Hadikatül Cevâmi Tophâne mescid ve camileri arasında kaydediyor, “Bânîsi Sefer Kethüdâdır, Tersâne kethüdâsı olmuşdur, Küçükpiyâlede kendi yaptırdığı mektebin avlusunda medfundur, bu mescidin mahallesi vardır” diyor. 1934 Belediye Şehir Rehberinin 14 numaralı paftasına göre Beyoğlu merkez nâhiyesinin Tomtom Mahallesi sınırları içindedir, “U” şeklinde bir adacığı doldurur. Bostaniçi Çeşme Çıkmazı, Bostaniçerisi Sokağı ve Cicim Çıkmazı ile çevrilmişdir, mescidin tam karşısına gelen ve gaayet kısa, 50 - 60 adımlık Bostaniçi Camii Sokağı ile de Boğazkesen Caddesine bağlanır. Dört taş duvar üstüne kiremitli çatı ile örtülmüş müstatil plânlı mescidin mihrab duvarı Bostaniçerisi Sokağındadır; Cicim Çıkmazına nazaran çok çukurda kalmış bir arsaya yüksek bir bodrum üstüne inşâ edilmişdir, öyle ki, Cicim Sokağından son cemaat yeri önünde bulunan bir taş sundurmaya düz ayak girildiği halde bu sundurmadan mescidin avlusuna on beş basamak kadar taş merdivenle inilir, ve bu avludan da Bostaniçi Çeşme Çıkmazına yine düz ayak çıkılır. Mescide Cicim Çıkmazındaki kapudan girilmiğine göre, sağda imam meşrûtası küçük bir ahşab ev vardır, evin kapusu taş sundurmadadır, bu evceğiz mescid avlusu üstüne bir ahşab direkle fevkaanî oturtulmuşdur, altında abdest almak için dört musluklu bir su haznesi ya...

Hadikatül Cevâmi Tophâne mescid ve camileri arasında kaydediyor, “Bânîsi Sefer Kethüdâdır, Tersâne kethüdâsı olmuşdur, Küçükpiyâlede kendi yaptırdığı mektebin avlusunda medfundur, bu mescidin mahallesi vardır” diyor. 1934 Belediye Şehir Rehberinin 14 numaralı paftasına göre Beyoğlu merkez nâhiyesinin Tomtom Mahallesi sınırları içindedir, “U” şeklinde bir adacığı doldurur. Bostaniçi Çeşme Çıkmazı, Bostaniçerisi Sokağı ve Cicim Çıkmazı ile çevrilmişdir, mescidin tam karşısına gelen ve gaayet kısa, 50 - 60 adımlık Bostaniçi Camii Sokağı ile de Boğazkesen Caddesine bağlanır. Dört taş duvar üstüne kiremitli çatı ile örtülmüş müstatil plânlı mescidin mihrab duvarı Bostaniçerisi Sokağındadır; Cicim Çıkmazına nazaran çok çukurda kalmış bir arsaya yüksek bir bodrum üstüne inşâ edilmişdir, öyle ki, Cicim Sokağından son cemaat yeri önünde bulunan bir taş sundurmaya düz ayak girildiği halde bu sundurmadan mescidin avlusuna on beş basamak kadar taş merdivenle inilir, ve bu avludan da Bostaniçi Çeşme Çıkmazına yine düz ayak çıkılır. Mescide Cicim Çıkmazındaki kapudan girilmiğine göre, sağda imam meşrûtası küçük bir ahşab ev vardır, evin kapusu taş sundurmadadır, bu evceğiz mescid avlusu üstüne bir ahşab direkle fevkaanî oturtulmuşdur, altında abdest almak için dört musluklu bir su haznesi yapılmışdır, ki ev buraya âdetâ bir saçak vazifesi görür; avlunun ortasına da demir tulumbalı bir kuyu bulunmaktadır; mescidin ayak yolları da yine bu aşağı avluda bir köşede bir kâgir bölme içindedir. Bağçeye nâzır önü demir parmaklıklı sundurmanın altında üstü tonos kemerli bir dehlizden mescidin altındaki bodduma girilir. Bodur ve gövde kısmı kalınca taş minâre mescidin sağ duvarı yanında olub kesik mahrut şeklindeki kaidesi Bostaniçi Çeşme Sokağı boyunca uzanan bir kâgir set üsündedir; bu setin Bostaniçerisi Sokağı kavuşağına yakın bir yerinde ve Bostaniçi Çeşme Çıkmazında kitâbesiz bir on dokuzuncu asır çeşmesi vardır, çıkmaza adını veren de bu çeşmedir, 1962 Şubatında akar çeşme idi. Minârenin kurşun kaplı ahşab külâhı ters kapanmış kandil şeklindedir, bu külâhın üste gelen çanağı üstüne ayrıca bir de mahrut külâh oturtulmuşdur. Sundurmanın avlu tarafındaki demir parmaklığı önüne cemaatden isteyenlerin oturub dinlenmesi için bir tahta kerevet konmuşdur, sundurmanın avluya inen merdiven başına da, bir de kapusu bulunan bir tahta perde çekilmişdir. Sundurmadan girilen son cemaat yerinin sağlı sollu iki tarafına ahşab bölmeler çekilmişdir, sol taraf bir odacık hâline konmuş, sağ taraf da bir pabuçluk olmuşdur, bu pabuçlukdan ahşab bir merdiven ile üst kat kadınlar mahfiline çıkılır, minâre kapusu da bu merdiven üzerindedir. Mescidin içinde sağda bir müezzin maksûresi vardır, mihrab duvarının sağ köşesindeki minber, ve solda iki pencere arasındaki vâiz kürsüsü ahşabdır. Mihrabın iki yanında bir kaç şamdan da tahtadan yapılmış bir sed üstüne konmuşdur. Ahşab tavana bir tavan lâmbası ile küçük bir demir top kandil asılmışdır. Mescidin sol duvarının Cicim Çıkmazı tarafındaki dış yüzünde bir tâmir kitâbesi vardır; duvarın kapu tarafında bulunan bu kitâbeden Bostaniçi Mescidin hicrî 1290 yılında çok şiddetli kışda (milâdî 1874) yağan karın ağırlığını çekemeyerek çökdüğünü ve zengin fakir bütün semt halkının yardımı ile tâmir edildiğini öğreniyoruz; taşa her beyit bir satır olmak üzere yazılmış iki kıt’alık bu manzum kitâbenin metnı şudur: Bin iki yüz doksan tarihi hicreti Kapladı etrâfı şitâ şiddeti Bu Sefer Kethüda Camii şerîfi Selc sikleti heman yeksân eyledi Hamdü senâ olsun Bâri Hüdâya Hayır şâyi oldu bây ü gedâya Sıdk u sadâkatle gayret inşâya Nice kimseleri esbâb eyledi Sene 1291 Hakkı GÖKTÜRK Bostan içi Mescidi (Resim ve kroki - Plân: Hüsnü)