İstakoz âilesinden eti yenir bir deniz mahlûku; aşağıdaki mâlûmatı Karakin Bey Deveciyanın “Balık ve Balıkçılık” adındaki büyük ölmez eserinden alıyoruz: “Böcek, hayvânâtı mukaşşerenin onayaklı fırkasının uzunkuyruk fasilesinden olub şekil ve kıt’aca istakoza benzer ise de öndeki makasları yokdur (B.: İstakoz). Makasların yerine kaaim olmak üzere, diğer ayaklarının şeklinde, fakat azıcık kalın bir çift ayak vardır, ve bu suretle iki yanından beşerden on ayağının cümlesi birer sivri tırnakla sona erer. Hayvanın vücudu sert ve kemiğe benzer bir kışır (kabuk) ile kaplıdır, ve bu kışrın üstü kâmilen ufak ve sivri dikenlerle örtülmüşdür. Pek kalın ve vücudunun bir buçuk misli uzunluğunda olan boynuzlarını her tarafa çevirip hareket ettirmeğe muktedirdir. Ağzının yanında iki aded ufak âzâsı vardır, el diyebileceğimiz bu bir çift âzâsının uçları çataldır. “Kuyruğu altı boğumdan müteşekkil, ve boğumların yanları sert ve kalın dikenlerle mücehhezdir. Kuyruğunun altında her iki tarafda dörderden sekiz aded küçük yapraklar bulunduğu gibi, kuyruğunun ucunda da beş aded yumuşak ve sarı renkde büyük yapraklar vardır, bunlar kuyruk yüzgeci vazifesi görürler. Boynuzları ile ayakları sarı ve koyu kırmızı renklerle nakışlı, kuyruğunun üstü de mor ve beyaz müzeyyendir. “Büyük ve yanlara çevrik g...

İstakoz âilesinden eti yenir bir deniz mahlûku; aşağıdaki mâlûmatı Karakin Bey Deveciyanın “Balık ve Balıkçılık” adındaki büyük ölmez eserinden alıyoruz: “Böcek, hayvânâtı mukaşşerenin onayaklı fırkasının uzunkuyruk fasilesinden olub şekil ve kıt’aca istakoza benzer ise de öndeki makasları yokdur (B.: İstakoz). Makasların yerine kaaim olmak üzere, diğer ayaklarının şeklinde, fakat azıcık kalın bir çift ayak vardır, ve bu suretle iki yanından beşerden on ayağının cümlesi birer sivri tırnakla sona erer. Hayvanın vücudu sert ve kemiğe benzer bir kışır (kabuk) ile kaplıdır, ve bu kışrın üstü kâmilen ufak ve sivri dikenlerle örtülmüşdür. Pek kalın ve vücudunun bir buçuk misli uzunluğunda olan boynuzlarını her tarafa çevirip hareket ettirmeğe muktedirdir. Ağzının yanında iki aded ufak âzâsı vardır, el diyebileceğimiz bu bir çift âzâsının uçları çataldır. “Kuyruğu altı boğumdan müteşekkil, ve boğumların yanları sert ve kalın dikenlerle mücehhezdir. Kuyruğunun altında her iki tarafda dörderden sekiz aded küçük yapraklar bulunduğu gibi, kuyruğunun ucunda da beş aded yumuşak ve sarı renkde büyük yapraklar vardır, bunlar kuyruk yüzgeci vazifesi görürler. Boynuzları ile ayakları sarı ve koyu kırmızı renklerle nakışlı, kuyruğunun üstü de mor ve beyaz müzeyyendir. “Büyük ve yanlara çevrik gözlerinin üstünde müselles sivri kemikler, ve hayvanın sâir taraflarında da bir takım sivri dikenler vardır. “Böceğin 35 - 40 santimetre tûlünde ve 5 - 6 kilo ağırlığında büyükleri vardır. Karadenizde ve Boğaziçi sularında kat’iyen bulunmaz, bilâkis Marmarada çokdur. “Böcekler de istakozlar gibi denizin kayalık yerlerinde yaşarlar, şu fark ile ki böcek pek derin sularda bulunur. İstakoza mahsus ağlarla avlanırlar, fakat derin su hayvanı olduğu için istakoz gibi bazan kanca ile de avlanmaz. “İstanbuldaki ecnebiler böceğin etini istakoza tercih ederler. Halbuki Türk sularında, İstanbul sularında avlanan istakozların eti böceğin etinden daha lezzetli ve nefisdir, böceğin eti İstanbul istakozuna nisbetle pek serttir. Ecnebilerin böceği tercihleri kendi memleketlerinde istakozun pek çıkmamasından, bizim istakozlarımızın lezzetini de bilmemesindendir ” Karakin Bey Deveciyan 1914 yılından evvelisi için İstanbul Balkhânesine senede ancak 1500 aded kadar böcek geldiğini, bunların da takriben 10,000 kuruş kıymetle satıldığını söylüyor. Zamanımız için ne aded, ne de fiat tesbit edilebildi. Balıkhânede şifahî soruşdurmamız memurlar tarafından da, esnaf tarafından da omuz silkilerek cevabsız bırakıldı. Böcek (Resim : K. Deveciyandan)