Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
BOSTANCI CİNÂYETİ
Birinci Cihan Harbi mütârekesinin ikinci yılında, siyâset cilvelerine aldanıp şekaavet yoluna sapan İstanbul civârı rum köylülerinin kurduğu çetelerden biri tarafından işlenmiş tüyler ürpertici bir cinâyettir ki haydudların kurbanları Hariciye Nezâreti Umûri Ticâriye Müdürü Erşed Beyle kardeşi Nidâî Beydir.
Aşağıdaki notlar 4 mart 1335 - 1919 salı günü çıkan Tasviri Efkâr gazetesinden alınmışdır:
Cinâyet yukardaki tarihden iki gece evvel saat 9,30 dan 11 e (21,30 - 23) kadar devam eden bir eşkiya baskınında işlenmişdir.
Erşed Bey âilesinin oturduğu köşk Başıbüyük bağçeleri civârında âdetâ münferid bir çiftlik gibidir. On iki kişilik rum çetesi zifirî karanlıkda evvelâ kapuyu zorlamışdır. Kapunun zorlandığını sezen aşçı Mustafa çifte ile ateş etmiş, bunun üzerine şiddetle saldıran şakîler kapuyu kırıp içeriye girmişler, ve aşçı Mustafa ile seyisi bağlamışlardır. Aşçının ateş etmesi üzerine odasından fırlayan Nidâî Bey, merdiven başında tüfenk ve baltalarla müsellâh eşkiyâ ile karşılaşmışdır, tabancası ile bir el ateş etmiş, fakat on adamın yaylım ateşi ile yere düşmüşdür. Bunun üzerine dâhilî tertibâtını pek iyi bildikleri anlaşılan şakîler Erşed Beyin yatak odasına girmişler, onu da orada balta ile şehid etmişlerdir, öyle ki o sırada bütün âile efrâdı feryad ve figan ederek Erş...
⇓ Devamını okuyunuz...
Birinci Cihan Harbi mütârekesinin ikinci yılında, siyâset cilvelerine aldanıp şekaavet yoluna sapan İstanbul civârı rum köylülerinin kurduğu çetelerden biri tarafından işlenmiş tüyler ürpertici bir cinâyettir ki haydudların kurbanları Hariciye Nezâreti Umûri Ticâriye Müdürü Erşed Beyle kardeşi Nidâî Beydir.
Aşağıdaki notlar 4 mart 1335 - 1919 salı günü çıkan Tasviri Efkâr gazetesinden alınmışdır:
Cinâyet yukardaki tarihden iki gece evvel saat 9,30 dan 11 e (21,30 - 23) kadar devam eden bir eşkiya baskınında işlenmişdir.
Erşed Bey âilesinin oturduğu köşk Başıbüyük bağçeleri civârında âdetâ münferid bir çiftlik gibidir. On iki kişilik rum çetesi zifirî karanlıkda evvelâ kapuyu zorlamışdır. Kapunun zorlandığını sezen aşçı Mustafa çifte ile ateş etmiş, bunun üzerine şiddetle saldıran şakîler kapuyu kırıp içeriye girmişler, ve aşçı Mustafa ile seyisi bağlamışlardır. Aşçının ateş etmesi üzerine odasından fırlayan Nidâî Bey, merdiven başında tüfenk ve baltalarla müsellâh eşkiyâ ile karşılaşmışdır, tabancası ile bir el ateş etmiş, fakat on adamın yaylım ateşi ile yere düşmüşdür. Bunun üzerine dâhilî tertibâtını pek iyi bildikleri anlaşılan şakîler Erşed Beyin yatak odasına girmişler, onu da orada balta ile şehid etmişlerdir, öyle ki o sırada bütün âile efrâdı feryad ve figan ederek Erşed Beyin odasına ilticâ etmiş bulunuyordu, cinâyet kadınların ve çocukların gözleri önünde işlenmişdir. Bunun üzerine korkunç bir yağma başlamış, kadınların üzerindeki küpe, yüzük ve bilezikleri alındıkdan sonra konsollar, dolablar ve sandıklar kırılıp soyulmuşdur.
