Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BOLLİAC (Cesar)
Rumen yazarı; 1813 de doğdu, 1830 de henüz on yedi yaşında iken ihtilâl fikirlerini benimsemiş ve 1830-1837 yıllarının ihtilâl mücadelelerine katılmış, 1838 de rus işgaalini ve ona yardım edenleri şiddetle tenkid ettiği için cezâ gördü; 1840 da Prense yapılan sûikasdin mânevî sorumlusu addedilerek hapse atıldı. Gerçekden: “Müstebidler kanımızı emiyır, etimizi kemiriyor” diyen bu muharrir - şâir, müstebidlerle iş birliği yapanları da: “Seni vekil yaparım de, assın kendi anasını!..” diye çok ağır hicvediyordu.
1848 ihtilâlcilerinin hareketi bastırılınca rus işgal kuvvetleri kumandanlığı elebaşıların hudud dışı edilmelerini türk idâresinden istemişdi; bu arada Balcescu Kardeşler (Costache ve Nicolae), Bratianu, Kardeşler (Dumitru ve İon), Golescu Kardeşler (Stefan, Radu ve Alexandru), Cesar Bolliac ve daha bir kaç kişi yakalanmışlar Orsovada Rumanya hududu dışına atılmışlardı; bir kısmı İstanbul, bir kısmı Paris yolunu tutmuş, bir kaçı da kendi aralarında verilen kararla Macaristana geçmiş idi; Bolliac’a verilen vazife de macar ihtilâl hükûmetinin lideri Kossuth ile anlaşarak macar ihtilâl ordularını Rumanya topraklarına geçirterek buradaki rus işgal kuvvetlerinin kovulmasını temin etmekdi.
Bolliac Transilvanyanın Braşov şehrine gelir gelmez macar generalı Bem ile irtibat kurdu, v...
⇓ Read more...
Rumen yazarı; 1813 de doğdu, 1830 de henüz on yedi yaşında iken ihtilâl fikirlerini benimsemiş ve 1830-1837 yıllarının ihtilâl mücadelelerine katılmış, 1838 de rus işgaalini ve ona yardım edenleri şiddetle tenkid ettiği için cezâ gördü; 1840 da Prense yapılan sûikasdin mânevî sorumlusu addedilerek hapse atıldı. Gerçekden: “Müstebidler kanımızı emiyır, etimizi kemiriyor” diyen bu muharrir - şâir, müstebidlerle iş birliği yapanları da: “Seni vekil yaparım de, assın kendi anasını!..” diye çok ağır hicvediyordu.
1848 ihtilâlcilerinin hareketi bastırılınca rus işgal kuvvetleri kumandanlığı elebaşıların hudud dışı edilmelerini türk idâresinden istemişdi; bu arada Balcescu Kardeşler (Costache ve Nicolae), Bratianu, Kardeşler (Dumitru ve İon), Golescu Kardeşler (Stefan, Radu ve Alexandru), Cesar Bolliac ve daha bir kaç kişi yakalanmışlar Orsovada Rumanya hududu dışına atılmışlardı; bir kısmı İstanbul, bir kısmı Paris yolunu tutmuş, bir kaçı da kendi aralarında verilen kararla Macaristana geçmiş idi; Bolliac’a verilen vazife de macar ihtilâl hükûmetinin lideri Kossuth ile anlaşarak macar ihtilâl ordularını Rumanya topraklarına geçirterek buradaki rus işgal kuvvetlerinin kovulmasını temin etmekdi.
