Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
BOHORAÇİ (Yosefinoğlu)
Ünlü bir mûsevî hokkabaz, perende baz; 1840 da Ortaköyde doğdu, uzun ömrü boyunca orada oturarak 1932 yılında 98 yaşında Ortaköyde öldü, ve bu köyün mûsevî mezarlığına defnedildi, kabir taşının kitâbesi şudur: “Burada ihtiyar, mes’ûd, hürmetli Bay Bohor Yosef Deleon yatmaktadır. Sene 5693. Ölüm târihini tesbit eden bu rakam ibrânî takvimi üzerinedir, 1961 yılı o takvimde 5722 olduğuna göre 1932 yılına tekaabül eder.
Babası Yosef ve dedesi Büyük Yosef ve bu zât, Osmanlı Devletinin son asrında saray hokkabazları olmuşlardır.
Ortaköylü Kız Yosef diye de meşhur olan dede Büyük Yosef İkinci Sultan Mahmud devrinde yaşamışdır; Abdülmecidin sünnet düğününde oğlu ikinci Yosef ile berâber hokkabazlık yapmışdır.
Hokkabazlığı babasından öğrenen, ve körpe gençliğinde güzelliğinden ötürü dedesi gibi “Kız” lakabını taşıyan Bohoraçi sarayda ilk hünerini gösterdiği zaman henüz onbeş yaşında imiş, ki 1851 yılına rastlar. O gün, yahudi çocuğunun güzel yüzü ve nârin vücud yapısı, hünerlerini bir kafes akrasından seyreden Sultan Abdülmecidin kızı Cemile Sultanın nazarı dikkatini çekmiş ve onu huzûruna getirterek daha ne gibi hünerler bildiğni sormuşdur. Çocuk, mahcub ve terbiyeli, gözlerini aslaa Sultanın yüzüne çevirmeyerek:- İp üstünde cambazlık yaparım! demişdir. Cemile Sultanın arzûsu üzerine ...
⇓ Read more...
Ünlü bir mûsevî hokkabaz, perende baz; 1840 da Ortaköyde doğdu, uzun ömrü boyunca orada oturarak 1932 yılında 98 yaşında Ortaköyde öldü, ve bu köyün mûsevî mezarlığına defnedildi, kabir taşının kitâbesi şudur: “Burada ihtiyar, mes’ûd, hürmetli Bay Bohor Yosef Deleon yatmaktadır. Sene 5693. Ölüm târihini tesbit eden bu rakam ibrânî takvimi üzerinedir, 1961 yılı o takvimde 5722 olduğuna göre 1932 yılına tekaabül eder.
Babası Yosef ve dedesi Büyük Yosef ve bu zât, Osmanlı Devletinin son asrında saray hokkabazları olmuşlardır.
Ortaköylü Kız Yosef diye de meşhur olan dede Büyük Yosef İkinci Sultan Mahmud devrinde yaşamışdır; Abdülmecidin sünnet düğününde oğlu ikinci Yosef ile berâber hokkabazlık yapmışdır.
Hokkabazlığı babasından öğrenen, ve körpe gençliğinde güzelliğinden ötürü dedesi gibi “Kız” lakabını taşıyan Bohoraçi sarayda ilk hünerini gösterdiği zaman henüz onbeş yaşında imiş, ki 1851 yılına rastlar. O gün, yahudi çocuğunun güzel yüzü ve nârin vücud yapısı, hünerlerini bir kafes akrasından seyreden Sultan Abdülmecidin kızı Cemile Sultanın nazarı dikkatini çekmiş ve onu huzûruna getirterek daha ne gibi hünerler bildiğni sormuşdur. Çocuk, mahcub ve terbiyeli, gözlerini aslaa Sultanın yüzüne çevirmeyerek:- İp üstünde cambazlık yaparım! demişdir. Cemile Sultanın arzûsu üzerine saray bağçesinde bu hünerlerini de göstermiş ve fevkalâde takdir edilerek kendisine bizzat sultan tarafından bir avuç altın ihsan edilerek ayrıca yanağı okşanmak sûreti ile iltifâta mazhar olmuşdur.
Son Osmanlı pâdişâhı Altıncı Sultan Mehmed Vahideddinin oğlu Ertuğrul Efendinin sünnet düğününün hokkabazı da Yosefin oğlu Bohoraçi olmuşdur; ki o tarihde sanatdan çekilmiş, Ortaköyde münzeviyâne yaşar iken, bu hizmeti, hatırlanıp dâvet edilmiş olmanın zevki ile kabul etmiş idi.
Bohoraçinin ağzından zabtedilmiş olarak Muzaffer Esen tarafından İstanbul Ansiklopedisine tevdî edilmiş bir not da şunlar yazılıdır:
“Benden bahis ile gazete ve mecmualarda bir kaç yazı çıkmışdır; fakat muharrir efendiler anlatdıklarını yazacak yerde saçma sapan şeyler uydurup yazmışlardır (25 teşrinisânî 1926 tarih ve 28 numaralı Yeni Gazetedeki yazıyı kasdetmiş olsa gerekdir).
“Kız Bohor dediklerine göre gençliğinde eli ayağı düzgün, kaşı gözü yerinde delikanlı idim. Orta oyununda bir kaç defa Zenne odum. Bir seferinde Mamada Abdülhamidin tüfenkcilerinden bir arnavud bana musallat oldu, üç arkadaşı ile kaçırmaya kalkdı, “kız değil, erkekdir” demişler: “More ben anlamam, kız oğlan her ne ise makbulüm!.” deyince ortalık karışdı, zabtiyenin vaktinde yetişmesi ile kurtuldum, bu vak’a üzerinedir ki bir daha zenneye çıkmadım.
“Yerime hokkabaz olarak Yako adında bir çocuk yetişdirdim, fakat çok müstaid bir genç iken henüz on dokuz yaşında öldü.
“Bizim zamanımızda hokkabaz, çırağı ile lâtife ederken, hünere revnak veren tekerlemelerini gaayet edibâne, zarifâne tanzim ederdi; şimdi ise hokkabazlar perde bîrûnâne konuşuyorlar. Halkın bu yüz kızartıcı laflara tahammülü de şâyâni hayrettir”.
Hakkı Göktürk
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Hakkı Göktürk
Identifier
IAM060035
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 6, pages 2944-2945
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.