“Ginâ; arabca isim, zenginlik, bolluk, servet; ginâ gelmek, ginâ getirmek (halk ağzı deyim) : usanmak, bezmek, bıkmak” (H. Kâzım, Büyük Türk Lugatı). Misaller: Şu herifin Avrupada şöyle, Avrupada böyle lâfından ginâ geldi.. Kuru fasulye pilav, kuru fas...

Geçen asrın ikinci yarısında yaşamış ve mâsum garâbetleri ile tanınmış bir zât; 1918 - 1920 arasında 80 yaşlarında öldüğüne göre 1840 etrafında doğmuş olacakdır, Abdülmecid, Abdülaziz, Murad, Abdülhamid, Mehmed Reşad ve Vahîdeddin altı pâdişah devri gö...

Hicrî 1300 (M. 1885 - 1890) etrafında Galata ve Tophânede şöhret olmuş meczub bir mevlevî dervişi; Üsküdarlı Âşık Râzi yakından tanıdığı Dervişin hayatını kısaca şöyle anlatıyor : “Erzincanlıydı, uzun boylu, mevzun endamlı, kumral bıyıklı sakallı güzel...

Onaltıncı Yüzyıl ortasında, Kanunî Sultan Süleyman devrinde Rüstem Paşanın ikinci sadâreti zamanında Divânı Hümâyun kâtiblerinden; Yeniçeri Ocağı için Trabzon Vilâyetinden oğlan devşirilmesi için sahte bir ferman yazdı, Nişancı Kaleminden Nasuh adında ...

Seçkin bir hekim ve müderris; Agob Efendi Gırcikyanın küçük kardeşi; 1819 da doğdu, 1894 de vefat etti, Şişli Ermeni Mezarlığında medfundur. İlk tahsilini doğduğu semt olan Beşiktaşda ermeni mektebinde yapdı; sonra Parise giderek fizik tahsil etti. 185...

Dr. Antranik Paşanın oğlu; 1873 de Askeri Tıbbiyeden mezun oldu, Haydarpaşa Askerî Hastahânesinde çalışdı; yine Haydarpaşada Askerî Eczacılık Mektebinde fizik muallimliği yapdı; Ordu hizmetinde Yunan Harbine katıldı ve 1886 da Elbasanda tifüsden vefat ...

Balıkların açık denizlerde çift kayıkla çevrilip avlanmasına mahsus sâde bir ağdır. Bu ağ çiroz balıkları için yapılmış ise de, dibden yukarı dolaşan kolyos, palamut, levrek, torik, lüfer, istavrid ve sardalya balıkları da tutulur. Uzunluğu 100 kolçdan...

“Alamana” denilen balıkcı kayıklarına verilmiş isim; ama o kayıkların balıkcı ağzındaki hakikî adı Alama’dır (B.: Alamana Kayığı, cild 2, sayfa 578).

Geçen asrın ilk yarısında yaşamış bir ermeni aydını, ünlü vezir Mustafa Reşid Paşanın fransızca muallimi; ömrünün büyük kısmı o büyük devlet adamının yanında geçmiş, Osmanlı İmparatorluğu hâriciyesinde önemli yüksek mevkilerde bulunmuşdur; 1806 da İsta...

1963 ve 1965 yıllarında İstanbula gelmiş ve Kervansarayda temsiller vermiş fransız Caroussel (Karussel) revüsü artistlerinden; bu revünün özelliği, bütün oyuncularının kadın kılık ve kıyafetine girmiş, saç uzatmış ve hormon aşıları ile göğüs ve kalçala...

Seslerden; bu ses İstanbul ağzında bazı deyimlere girmişdir; 1. “Gırgır etmek”, yersiz, münâsebetsiz, muhâtablarını tâciz ederek konuşmak: “Gırgır etme ulan.. şurda tatlı tatlı kaynatıyoruz (sohbet ediyoruz”. 2. “Gır atmak”, “Gır Kaynatmak” hâneberduşl...

(Jil Dölâmar okunur) Fransız sinemasının en ünlü tehlikeli sahneler dublörü; “En Uzun Gün” isimli fransız mâcerâ filminin İstanbulda çevrilen sahnelerinin birinde, otomobil ile, Üsküdar Arabavapuru İskelesinden, köprüsünü kaldırıp iskeleden ayrılmakda ...

Seslerden; bu ses İstanbul ağzında bazı deyimlere girmişdir; 1. “Gık dedirtmek, gık demek”, bıktırmak, usandırmak, bıkmak, usanmak anlamlarında kullanılır : Çakıl topuk kâküller terânesi Râzi Bey Gık dedirtti yârâna demiş sana bir öküz Peyrevin bu İbr...