Bu sırada aşçı Bolulu Mustafa elinin ve ayaklarının bağlarını çözmeğe muvaffak olmuş ve sürüne sürüne kaçarak müdhiş vakayı karakola haber vermişdir. Fakat polis karakolunda kâfi kuvvet bulunmadığından İhtiyat Zâbiti Tâlimgâhına haber verilmiş ve bir müfreze istenmişdir. Bir tarafdan da Bostancı inzibat zâbiti Hamdi Bey, tâlimgâhdan kuvvet gelinceye kadar elindeki dört nefer inzibat neferi ile istikşâfa çıkmışdır, evvelâ köşk civârında bir adama rastlamış:
— Nerden geliyorsun? diye sormuşdur.
Fakat sözünü bitirir bitirmez çete meydana çıkmış, Hamdi Bey ile dört neferinin üstüne yaylım ateşine başlamışdır, müsâdeme kısa sürmüş ve şakîler gecenin zifirî karanlığından istifade ederek kaçmışlardır.
Cinâyetin şâhidi olan kadınların ifâdeleri çok hazindir: Beyler karanlıkda öldürülmüş, şâkiler kadınlara zorla bir mum yakdırmışlar, kanlı parmakları ile birer cıgara yakmışlar, hepsi de türkçe konuşuyormuş, Nakid, kıymetli eşyâ, hattâ çamaşırlara varınca bulduklarını almışlar. Yalnız giderler iken rumca konuşmaya başlamışlar. Muntazam getirleri, dolakları, fişenklikleri, kasaturaları varmış, baltaları varmış. İçlerinde “Kapiten” diye kitab etdikleri adam köşkü terkederken:
— Bize Paşaköylü derler!.. haydi gidin de karakolunuza haber verin!.. demiş.
Bir kısmı da aldıkları çatal, kaşıkları, şamdanları göstererek: “Bunlar gümüş müdür?..” diye sormuşlar.
Mütâreke yıllarında o civârın Büyükbakkalköyü, Küçükbakkalköyü ve Paşaköyü gibi rum köyleri birer şekaavet yatağı hâlini almışdı. (B. Bakkal Köyleri; Paşa Köyü) Zâbıta Bostancı Cinâyetinin Paşaköylü Sarafim çetesi tarafından işlendiğini tesbit etmişdir. Küçükbakkalköylü Ahiliyaoğlu Sarı Niko ve Yanyalı bağçıvan Deli Tanaş adında iki şerîr yakalanmış, Erşed Bey âilesi tarafından kanlı baskına iştirâk etmiş kaatillerden ikisi olarak teşhis edilmişdir. Fakat iki haydud,o devirde bu mülevvesâtı himâyeyi âdetâ vazife bilen işgal kuvvetleri tarafından Türk zâbıtasının elinden alınıp kaçırılmışdır.
Bütün Türkiyede büyük bir teessür ve nefretle karşılanan Bostancı Cinâyeti kurbanları için, işgâl altındaki İstanbul pek hazin ve pek muhteşem bir cenâze alayı hazırlamışdır. Türk bayrağına sarılan iki kardeşin tabutları bir istimbotla Bostancıdan İstanbula götürülmüş, Hâriciye Nezâretinin bütün memurları, bir polis müfrezesi ve İstanbuldaki bütün sultanî mekteblerinin (liselerin) talebeleri cenâze alayına iştirak etmiş, iki şehid kardeş Sultan Mahmud Türbesi hazîresine defnedilmişlerdir. Bostancı Cinâyeti İstanbulda millî heyecânı coşduran vakalardan biri olmuşdur. İstanbulun Türk basını facia ile uzun zaman meşgul olmuş, “Yeni Tafsilât” başlığı altında, çeteci rumların şenaatlerinden acı acı bahsetmişdir.
Tema
Olay
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM060096
Tema
Olay
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 6, sayfalar 2997-2998
Bakınız Notu
B. Bakkal Köyleri; Paşa Köyü
Tema
Olay
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.