Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
Gürkan (Kâzım İsmail) article
GÜRKAN (Kâzım İsmail) – Tıb doktoru ve profesörü,ünlü operatör; 1905 de Trabzonda doğdu,oranın eşrafından ve bir kaç kuşak şâir ve aydın kişiler yetişdirmiş bir âilesinden,kendisi de şiirler yazmış İsmail Hakkı Beyin oğludur,annesinin adı Emine Veliye Hanımdır;tanınmış diş hekimlerinden Prof.Suad İsmail Gürkanın küçük kardeşidir.
İlk ve orta tahsilini babasının memuriyetle bulunduğu Beyrutda fransız kolejinde yapdı ,İstanbulda Mercan Sultânîsinde ve Vefâ sultânîlerinde okudu, 1920 İstanbul Dârülfünunun Tıb Fakültesine girdi,1926 da o fakülteden diploma alarak Gurebâ Hastahânesde cerrâhî ihtisası yapdı ve 1929 yılına kadar o hastahânede asistan olarak çalışdı.1930 Parise giderek Prof.Cunéo’nun kliniğinde modern cerrâhî ihtisası yapdı,hazırladığı orijinal bir tezi kabul edilerek o klinikde asistan oldu.
Memlekete döndüğünde 1932 de,Haydarpaşadaki Dârülfünün Tıb Fakültesinde bir müsabaka imtihanı kazandı ve I.Cerrâhî Kliniğine müderris muâvini (doçent) tayin edildi.1933 de yapılan Dârülfünun ıslahâtında İstanbul Üniversitesinde kaldı,II.Cerrâhî Kliniğinde asistan o doçent,1939 da profesör,1952 de I.Cerrâhî Kliniği müdürür,az sonra da Ordinariyus Profesör oldu.
Üniversitede kürsüsünün dışında 1946 da ilk defa olarak kurulan Üniversite Senatosuna üye,1950 Tıb Fakültesine dekan,1951 ün...
⇓ Read more...
GÜRKAN (Kâzım İsmail) – Tıb doktoru ve profesörü,ünlü operatör; 1905 de Trabzonda doğdu,oranın eşrafından ve bir kaç kuşak şâir ve aydın kişiler yetişdirmiş bir âilesinden,kendisi de şiirler yazmış İsmail Hakkı Beyin oğludur,annesinin adı Emine Veliye Hanımdır;tanınmış diş hekimlerinden Prof.Suad İsmail Gürkanın küçük kardeşidir.
İlk ve orta tahsilini babasının memuriyetle bulunduğu Beyrutda fransız kolejinde yapdı ,İstanbulda Mercan Sultânîsinde ve Vefâ sultânîlerinde okudu, 1920 İstanbul Dârülfünunun Tıb Fakültesine girdi,1926 da o fakülteden diploma alarak Gurebâ Hastahânesde cerrâhî ihtisası yapdı ve 1929 yılına kadar o hastahânede asistan olarak çalışdı.1930 Parise giderek Prof.Cunéo’nun kliniğinde modern cerrâhî ihtisası yapdı,hazırladığı orijinal bir tezi kabul edilerek o klinikde asistan oldu.
Memlekete döndüğünde 1932 de,Haydarpaşadaki Dârülfünün Tıb Fakültesinde bir müsabaka imtihanı kazandı ve I.Cerrâhî Kliniğine müderris muâvini (doçent) tayin edildi.1933 de yapılan Dârülfünun ıslahâtında İstanbul Üniversitesinde kaldı,II.Cerrâhî Kliniğinde asistan o doçent,1939 da profesör,1952 de I.Cerrâhî Kliniği müdürür,az sonra da Ordinariyus Profesör oldu.
Üniversitede kürsüsünün dışında 1946 da ilk defa olarak kurulan Üniversite Senatosuna üye,1950 Tıb Fakültesine dekan,1951 üniversiteye rektör seçildi.