Ayak takımı argosunda edebsizlik, nefis istekleri, lezzetleri, hırsızlık gibi yollarda teşvik ve tahrik etmek, teşvik ve tahrik edilmek anlamlarında kullanılır: “Pantalonun arka cebinde şişkin bir çarık (para cüzdanı) gördüm mü hemen gıdıklanırım”, “Be...

Seslerden; Demir çenber tekerlekli araba ile gidişin tasvirinde kullanılır : Merdivenköyünün bozuk yolları Bektâşiler tutmuş sağı solları Gel be arabacı güzel Muradım Gel şaklata şaklata Kamçını şu kır ata Tozu dumana kaldır Gidelim gıldır gıldır Kaça...

Meşrutiyetin ilk yıllarında, 1909 ile 1912 arasında ciddî ve mizâhî gazete yayını bolluğu arasında çıkmış bir mizah gazetesi; haftada iki gün, pazartesi ve perşembe günleri yayınlanmışdır, ve 22 X 28 santim ölçüsünde 8 sayfalık bir nushası 20 paraya sa...

1967 yılı mayısında Taşlıtarla (Gaziosmanpaşada) sözde âşık kabadayılar tarafından kaçırılmış 16 yaşında güzel bir kız, öyleki semtinde “Taşlıtarla Güzeli” diye anılmışdı. Bi garib, fakir çamaşırcı kadının kızıdır. Maceranın neticesi tesbit edilemedi; ...

1934 Belediye Şehir rehberine göre Burgaz Adasının yollarından; vapur iskelesi önünden deniz kenarı boyunca adanın kuzeyindeki buruna kadar uzanır. Gönüllü caddesine iki aralık sokakla bağlıdır, Yenice Sokağı ile kavuşağı vardır (1934 B. Ş. R. Pafta 34...

Seslerden ; “Gıcır gıcır” diye iki defa tekrarlanarak, 1. “Yeni”; 2. “Temiz”, hattâ “Tertemiz” anlamlarında kullanılır; şu kıt’a Âşık İbrahimindir : Güzel ayaklarında yemeni gıcır gıcır Gel görki ol eşbehim giymez, kıyamaz, acır Ber mûtad yalın ayak t...

Edebiyat muallimi ve gazeteci; 1895 de Manastırda doğdu, Yemende şehid olmuş Riza Bey adında bir albayın oğludur. İlk ve orta tahsilini Manastır, Berat ve Selânikde yapmış, kendisini oto didakt olarak yetişdirmişdir. Gazetecilik hayatına pek genç yaşda...

Bir devrin ünlü zenginlerinden Nuh Naci Beyin kızı; 1972 yılında 68 yaşında bulunuyordu, o yılın ekim ayında Kabataşda Setüstü Beytülmalci Sokağında tek başına oturduğu apartımanında boynu bir eşarp ile sıkılarak öldürülmüş bulundu. Günün gazeteleri bu...

Çağdaş heykeltraşların en seçkinlerinden, 1920 de Mut’da doğdu, ilk tahsilini memleketinde yapdı. Silifke Ortaokulunda, Balıkesirde Necatibey Öğretmen okulunda okudu, 1948 de İstanbul Güzel Sanatlar Akademisinin heykel bölümünü bitirdi, sanat tahsilini...

Eski bir kumaş adı; “İpek ve iplikle karışık hâreli bir kumaş, bir arşın eninde (dokunur) olduğu için gezi adı verilmişdir, (makbul bir çeşidine) Hind Gezisi denilirdi, entâri yapılırdı” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türki); “Sert ve hâreli bir ipekli kumaş...

“Gîsû” diye telâffuz edenler de vardır; “Uzun saç, zülüf, kâkül, saç örgüsü” (Şemseddin Sâmi, Kaamûsi Türkî); “Başın iki tarafında omuzun üzerine dökülen saç” (Hüseyin Kâzım, Büyük Türk Lugatı). Dilimize farzcadan alınmışdır; Hüseyin Kâzım Bey tarafınd...

Zamanımızın Hacıhusrevli namlı yankesici kadınlarından Aysel Solak’ın takma adı; 1967 de kırk yaşlarında bulunan Aysel “Nâciye Gezek” adına sahte bir pasaport çıkartmaya muvaffak olmuş, yanına 25 yaşındaki yakışıklı jigolosu Namver Eser’i de alarak Bat...