Nefsi Beykoz kasabası ile Yalıköyü Mahallesinde üç mezarlık vardır. 1. Çakmak Dede Mezarlığı — Beykoz vapur iskelesinin yakınında, Ahmed Midhat Efendi Caddesi üzerinde, Yalıköyüne giderken sağ kolda bir sed üstünde, çarşı boyundadır. Dar uzun, küçük bir mezarlıkdır. Otuz yıldan fazla zamandan beri buraya yeni defin menedilmişdir. Mezarlığa adını vermiş olan makberenin sâhibi Çakmak Dedenin, Beykoz ve hayâlisine İstanbulun fethinden bir asır kadar evvel gelip yerleşmiş Türklerden, ve hattâ onların başında bulunmuş olanlardan biri olduğu söylenir. Millî Mücadelenin ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş devrinin en büyük simâlarından merhum Mareşal Fevzi Çakmak, Beykozun Anadolukavağı köyündendir; millî bir an’anemize göre askerî mekteb ve ordu künyesi “Fevzi Kavak” idi. Soyadı Kanunu çıktıkdan sonra büyük askerin “Çakmak” adını almış, âile seceresi kökünün Beykoz ve havâlisinin, dolayısiyle Anadolukavağının fâtihlerinden olan bu Çakmak Dedeye bağlanan asâletindendir. 2. Gazi Yunan Mezarlığı — Yalıköyü Mahallesinde, mahallenin batı kenarı ile Beykoz kasrı arasında bir tepe üzerindedir. Mezarlık, tepeyi kaplamış gaayet güzel bir ardıç çamı korusu içindedir; çamlar arasında serpilmiş mazılar, defneler, ıhlamurlarla öylesine uhrevi bir atmosferi vardır ki tarif edilemez. İstanbulun en güze...

Nefsi Beykoz kasabası ile Yalıköyü Mahallesinde üç mezarlık vardır. 1. Çakmak Dede Mezarlığı — Beykoz vapur iskelesinin yakınında, Ahmed Midhat Efendi Caddesi üzerinde, Yalıköyüne giderken sağ kolda bir sed üstünde, çarşı boyundadır. Dar uzun, küçük bir mezarlıkdır. Otuz yıldan fazla zamandan beri buraya yeni defin menedilmişdir. Mezarlığa adını vermiş olan makberenin sâhibi Çakmak Dedenin, Beykoz ve hayâlisine İstanbulun fethinden bir asır kadar evvel gelip yerleşmiş Türklerden, ve hattâ onların başında bulunmuş olanlardan biri olduğu söylenir. Millî Mücadelenin ve Türkiye Cumhuriyetinin kuruluş devrinin en büyük simâlarından merhum Mareşal Fevzi Çakmak, Beykozun Anadolukavağı köyündendir; millî bir an’anemize göre askerî mekteb ve ordu künyesi “Fevzi Kavak” idi. Soyadı Kanunu çıktıkdan sonra büyük askerin “Çakmak” adını almış, âile seceresi kökünün Beykoz ve havâlisinin, dolayısiyle Anadolukavağının fâtihlerinden olan bu Çakmak Dedeye bağlanan asâletindendir. 2. Gazi Yunan Mezarlığı — Yalıköyü Mahallesinde, mahallenin batı kenarı ile Beykoz kasrı arasında bir tepe üzerindedir. Mezarlık, tepeyi kaplamış gaayet güzel bir ardıç çamı korusu içindedir; çamlar arasında serpilmiş mazılar, defneler, ıhlamurlarla öylesine uhrevi bir atmosferi vardır ki tarif edilemez. İstanbulun en güzel mezarlıklarından biridir, ve bakımlı, temizdir. Yalıköyü Mescidi köşesinden ve Gazi Yunus Sokağından gidilir, bu sokak üzerinde bulunan mezarlık kapusu yanına, bir hayır sahibi 1960 senesinde cebhesi mermer kaplı bir çeşme yaptırmışdır. Mezarlığa adını vermiş olan makberenin sâhibi Gazi Yunusun, İstanbulun fethinden bir asır evvel buraları almış Türklerden namlı bir cengâver olduğu aşikârdır. Mezarlığın sokak kapusundan girilince tam karşıya gelen kabri, hâtıraları tâzim edilen bütün emsali gibi çok büyük yapılmışdır. Demir parmaklıklı alçak bir duvarla çevrilmiş olan kabrin üstü açık ve içi toprak doldurulmuş sandukası takriben 8-8,5 metre boyunda ve 3-3,5 metre