Dilimize arabcadan alınmış isim, asıl telâffuzu «behur» dur; tütsü; yakıldığı zaman güzel koku veren bir nevi zamk, zîgale; ûd ağacı, misk ve lâden gibi şeylerden terkib edilip güzel koku vermek üzere yakılan şey. Halk ağzında B’nin zammı ile «buhur» telâffuz olunur (Türk Lügatı). Mısır Çarşısında satılan buhurun lâtince adı «styrax liquidus» dur; bu maddeye ticâretde zîgala derler. Memleketimizin Muğla ve Fethiye ormanlarını teşkil eden «doğu anber ağacı» yahud «doğu ûd ağacı», ki lâtince adı «diquidanbar orientalis» dir, buhur bu ağacın gövdesinden elde edilir. Yongaları tütsü için kullanılır, Mısır Çarşısında, ve diğer attarlarda ve bahâratcılarda satılmaktadır. Câmilerde, tekkelerde, kiliselerde havayı ta’tir, güzel kokulandırmak için kullanılır; yine ayni maksatla bir de buhur suyu yapılırdı. Tanzimatdan evvel Osmanlı sarayında, İstanbul’da Topkapu sarayında, fetihdenberi devam edegelen bir an’ane olarak her yıl ramazan ayının onbeşinci günü geçtikden sonra pâdişaha buhur suyu takdim olunurdu ve karşılığında bir ihsan, atiyye alınırdı; buhur suyu sarayda Helvahâne Ocağında yapılırdı ve husûsî sûretde hazırlanır idi. Helvahâneye âid bir defterde rastladığımız buyur suyu terkibi şudur: 200 dirhem sarı sandal 120 » ıslah yağlı buhur 200 » çiçek buhuru Meryem 180 ...

Dilimize arabcadan alınmış isim, asıl telâffuzu «behur» dur; tütsü; yakıldığı zaman güzel koku veren bir nevi zamk, zîgale; ûd ağacı, misk ve lâden gibi şeylerden terkib edilip güzel koku vermek üzere yakılan şey. Halk ağzında B’nin zammı ile «buhur» telâffuz olunur (Türk Lügatı). Mısır Çarşısında satılan buhurun lâtince adı «styrax liquidus» dur; bu maddeye ticâretde zîgala derler. Memleketimizin Muğla ve Fethiye ormanlarını teşkil eden «doğu anber ağacı» yahud «doğu ûd ağacı», ki lâtince adı «diquidanbar orientalis» dir, buhur bu ağacın gövdesinden elde edilir. Yongaları tütsü için kullanılır, Mısır Çarşısında, ve diğer attarlarda ve bahâratcılarda satılmaktadır. Câmilerde, tekkelerde, kiliselerde havayı ta’tir, güzel kokulandırmak için kullanılır; yine ayni maksatla bir de buhur suyu yapılırdı. Tanzimatdan evvel Osmanlı sarayında, İstanbul’da Topkapu sarayında, fetihdenberi devam edegelen bir an’ane olarak her yıl ramazan ayının onbeşinci günü geçtikden sonra pâdişaha buhur suyu takdim olunurdu ve karşılığında bir ihsan, atiyye alınırdı; buhur suyu sarayda Helvahâne Ocağında yapılırdı ve husûsî sûretde hazırlanır idi. Helvahâneye âid bir defterde rastladığımız buyur suyu terkibi şudur: 200 dirhem sarı sandal 120 » ıslah yağlı buhur 200 » çiçek buhuru Meryem 180 » ham Ud ağacı 50 » ıslahı kalenbek 140 » asilbend 70 » kırmız 30 » lotur 50 » çoğan tohumu 20 » susam kökü 11 » ıslahı misk 15 kıyye ıslahı çiçek 216 » gül suyu Yukardaki maddelerin herbiri ayrı ayrı çıkınlara bağlanır ve gül suyu doldurulmuş ağzı kapalı bir kapda on iki saat kaynadılır, sonra çıkınları çıkararak içerisinden bir mikdar su alınırdı; bu alınan suya beyaz buhur suyu denilirdi. Bunu ayrı bir güğüme koyarak 30 dirhem sarı sandal, 20 dirhem yağlı buhûru meryem, 18 dirhem ud ağacı, 20 dirhem kalenbek tozu, 15 dirhem asilbend (bunlar da ayrı ayrı çıkınlara bağlanarak) 12 saat kaynatılır, ateşden alınarak el dayanacak dereceye gelince içine 1,5 miskal misk ve 1,5 kıyye çiçek suyu ilâve idüp güğümü sallaya sallaya hal edilirdi; ne kadar çok sallanırsa buhur suyu o kadar lâtif olur. Elde edilen buhur suyu saray mensublarına, vükelâya, hareme, ulemâya, ve sâir bendegâna ramazanın onbeşinden itibâren zarif billûr şişeler içinde sakangurlara bağlanarak dağıtılırdı. Bu buhur suyu, alanlara, Hırkai Şerif Alayına dâvetiye yerine geçerdi. Nâşid BAYLAV