İlmî cemiyetlerde üye veya başkan olarak çalışdı.Son zamanlarında Türk Tıb Tarihi Kurumu üyesi,Balkan Tıb Birliği başkanı,Milletler Arası Cerrâhî Cemiyeti ikinci başkanı,İstanbulda Florence Nightingale Hemşire Okulları kurucular meclisi başkanı,Unesco yönetim kuru üyesi kurulu üyesi bulunuyordu.
Türk tıb kongrelerinden başka milletler arası tıb ve cerrâhî kongrelerine, Balkan ve Yakın Doğu tıb kongrelerine Türkiyeyi temsil ederek katılmışdır .
Özel seyahatlar ve temsilî vazifelerle bütün Avrupa memleketlerine,bütün Balkan ve Yakın Doğu memleketlerine,Mısıra ve Kanadaya gitmişdi.
1969 yılına kadar bekâr yaşamışdı,yaşı altmışının üstünde iken evlendi, 1972 de beyin kanamasından vefat ederek namazı Bayazıd Camiinde kılındı ve Edirnekapusu Şehidliğine defnedildi.
Meslek kudreti ve liyakatinden başka çok geniş umumi kültüre sâhibdi,dolayısı ile dost ve ahbab muhiti de çok geniş idi ;ilim ve meclis adamı idi,sohbeti dersleri kadar câzib çok yönlü kişi idi ; türk musikisine hakkiyle vâkıf ve dâvûdîye yakın sesi çok güzeldi; hattat denilebilecek kadar güzel yazı yazar, ressam denilecek kadar da yağlı boya resim, bilhassa peyzajlar yapardı.Türk tarih ve edebiyatı ile o ilim dallarının mensubları kadar meşgul olmuşdu.Özel kütübhânesi zengi ve câzib bir yazı koleksiyonuna sâhibdi ;Hekimbaşı Abdülhak Mollanın şu kıt’asını beyitini bir levha hâlinde yazdırtarak evinde dostları ile oturulan bir salonun bir duvarına koyması,Kâzım İsmail Gürkan’ın ne kadar ince bir zevk sahibi olduğunun en güzel delillerinden idi :
Leylâ ve Mecnun vakfıdır,geldi müselsel ,muttasıl,
Meşrûtadır Zencîri Aşk dîvâneden dîvâneye .
Cağaloğlunda Hilâliahmer Caddesinde kendi mülki olan Kardeşler Apartımanında otururdu ;her ayın ilk perşenbe günü akşamı saat 9 dan gece yarısına kadar orada,her meslekden memleketin en seçkin sîmâlarının katıldığı toplantılar olurdu. O akademik toplantıların ruznâmesi tutulmuş olsaydı,duyulmamış ve yazılmamış hâtıralarla millî kütübhânemize pek orijinal bir eser konulurdu.O perşenbe günleri akşam yemeğini özel olarak çağırdığı bir iki dostu ile birlikde yer,diger misâfirler geldikden ve sohbetlerden sonra da gece çayı içilirdi.Gecikmiş evlenmeyi yapdıkdan sonra o güzel ,ilim ve sanat havası altındaki meclis kurulmaz oldu .
R.E.Koçu Tercüman Gazetesindeki günlük sokbet yazılarından birinde,Kâzım İsmail’in evindeki toplantılardan bahsederken şunları yazıyor :“Beyruta deniz yolu ile giderlerken,Birinci Cihan Harbinin başlayacağı sıralarda,ki Kâzım İsmail 8-9 yaşlarında dır Beyrut limanında batık bir gemi görmüşler,sâdece bcası suyun dışında ;1911 de italyanların harb ilân etmeden o limana yapdıkları baskında batırılmış Avni İlâh korveti.Türk bahriyelileri arasında bir gelenekdir,süvariye Beybaba derler.Avni İlâh sulara hızla gömülürken süvâri sesler duymuş aşağıdan :-Beybaba..bizi kurtar !..diye.Kurtaramamış Beybaba o gemicilerini,kendisini önce suda bulmuş,sonra bir filikanın içinde.İki kardeş Beyrutda bir fransız mektebine verilmiş.Mektebe gidip gelirlerken görürlermiş :Başnda yağlı bir fes,üstünde lîme lîme olmuş bir bahriya zâbiti üniforması ve ayakları çıplak bir deli,sokaklarda sendeleyerek dolaşır ve arada durarak sesinin var kuvvetiyle bağırırmış : – Beybaba..bizi kurtar !.. diye.Canı kurtulmuş fakat aklını gemisinin içinde bırakmış Avni İlâh’ın Beybabası,en küçük bir sorumluluğu olmadığı halde kahbelik karşısında tecennün eden vicdanlı bahriye zâbiti..”(Tercüman,Temmuz 1972).
