Yeniçeri ağzı deyim; zorbalık, kabadayılık yolunda hasmını, rakibini sındırma, yıldırma, pes ettirme. Bilhassa yeniçerilğin son devrinde, bu asker ocağının bir yata, haşerât yatağı olduğu zamanlar yeniçeri zorbaları tarafından halkın ve tüccarın haraca bağlanması yüzünden çıkan it dalaşında kullanılırdı. Zamanımızın tarih ile meşgul olmuş simâlarından merhum Efdalüddin Tekiner, Osmanlı Tarih Encümeni Mecmuasında intişar etmiş ve kendisinin en güzel yazısıdır diye bileceğimiz “Alemdar Mustafa Paşa” makalesinde namlı zorbalardan Kahvecioğlu Burunsuz Mustafadan bahsederken:”. her tarafı kesib almış ve asrının benâm haytalarını bıçağı altından geçirmiş idi” diyor, ve bu tâbiri metin aldında bir notda: “Bıçak altından geçirmek mudârebe ve mukaatelelerde birini mağlûb etmek demektir” şeklinde izah ediyor. Muhakkak ki yerinde bir tâbir olarak kullanıyoruz, o it dalaşları, bâzen yeke yek, bâzan de iki iddâilı zorbalı ile adamları arasında bir bıçak-pala düellosu, bir sokak veya meydan mukaatelesi idi. Hasmını, hasımlarını bıçak altından geçirme dâvâsı harac kesimini başkasına kaptırmama, yâhud Başkasından kapma yolunda güdülürdü; bâzen de bu kanlı döğüşlerin sebebi bir âşifte nigâr yahud bir fitnekâr mahbub olurdu. Bu haytaca aşk u alâka yolunda pek çok rakibini bıçağı altından geçirmişl...

Yeniçeri ağzı deyim; zorbalık, kabadayılık yolunda hasmını, rakibini sındırma, yıldırma, pes ettirme. Bilhassa yeniçerilğin son devrinde, bu asker ocağının bir yata, haşerât yatağı olduğu zamanlar yeniçeri zorbaları tarafından halkın ve tüccarın haraca bağlanması yüzünden çıkan it dalaşında kullanılırdı. Zamanımızın tarih ile meşgul olmuş simâlarından merhum Efdalüddin Tekiner, Osmanlı Tarih Encümeni Mecmuasında intişar etmiş ve kendisinin en güzel yazısıdır diye bileceğimiz “Alemdar Mustafa Paşa” makalesinde namlı zorbalardan Kahvecioğlu Burunsuz Mustafadan bahsederken:”. her tarafı kesib almış ve asrının benâm haytalarını bıçağı altından geçirmiş idi” diyor, ve bu tâbiri metin aldında bir notda: “Bıçak altından geçirmek mudârebe ve mukaatelelerde birini mağlûb etmek demektir” şeklinde izah ediyor. Muhakkak ki yerinde bir tâbir olarak kullanıyoruz, o it dalaşları, bâzen yeke yek, bâzan de iki iddâilı zorbalı ile adamları arasında bir bıçak-pala düellosu, bir sokak veya meydan mukaatelesi idi. Hasmını, hasımlarını bıçak altından geçirme dâvâsı harac kesimini başkasına kaptırmama, yâhud Başkasından kapma yolunda güdülürdü; bâzen de bu kanlı döğüşlerin sebebi bir âşifte nigâr yahud bir fitnekâr mahbub olurdu. Bu haytaca aşk u alâka yolunda pek çok rakibini bıçağı altından geçirmişlerden biri olarak, son yeniçerilerden halk şâiri ve büyük bir destan mecmuasının sâhibi Çardak Kolluu Çorbacısı Galatalı Hüseyin Ağayı tanıyoruz. (B.: Hüseyin Ağa, Galatalı); Mustafa Ağa, Kahvecioğlu Burunsuz; Balta, Balta asmak). Ahmed Midhat Efendinin “Letâifi Rivâyat” külliyâtının altıncı kıtabi olan “Yeniçeriler” adındaki hikâyede hasmınıbıçak altından geçirme yolunda bir yeniçeri mukaatelesinin tasviri vardır; çok zâif, çok sönükdür. (B.: Yeniçeriler). Hasımlarını bıçağı altından geçirmiş ve isimleri son yeniçeri haytaları arasında târihimize mal olmuş zorbalar, şehirde birer gurur ve rahmet timsâli olarak dolaşırlardı; bu hayta gurûbunun azameti içindir ki “bıyığın balta kesmez” tâbiri kullanılırdı. Gençlik zamanlarını hatırlayan bir yeniçeri ağzından aşağıdaki fahriye, Ali Çamiç Ağa tarafından yazılmışdır: Hacı Bektaş ocaklıyım zor âver Deli poyraz şâhin başında eser Taban deperiz hep dilber yolunda Kimi kaşın çatar kimi gülümser Pâyine yüz koyub koklasam öpsem Biri hoşnud olsa öbürü küser Kimi pırpırıdır bıçkın âfettir Vaslı her âşıka olmaz müyesser Sanmam güzeller hep vefâsız olur Sunar lâ’li ile şarâbı kevser Her güzelin vardır ammâ engeli Sûreti beşerde ejderi heft ser Rakibânın kimi Rüstem kimi Zâl Kimi bu vuruşda kırk kelle keser Geçdi cümle bıçağımın altından Civan idim henüz nev tıraş püser Fahriyemiz yazdık yatağan ile Kalsın rüzigâra bizdende eser.