Zamanımızın Bostancı Köyünün bulunduğu yerdir ki eski İstanbul - Bağdad kervan yolu üzerinde bir konak yeri idi; aşağıdaki satırları Semavi Eyice’nin “İstanbul - Şam - Bağdad Yolu üzerindeki mimârî eserler” isimli maakalesinden alıyoruz: “Çatalçeşmeden sonra tekrar bir tepe aşan yol, Bostancı deresine inmekte ve burada, dere üzerindeki Taş köprünün yanındaki eski Derbendin önünde yine bir menzil görülmektedir. Burası üçüncü kademe uğurlama menzili olarak hususî bir ehemmiyeti hâizdir. Bugün polis karakolu olarak kullanılan binâ, eski derbend binasından başka bir şey değildir. (Meyers Reisebücher; Türkei, Leipzig, 338) “Bostancı, semt adının iddia edildiği gibi (Türk Ansiklopedisi, Bostancı mad.) civarındaki bostanlardan değil, Bostancıbaşı derbendi ve köprüsünden aldığı muhakkaktır. Yaşlı bir çınarın gölgelediği çeşmenin gerisindeki sofa, tramvay hattının karakolun etrafında dolanması yüzünden kesilmiştir. Hattın öbür tarafında kalmış olan (eski namazgâha âid) mihrap taşı, bu tarafta tedrici olarak genişleyen otel binasının genişletilmesi sırası esas yerinden sökülerek, şimdi bulunduğu yere (dere boyuna inen aralık yolun sağındaki sed üstüne) dikilmiştir. İşçilik bakımından fazla itinâlı olmayıp hâlen sathı boyalıdır. Üzerinde âyetinden başka bir kandil bulunmaktadır. “Tek kat...

Zamanımızın Bostancı Köyünün bulunduğu yerdir ki eski İstanbul - Bağdad kervan yolu üzerinde bir konak yeri idi; aşağıdaki satırları Semavi Eyice’nin “İstanbul - Şam - Bağdad Yolu üzerindeki mimârî eserler” isimli maakalesinden alıyoruz: “Çatalçeşmeden sonra tekrar bir tepe aşan yol, Bostancı deresine inmekte ve burada, dere üzerindeki Taş köprünün yanındaki eski Derbendin önünde yine bir menzil görülmektedir. Burası üçüncü kademe uğurlama menzili olarak hususî bir ehemmiyeti hâizdir. Bugün polis karakolu olarak kullanılan binâ, eski derbend binasından başka bir şey değildir. (Meyers Reisebücher; Türkei, Leipzig, 338) “Bostancı, semt adının iddia edildiği gibi (Türk Ansiklopedisi, Bostancı mad.) civarındaki bostanlardan değil, Bostancıbaşı derbendi ve köprüsünden aldığı muhakkaktır. Yaşlı bir çınarın gölgelediği çeşmenin gerisindeki sofa, tramvay hattının karakolun etrafında dolanması yüzünden kesilmiştir. Hattın öbür tarafında kalmış olan (eski namazgâha âid) mihrap taşı, bu tarafta tedrici olarak genişleyen otel binasının genişletilmesi sırası esas yerinden sökülerek, şimdi bulunduğu yere (dere boyuna inen aralık yolun sağındaki sed üstüne) dikilmiştir. İşçilik bakımından fazla itinâlı olmayıp hâlen sathı boyalıdır. Üzerinde âyetinden başka bir kandil bulunmaktadır. “Tek katlı basit bir bina olan eski derbend binasının önündeki üçgenvari bahçe-sofasının önünde olan çeşme ise hâlen akmaktadır. (1962 de suyu kesik). Uzun kitâbesinden öğrenildiğine göre çeşmenin bânisi Mahmud II olup, çeşmeyi şimdiki hâli ile H. 1247 (1831) de yaptırtmıştır. (B.: Bostancıbaşı Derbendi Çeşmesi). Ancak eskidenberi Bostancıbaşı derbendinin adı geçtiğine göre, aynı yerde daha önceleri de bir namazgâh ile bir çeşmenin bulunduğuna muhakkak nazarı ile bakılabilir. Derbend çeşmesinden insanların ve hayvanların geniş ölçüde faydalanması düşünülerek üç yalaklı olarak yapılmış, ve hayvanlara mahsus yalaklara tunç lülelerden su verilmiştir. Ortadaki esas çeşmenin hem ayna, hem de kitâbe taşı olan 2,85 m. boyunda, 1,58 eninde ve 0,15 m. kalınlığındaki mermer levhanın üstünde beyzî bir madalyon içinde Sultan Mahmud’un turası bulunmaktadır. Bunun altında ise, manzum kitâbe, taşın sathını kaplamaktadır. Derbend çeşmesi, mimârisi bakımından Mahmud II. devri çeşmeleri tipine uygun olmakla beraber, menzil çeşmesi olması bakımından, şehir içi çeşmelerinden farklı bir karakterdedir.” (Semavi Eyice) Bostancıbaşı Derbendi Menzili Namazgâhı (Resim : B. Cantok)