Aydın türk kadını Şükûfe Sâdık Bigat anlatmışdır :
“Bir zamanlar Çifte Havuzlarda Dr.Muzaffer Şevkinin evinde toplanırdık. Bir akşam Ali Sami Yen de geldi.İki üç oda dolusu misâfir.Bir ara biri koşdu geldi Muzaffer Şevkiye :- Aaman doktor yetiş..Ali Sami kalp kerizi geçiriyor. Duygulu hekim,elbet ki koşacak,ama nasılsa söyleyiverdi :- Hastasın dedik sana aydın türk kadını Şükûfe Sâdık Bigat da şöyle bir hâtıra nakletmişdir be kardeşim..ne gelirsin !..
“Kâzım İsmail de orada,arkadaşının yüzüne şöyle bir bakdı ve şu beyiti söyledi :
Sihhat gibi bîmârı gama geç geliyorlar
Bıkdırdı bizi nâzı etıbbâ..ne belâdır !
Hoca hekim olarak pek çok değerli kişi yetiştirmişdir.Türkçe,Fransızca,Almanca ve İngilizce ikiyüzden fazla meslekî tebliği vardır.Dergilerde ve günlük gazetelerde çeşidli konularda makaaleler yayınlamış,Radyo konuşmaları yapmışdır. Kitab hâlindeki eserleri şunlardır :“Cerrâhî Teşhis”(ders kitabı,1932),“Pratik Cerrâhî”(ders kitabı,2 cild,1932),“Safra Yolları Radyolojisi”(1928),“Cild Kanserleri”(1928),“Kan Grupları”(1941),“Kanserle Savaş”(1945),“Sempatik Sistem Cerrâhîsi”(1958),“Yanıklar”(1960),“Gurebâ Hastahânesi Tarihçesi”(1928),“İbni Sînâ”(1952),“Süleymâniye Dârüşşifâsı”(1966),“Türkiyede Hekimliğin Batıya Dönüşü”(1967).
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Article Title
Identifier
G13A032
Theme
Person
Subject
Gürkan (Kâzım İsmail), Kâzım İsmail Gürkan, Profesör, Professor, Medical doctor, Mercan Sultanisi, Vefa Sultanisi, İstanbul Darülfünunu Tıb Fakültesi, Istanbul University Faculty of Medicine, Gureba Hastanesi, Gureba Hospital, Türk Tıp Tarihi Kurumu, Turkish Medicine History Association, Balkan Tıp Birliği, Balkan Medicine Association, Milletler Arası Cerrahi Cemiyeti, International Surgery Association, Florence Nightingale Hemşire Okulları, Florence Nightingale Nurse Schools, Unesco, Edirnekapı, Bayezid Camii, Bayezid Mosque, Hekimbaşı Abdülhak Molla, Abdülhak Molla, Cağaloğlu, Hilaliahmer Caddesi, Hilaliahmer Avenue, Tercüman (Gazete), Tercüman (Newspaper), Şükufe Sadık Bigat, Çiftehavuzlar, Ali Sami Yen
Type
Document
Format
Typewriting, Handwriting
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Text written for the Gür chapter of Istanbul Encyclopedia. Reşad Ekrem Koçu's article published in Tercüman newspaper dated 1972 and Şükûfe Sâdık Bigat are cited.
Note
Typewriting on paper. Corrections and print notes are written with pen.
Bibliography Note
Tercüman, Temmuz 1972; Şükûfe Sâdık Bigat
Provenance
Istanbul Encyclopedia Archive has been opened to access in cooperation with Kadir Has University and Salt.
Theme
Person
Contributor
Type
Document
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.