Şöhretli bir matbaacıdır; 1837 de Diyarbakır’da doğmuş ve 9 Aralık 1914 de İstanbul’da vefat etmiştir. On dokuz yaşında İstanbul’a gelen A. Boyacıyan, Robert Kolej’de tahsil etmiştir. Kırım Harbinde, Üsküdar’da, İngiliz karargâhında tercümanlık yapmıştır. Ertesi sene ticarî maksatla Kırım’a gitmiştir. Avdetinde, bir gün, o sırada Avrupa’dan yeni getirtilen silindirli bir presin tecrübeleri yapılırken Churchil’in matbaasına ziyarette bulunarak uzun müddet alâka ile makineleri temaşa etmiştir. O günden itibaren A. Boyacıyan’ın içinde matbaacılığa karşı derin bir ilgi ve sevgi uyanmıştır. Müteakiben İzmir tarikiyle Amerikaya giderek orada matbaacılık sanatını iyice öğrenmiş ve İstanbula döndükten sonra şehrimizde bir matbaa tesis etmiştir. 1859 da, Matbaayı Âmirede yapılacak reformlar Ahmed Vefik Paşaya ve 1849 da New York’dan Tıb doktoru pâyesini alan Dr. Kristapor Seropyan’a emânet edilmiştir. Onlar da bu işi A. Boyacıyan’a teslim etmişler, o da verilen vazifeyi muvaffakiyetle başarmıştır. 1860 sıralarında, Kirkor Efendi, Odyan (1834 - 1887) ve Kirkor Efendi Ağaton (1823 - 1868) gibi bazı Ermeni ileri gelenlerin Kilikya tarafında maarifi ve ziraati yaymak teşebbüsüne iştirak etmiştir. Ağaton Efendi 1864 de Posta ve Telgraf müdürü tâyin edilince, resmî baskı işlerini ona tevdi etm...

Şöhretli bir matbaacıdır; 1837 de Diyarbakır’da doğmuş ve 9 Aralık 1914 de İstanbul’da vefat etmiştir. On dokuz yaşında İstanbul’a gelen A. Boyacıyan, Robert Kolej’de tahsil etmiştir. Kırım Harbinde, Üsküdar’da, İngiliz karargâhında tercümanlık yapmıştır. Ertesi sene ticarî maksatla Kırım’a gitmiştir. Avdetinde, bir gün, o sırada Avrupa’dan yeni getirtilen silindirli bir presin tecrübeleri yapılırken Churchil’in matbaasına ziyarette bulunarak uzun müddet alâka ile makineleri temaşa etmiştir. O günden itibaren A. Boyacıyan’ın içinde matbaacılığa karşı derin bir ilgi ve sevgi uyanmıştır. Müteakiben İzmir tarikiyle Amerikaya giderek orada matbaacılık sanatını iyice öğrenmiş ve İstanbula döndükten sonra şehrimizde bir matbaa tesis etmiştir. 1859 da, Matbaayı Âmirede yapılacak reformlar Ahmed Vefik Paşaya ve 1849 da New York’dan Tıb doktoru pâyesini alan Dr. Kristapor Seropyan’a emânet edilmiştir. Onlar da bu işi A. Boyacıyan’a teslim etmişler, o da verilen vazifeyi muvaffakiyetle başarmıştır. 1860 sıralarında, Kirkor Efendi, Odyan (1834 - 1887) ve Kirkor Efendi Ağaton (1823 - 1868) gibi bazı Ermeni ileri gelenlerin Kilikya tarafında maarifi ve ziraati yaymak teşebbüsüne iştirak etmiştir. Ağaton Efendi 1864 de Posta ve Telgraf müdürü tâyin edilince, resmî baskı işlerini ona tevdi etmiştir. Keza, Posta ve telgraf âletlerini de eksiltme suretiyle Boyacıyan Efendi temin etmiştir. 1877 - 1878 yıllarındaki Osmanlı - Rus Harbinde kâğıt paraların tab’ı da irâdei seniyye ile kendisine teslim edilmiştir. Türk matbaacılığının büyük sîmâlarından Ohannes Mühendisyan Efendi bu hususta şu enteresan bilgileri vermektedir: “1876 yılı Temmuz ayında Darphaneden beni çağırdılar. Maliye Nâzırı Galip Paşa yeniden kâğıt para basılacağını bildirdi. Çok acele istedikleri için yeni kalıpların hazırlanmasına zaman olmadığından, Abdülmecid’in gününde yaptırdığım kalıpların tuğralarını değiştirip klişelerini yaparak işe başladık. Nezaret için de Mardinos biraderimizi teklif ettik. Fakat baskı kaba olduğu için Mardinos’dan memnun değillerdi. Dostumuz Agop Boyacıyan işi deruhde etmek için Maliye Nazırına müracaat etti. Avrupaya giderek iki renk birden basan bir pres (bunun aynını zamanında ben de getirtmiştim fakat Agop Enkserciyan’ın teklifi üzerine Devlete intikal ederek Matbaayı Âmirede durmakta idi), bir “machine à guillocher”, bir “pantographe”, bir “machine à raboter”, muazzam bir torno, galvano’ya ait makinalar v.s. alarak beraberinde asidle hakkeden bir usta ile birlikte İstanbul’a döndü. Biz de istifade ederek işten çekildik. Bilinmeye şayan olan cihet şudur ki, Avrupalardan gelen ustanın yaptıklarında bir üstünlük yoktu; ancak onun aldığı ücret bizimkinin birkaç misli idi.” Boyacıyan Efendinin matbaası önce Vezir Hanında faaliyette bulunmuş, müteakiben Galataya nakledilmiştir. 1872 de ise Rıza Pasa Yokuşunda Amerikan Hanına taşınmıştır. Burada en fazla Tevrat ve İncil gibi dinî eserler tabedilmiştir. Başmürettipleri Arutyan Papazyan ve Manuk Vayloyan olmuştur. Çanakkale ve İstanbul Boğazlarının müdafaası için denizaltı ağlarını da temin eden Agop Boyacıyan Efendi 1889 dan vefatına kadar Ermeni protestan cemaatının ruhanî reisliğini de ifâ etmiştir. Kevork PAMUKCİYAN Bibl.: Teotik, “Dib u dar” (Ermeni matbaacılık tarihi) ermenice, İstanbul, 1912, S. 97 - 98.