Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BOLPAÇA
1880 yılında Vezir İskeleso kayıkcılarından bıçkınlık havasında inebolulu bir delikanlı olub ayak takımının uygunsuz gürûhu arasında güzelliği ile şöhret bulmuş, türlü rezâletlerle altın adını bakıra çıkarmış, İstanbul zâbıtasını hayli uğraştırmıştır. Bir gece, Köle Ömer adında aslı gürcü bir ayakdaşı ile beraber, limanda şamandıraya bağlı ve Giridden sabun getirmiş Osman Süleyman Kaptanın. “Paşa pesendi” adındaki bombardesine (bir nevi yelkenli gemi) korsanlık kasdı ile girmişler, yirmi çuval kadar sabun çalup kaçdıkları sıra deniz devriyesi tarafından yakalanmışlardır.
Bu vak’a üzerine yapılan istintâkında Bolpaçanın, daha önce fâili meçhul kalmış ondan fazla korsanlık vak’asının da fâili olduğu meydana çıkmışdır.
Bu delikanlıyı yakından tanımış olan Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzi: “Böyle melek sîmâ bir gencin korsan olduğuna cihan inanmazdı; evvelâ herkes köle Ömer’in nârine yandı dedi idi. Meğer haydudun başı Bolpaça imiş” der idi ki Râzinin evrâkı metrûkesi arasında elimize geçen defterlerinden birinde bu genç ve güzel kayıkcıyı öven, ve muhakkak ki Bolpaçanın korsanlık yolunda tutulmasından önce yazılmış bir manzûmesine rastladık:
Kâkulü perişan, sînesi uyan
Pâ bürehne şehbaz civan hamlacı
Vezir İskelesi olmuş durağı
Belî vezirlerin başının tâcı
Deryâyı aşk...
⇓ Read more...
1880 yılında Vezir İskeleso kayıkcılarından bıçkınlık havasında inebolulu bir delikanlı olub ayak takımının uygunsuz gürûhu arasında güzelliği ile şöhret bulmuş, türlü rezâletlerle altın adını bakıra çıkarmış, İstanbul zâbıtasını hayli uğraştırmıştır. Bir gece, Köle Ömer adında aslı gürcü bir ayakdaşı ile beraber, limanda şamandıraya bağlı ve Giridden sabun getirmiş Osman Süleyman Kaptanın. “Paşa pesendi” adındaki bombardesine (bir nevi yelkenli gemi) korsanlık kasdı ile girmişler, yirmi çuval kadar sabun çalup kaçdıkları sıra deniz devriyesi tarafından yakalanmışlardır.
Bu vak’a üzerine yapılan istintâkında Bolpaçanın, daha önce fâili meçhul kalmış ondan fazla korsanlık vak’asının da fâili olduğu meydana çıkmışdır.
Bu delikanlıyı yakından tanımış olan Tophâne ketebesinden Üsküdarlı Âşık Râzi: “Böyle melek sîmâ bir gencin korsan olduğuna cihan inanmazdı; evvelâ herkes köle Ömer’in nârine yandı dedi idi. Meğer haydudun başı Bolpaça imiş” der idi ki Râzinin evrâkı metrûkesi arasında elimize geçen defterlerinden birinde bu genç ve güzel kayıkcıyı öven, ve muhakkak ki Bolpaçanın korsanlık yolunda tutulmasından önce yazılmış bir manzûmesine rastladık:
Kâkulü perişan, sînesi uyan
Pâ bürehne şehbaz civan hamlacı
Vezir İskelesi olmuş durağı
Belî vezirlerin başının tâcı
Deryâyı aşk üzre çalar palayı
Kuvveti bâzusu gaayetle acı
Geçilmez çakal deniz yamandır
Virmeden bıçkına anafor bacı
Bolpaçadır şöhreti ol gümrâhın
Hançeri yâresinin yok ilâcı
Altun bâşın içün terk et vahşeti
Gamzen ucu ile selâm vir, acı..
Ayni deftere kalender halk şâiri şu notları da eklemişdir: “Saman altından su yürütür imiş; odasındaki sandıkda bir elmaslı ve altın zincirli altun salib bulunmuş ve yine üzerinde salib nakşı olan bir elmas gül yüzük bulmuşlar, sual olundukda:- Kirilos nâmında bir koca keşişin hediyesidir, bu gece mehtab seyrine Marmaraya götürüb hizmetimden hoşnud kalub üzerinde kese ve harçlık olmadığından bunları hediye eyledi, seni nice yıllar geçindirir, sat harçlık yap dedi idi demiş; Kirilos keşiş ki mitropolid imiş, bulup sual eylemişler, oğlanı tasdik idub Bolpaça bu maddeden beraet eylemiş, amma korsanlıkdan beş sene kal’abend olup Rodos kalesine yolladılar”.
Vâsıf Hiç
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Vâsıf Hiç
Identifier
IAM060047
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 6, pages 2955-2956
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.