enindedir; kitâbesiz baş şâhidesi de 0,60X2 metre eb’adında büyük bir köfeki taşıdır. Sandûkanın ortasında üç büyük ardıç çamı ağacı ile bir defne fidanı ve bir taflan ağacı vardır. Mevtâ defnine açık olan bir mezarlığı kaplamış koru bir bülbül yatağıdır, 1961 yılı mayısının sonlarında ziyâretimizde nağmekâr kuşlar durmadan şakımakda idi. 3. Şâhinkaya Mezarlığı — Nefsi Beykozun arkasındaki tepenin doğu yamacı üzerindedir; eşsiz bir âbide olan Beykoz İshakağa Çeşmesinin hemen arkasından ve oldukça dik bir yokuş hâlinde başlayan Şâhinkaya Caddesinden gidilir. Geniş kısmı, Beykozdan gelindiğine göre caddenin sol kenarında bulunan ve hâlen mevtâ defnine açık olan bu mezarlık, diğer iki mezarlığa nisbeten yenidir, en eski kabir on sekizinci asır sonlarına aiddir; mezarlığın caddenin sağ kenarına düşen kısmının tahrib edildiği, daha eski kabirlerin orada bulunduğu söylenmektedir. Yol boyunca kenarına alelâde beton bir sed - duvar çekilmiş bakımsız bir mezarlıktır. Hususiyeti ulu ıhlamur ağaçları altında bulunmasıdır; bu ıhlamur ağaçları da, garibdir; ekseriya görüldüğü, bilindiği gibi yana dallar salmayup, selvi ve kavak misâli boy atmış otuzar, kırkar metre yükseklikde ağaçlardır. Yol kenarındaki bir ıhlamur ağacı da hazin bir hâtıra taşımaktadır: 1935 - 1936 yıllarında, Anadoludan gelmiş 18 - 19 yaşlarında bekâr uşağı erkek güzeli bir delikanlı Beykozda bir kahvecinin yanına çırak olarak girer; kısa bir zamanda kahvehâne müşterilerine kendisini sevdirir. Fakat bir gün kahvecinin cebinden beş lirası kaybolur, çırağını hırsızlıkla ittiham eder, garip delikanlıya kıyasıya, öldüresiye dayak atılır. Ertesi sabah güzel gencin kendisini Şâhinkaya Mezarlığında bir ıhlamur ağacına asmış olduğu görülür, o zamanlar intihar vak’alarının yazılması yasak olduğu için hâdise basına intikal etmez, fakat Beykozluların kendi aralarında cevablandıramadıkları sualleri olur: Delikanlı mâsum ise, teessüründen kendisini intihara sevkedecek dayak nasıl atılır? Dayak mevzuubahis değilse, intihara sebeb yoktur, mâsum ise serbest bırakılır, suçlu ise, karakoldan kaçar, intihar etmez. Karakoldan kaçıp intiharı kabul edilse, gece kendisini asacak ipi nereden bulmuştur? İpi buldu, ağaçda kendisini astığı dal, yerden en az 8metre yüksekdir ve bu ıhlamur ağacının gövdesi kucaklanıp tırmanılmayacak kadar geniş, ve gemi direği gibi dümdüzdür, ipi dala geçirmek için ağaca nasıl çıkmışdır? Kaldı ki asılı bulunduğu zaman, yalınayak değildir, üstelik kundura ile böyle bir ağaca nasıl tırmanılır? İpi yerden atıp ilmekledi denilse neyin üstüne çıkıp da kendisini asmışdır? Cesedin altında iskemle değil, bir taş parçası dahi yokdur, ayaklar yerden bir insan boyuna yakın yükseklikde görülmüşdür. Beykozda Şâhinkaya mezarlığındaki ıhlamur ağacı vak’ası karşısında halkın umumî kanaati, dayak altında ölmüş garib bir gencin ölümüne intihar kisvesi giydirilmesidir. Mâsum fakir bir çocuğun sirkatle ittihamı ile dayakla söyletilmesi talebi karşısında Türk zâbıtasının asil ruhunu temsil eden bir komiserin hâtırası için bu şehir kütüğünde “Bagana, İsmai” maddesine bakınız. Beykozun eşrâfından olup servetlerini hayır yolunda ibzal tanınmış Subaşı Haznedarzâde âilesinin kabirleri de bu mezarlıkdadır. Hacı Hasan Ağa ile dört oğlu, Balıkcı Mustafa Bey, Tahsin Bey, Hacı Ali Bey, Mehmed Bey burada yatmaktadırlar.