Bolliac Transilvanyanın Braşov şehrine gelir gelmez macar generalı Bem ile irtibat kurdu, ve Paris ile İstanbuldan (İon Ghica’dan) aldığı tâlimâta göre hareket etti; bir ara General Bem’e Rumanya prensliğini dahi teklif etti. Bem, Kossuth’un fikrini aldıkdan sonra orduları ile rumen topraklarına girmeye karar verdi; ancak önceden Türk ordularının, dostluğunu değilse bile, tarafsızlığını temin etmeyi düşündü; bunun için de en uygun çârenin Rumanyada ınzıbâtı temine memur Ömer Paşayı hediyelerle hoşnud etmek olduğunu gördü. Bolliac’ı Kossuth’a gönderdi, macar ihtilâl lideri Bemin düşündüğünü tasvîb etti; hazîne muhâfızına emir vererek Bolliac’ın istediği şeyi alabileceğini söyledi; rumen yazarı da bir aded pırlânta kolye ile pırlanta düğmeler ve bir de çok kıymetli elmaslı mahmuz seçdi. Bu eşyâ, macar ihtilâl ordusu generallerinden iken Avusturya ordusuna iltihâk ettiği için asılan Kont Zichy Oedon’a âid idi. Bolliac bunlar için bir makbuz verdi ve Bem’in yanına döndü.
Macar ihtilâlini bastırmak için Rusya ile Avusturya ittifak edince macarlar daha fazla dayanamadı; silâhlarını bırakıp sağa sola kaçmaya başladılar, ve pek çoğu İstanbula sığındı. Gelenlerin arasında Szeemere adında biri vardı, Bolliac’ın Macar ihtilâl hükûmeti hazînesinden aldığı kıymetli eşyâyı Ömer Paşaya vermeyüb iç ettiğini ihbar etti; bir kaç gün sonra Bolliac da İstanbula geldi. İon Ghica’nın Beyoğlundaki konağına indi, ve hakkında yapılan ihbârın doğru olmadığını söyledi. Gerçekden, macar ihtilâlinin bozguna uğradığı sırada macar lideri Kossuth ile Orsovada karşılaşmışdı; Bolliac, eşyayı ona teslim etmişdi; ve elinde bir de tesellüm senedi vardı; fakat İon Ghica hâtıralarında bu mesele için: “Senedin altında pırlanta düğmeler Bolliac’da kaldı diye yazılı imiş, Bolliac bana bu satırı göstermedi” diyor.
İstanbula geldikden sonra islâmiyeti kabûl ederek Murad Paşa adını alan general Bem Ömer Paşaya bir mektub yazarak kendisine Bolliac ile gönderilen hediyeleri alıp almadığını sordu. Bir rüşvet şâibesi altında bırakılmak istenildiği gören Ömer Paşa bu mektubu serasker Mehmed Ali Paşaya yollayarak keyfiyetin Bolliac’dan sorulmasını istedi; 1849 yılı aralık ayı başında idi. Bolliac seraskerliğe celb ile tevkif ve habsedildi; fakat pek az sonra kefâlet ile serbest bırakıldı; Bursada ikaamete memur edildi ve Türkiye dışına çıkabilmesi için kendisine pasaport verilmedi. Bu çirkin elmas düğmeler meselesi, Avusturyadan sûreti mahhûsada gelen General Kont Cristian F. V. Leiningen’e Zichy âilesine verilmek üzere 2500 altın ödenmek sûretiyle kapandı, bunu ödeyen de Osmanlı Devleti oldu.
Bolliac’ın elmas düğmeler meselesi; Paris gazetelerine de intikaal ettiği için, oradaki rumen mültecilerini de çok üzmüşdü. Bolliac ise mânen ve maddeten yıkılmışdı. Bir dilekçe vererek hakkındaki iftirâyı tekrar red etti, işsiz ve parasız olduğunu bildirdi, hayatını kazanmak üzere Parise gitmek üzere pasaport istedi. Rumen yazarı nihâyet 1850 yılı ekiminde Bursadan İstanbula dönmeye ve İstanbuldan da Parise gitmeğe muvaffak oldu.
İstanbulda hayatının en sıkıntılı günlerini yaşamışdı, ihtilâlde rusların âmâline hizmet etmiş olanların Bâbiâlî nezdinde îtibar sâhibi olduklarını görmüşdü, buna rağmen, Parise gittikden sonra kızgın ayrıldığı Türkiye âleyhinde en küçük bir şey yazmadı.
Kırım harbinden sonra memleketine dönen Bolliac ölünceye kadar muharrirlik yapdı ve 1880 de vefat etti.
EnverEsenkova
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Enver Esenkova
Identifier
IAM060045
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 6, pages 2954-2955
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.