Sâdece Bostancı Camii de denilir; “Kuloğlu» adı, onyedinci asır başlarında ölmüş Çamaşırcıbaşı Kuloğlu Mustafa Beyin vakfı arâziden bir arsa üzerine yapıldığı gibi verilmişdir, camii yapdıran o zamanki Evkaf Nezâretinin asîl duygusu eseridir. 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Bostancı Camii Sokağı ile Vükelâ Caddesi kavuşağındadır. 1914 - 1915 yılları arasında bir ilk okul ile beraber yapdırılmışdır. Dört köşe plânlı, dört taş dıvar üzerine yüksek kasnaklı ve yüksek kubbeli bir canidir; son cemaat yeri de dört örme taş sütun üzerine atılmış beş kemer üzerine oturtulmuş üç kubbe ile örtülmüşdür; bu son cemaat revakı bidâyetde açık yapıldığı halde son zamanlarda sütunlar arası ve kemerler altı câmekânla kapatılmışlardır. Kesme taşdan örülmüş minâresi son cemaat yerinin sağ tarafında olub kapusu cami avlusuna açılır; şerefesi istalâktitlerle tezyin edilmişdir. Son cemaat yerinin sol tarafında bir bölmeden üst katdaki kadınlar mahfiline çıkılır. Son cemaat yerinin iki yan sedleri mermer, orta kısmı da kırmızı malta taşı döşelidir, sedler hasır döşelidir. Kubbe kasnağında fırdolayı 16 pencere vardır. Mihrab duvarında mihrabın iki yanında birer pencere, mihrab üstünde de ortadaki kemerli, iki yandakiler dâire şeklinde, yuvarlak üç pencere vardır; sağ ve sol duvarlarda altda üçer ve...

Sâdece Bostancı Camii de denilir; “Kuloğlu» adı, onyedinci asır başlarında ölmüş Çamaşırcıbaşı Kuloğlu Mustafa Beyin vakfı arâziden bir arsa üzerine yapıldığı gibi verilmişdir, camii yapdıran o zamanki Evkaf Nezâretinin asîl duygusu eseridir. 1934 Belediye Şehir Rehberine göre Bostancı Camii Sokağı ile Vükelâ Caddesi kavuşağındadır. 1914 - 1915 yılları arasında bir ilk okul ile beraber yapdırılmışdır. Dört köşe plânlı, dört taş dıvar üzerine yüksek kasnaklı ve yüksek kubbeli bir canidir; son cemaat yeri de dört örme taş sütun üzerine atılmış beş kemer üzerine oturtulmuş üç kubbe ile örtülmüşdür; bu son cemaat revakı bidâyetde açık yapıldığı halde son zamanlarda sütunlar arası ve kemerler altı câmekânla kapatılmışlardır. Kesme taşdan örülmüş minâresi son cemaat yerinin sağ tarafında olub kapusu cami avlusuna açılır; şerefesi istalâktitlerle tezyin edilmişdir. Son cemaat yerinin sol tarafında bir bölmeden üst katdaki kadınlar mahfiline çıkılır. Son cemaat yerinin iki yan sedleri mermer, orta kısmı da kırmızı malta taşı döşelidir, sedler hasır döşelidir. Kubbe kasnağında fırdolayı 16 pencere vardır. Mihrab duvarında mihrabın iki yanında birer pencere, mihrab üstünde de ortadaki kemerli, iki yandakiler dâire şeklinde, yuvarlak üç pencere vardır; sağ ve sol duvarlarda altda üçer ve üstde üçerden altışar pencere vardır,, üst pencereler mihrab duvarındaki üst pencerelerin aynıdır, üst pencerelerde bu üslûb son cemaat yeri tarafındaki duvarda da aynen tatbik edilmişdir, ki bu duvarın üst pencereleri son cemaat yerini örten küçük kubbeler üstüne nâzırdır, bu alt kısmında ise, kapunun iki yanında son cemaat yerine bakan ikipencere vardır, bu suretle Bostancı Camii, kasnakdakiler de dahil cem’an 38 pencere ile aydınlatılmışdır. Mihrab som mermer olub istalâktit tezyinatının taş işçiliği çok temizdir, aslında camiin yapısına çok îtinâ ile edilmişdir. Minberle vâiz kürsüsü ahşab olub zemin, iki yanında son cemaat yerine bakan iki pençe- 1962 yılında, yep yeni halılarla döşenmiş bulunuyordu. Ahşab kadınlar mahfiline camiin içinden, sağ maksureden çıkılır. Maksûrelerin kenarları mermer, ortaları kırmızı malta taşı döşelidir, kezâ yeni halılarla döşenmişdir, her iki maksûrenin yan korkuluğu temiz taş işçiliği ile oymalı mermerdendir. Cami avlusu demir parmaklıklı bir duvarla çevrilmiş olub dört kapusu vardır. Cami ile beraber Bostancı İlk Okulu da ayni avlu içinde inşâ edilmişdir. Avluda bir şadırvan, son cemaat yerinin sağ tarafında iki ayaklı üç musluklu bir mermer tekne, mihrab duvarı önünde de iki musalla taşı vardır. Avluya ağaçlar dikilerek ve çiçek tarhları tanzim edilerek yeşilliğin göze ve rûha huzur veren sihri sağlanmışdır. Camiin inşasından çok sonra imam ve müezzin meşrûtası olarak birer katlı iki beton evceğiz yapılmışdır. 1954 yılında da «Bostancı Kuloğlu Camiini yaşatma ve gelişdirme Derneği» kurulmuşdur, (bu derneğin adında «yaşatma» tâbirini anlayamadık, yâni bu dernek olmasa Bostancı Camii bir gün yıkılmaya mahkûm mu görülmüşdür? İst. Ansiklopedisi); avlunun tanzimini, şadırvanı, son cemaat yerinin câmekân muhâfazası altına alınmasını, musalla taşlarını, mermer tekneyi, imam ve müezzin meşrûtalarını bu dernek sağlamış, yapdırmışdır, bu işler için de 80,000 lira kadar bir para sarfedilmişdir; derneğin kurucuları şu zatlerdir: Tevfik İnan, Mustafa Dinçer, Dursun Kefoğlu, Hüseyin Uysal, Şevket Yılmaz, Ahmed Özden, Süleyman Dinçer. Bostancı Kuloğlu Camıinin mimârı, devrinin büyük sanat şöhretlerinden olan Mimar Kemaleddin Beydir. Hakkı GÖKTÜRK Bostancı Camii ve Mektebi (Resim : Behçet Cantok)