altındadır.
Soldaki halvetin kapısından girildiğine göre, karşıya gelen duvardaki kurna, camiin bânîsi ünlü şair ve din adamı, hayatında iken kerâmetine inanılmış Aziz Mahmud Efendinin yıkandığı kurna olarak meşhurdur (B.: Aziz Mahmud Efendi).
Cumhuriyet devrinde tekkelerin kapatıldığı târihe kadar kurna, büyük adamın hâtırasına hürmeten bir demir parmaklık içine alınmış bulunuyordu, hod behod herkes yıkanamazdı, kurnanın üstünde, duvara çakılmış bir demir çubuğa da geceleri bir kandil asılırdı. Zamanımızda parmaklık ile beraber geceleri kandil yakma da kaldırılmış bulunuyor idi. Buna mukabil, kurnanın üzerine, lâtin asıllı Türk harfleri ile şu satırları ihtiva eden mermer bir plâk konmuşdur: “Merhum Hazreti Hüdâî Aziz Mahmud Efendi 1027 yılında bu hamamı yaptırmış ve bu kurnada yıkanmışdır suyu şifâlıdır.”
Mülkiyeti müteaddid hissedarlar üzerinde olan Bulgurlu Hamamı 1961 de, bu hissedarlardan Kirkor Hazarosyan tarafından işletilmekde idi; biri ayni zamanda çekmeceye de bakan natır, biri de dellâk ve külhancı iki müstahdemi bulunuyordu (Haziran 1961).
Temiz, güzel, İstanbulun en uzak köşesinden gelinip yıkanmaya değer, ve Türk yapı sanatında kendine mahsus plânı ile kıymeti büyük bir hamamdır.
Bulgurlu Hamamı
(Resim : S. Bozcalı)
Bulgurlu Hamamı
(Plân : A. B. Koçu)
Theme
Building
Contributor
S. Bozcalı, A. B. Koçu
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM060268
Theme
Building
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Contributor
S. Bozcalı, A. B. Koçu
Description
Volume 6, pages 3121-3123
Note
Image: volume 6, pages 3121, 3122
See Also Note
B.: Aziz Mahmud Efendi
Theme
Building
Contributor
S. Bozcalı, A. B. Koçu
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.