Bayazıd Meydanını güney kenarında, içinde çarşılar ve İstanbulun birinci sınıf bir lokantası ile bir gazinosu ve çeşidli serbest meslek erbâbının büroları bulunan büyük bir iş hanıdır; Hasan Yılmaz ve Halil Paker adında iki iş adamının yaptırttığı bu büyük binânın temeli 1950 yılında atılmış ve yapı 1955 yılında iş hayatına açılmışdır. Binânın mimarı Harutin Sarafyan Kalfadır. Büyük Kapalı Çarşının geçirdiği son yangın felâketinde yersiz kalıp perişan olan esnafı bu büyük iş hanının çarşılarındaki dükkânlar toplanmışdır ki, sâdece şu vak’a binânın sâhipleri H.Yılmaz ile H. Pakerin sermâyelerini böyle bir yapıya yatırmakla İstanbula yaptırdıkları hizmeti belirtmek için kâfidir. Binâ, büyüklüğüne denk sanat kıymetinden mahrumdur. Çirkin değildir, fakat Bayazıd Meydanıın süsleyen bir yapı da denilemez. Cebhesi serâpa mermer kaplıdır, sâdece “Beyaz Saray” adına uygundur; fakat, ayni meydanda bulunan ve yapı sanatı salâbetini temsil eden Bayazıd Camiine, Medresesine ve Üniversitenin âbidevî kapusuna bakan gözler, Beyaz Sarayın geniş cebhesinde binânın büyüklüğüne yaraşan salâbeti bulamaz. Beyaz Sarayın Bayazıd Meydanına bakan cebhe kapusunun iki yanında ikişerden dört göz dükkân vardır; biri eczahâne (Yeni Eczahâne), iki banka şûbesi (Türkiye Kredi Bankası ve Akbank), biri de tuhâfiye...

Bayazıd Meydanını güney kenarında, içinde çarşılar ve İstanbulun birinci sınıf bir lokantası ile bir gazinosu ve çeşidli serbest meslek erbâbının büroları bulunan büyük bir iş hanıdır; Hasan Yılmaz ve Halil Paker adında iki iş adamının yaptırttığı bu büyük binânın temeli 1950 yılında atılmış ve yapı 1955 yılında iş hayatına açılmışdır. Binânın mimarı Harutin Sarafyan Kalfadır. Büyük Kapalı Çarşının geçirdiği son yangın felâketinde yersiz kalıp perişan olan esnafı bu büyük iş hanının çarşılarındaki dükkânlar toplanmışdır ki, sâdece şu vak’a binânın sâhipleri H.Yılmaz ile H. Pakerin sermâyelerini böyle bir yapıya yatırmakla İstanbula yaptırdıkları hizmeti belirtmek için kâfidir. Binâ, büyüklüğüne denk sanat kıymetinden mahrumdur. Çirkin değildir, fakat Bayazıd Meydanıın süsleyen bir yapı da denilemez. Cebhesi serâpa mermer kaplıdır, sâdece “Beyaz Saray” adına uygundur; fakat, ayni meydanda bulunan ve yapı sanatı salâbetini temsil eden Bayazıd Camiine, Medresesine ve Üniversitenin âbidevî kapusuna bakan gözler, Beyaz Sarayın geniş cebhesinde binânın büyüklüğüne yaraşan salâbeti bulamaz. Beyaz Sarayın Bayazıd Meydanına bakan cebhe kapusunun iki yanında ikişerden dört göz dükkân vardır; biri eczahâne (Yeni Eczahâne), iki banka şûbesi (Türkiye Kredi Bankası ve Akbank), biri de tuhâfiye mağazası (İnci Mağazası) dır. Beyaz Saray binâsı Bayazıd Meydanından görünüşüne göre dört katlıdır, aslında ise iki toprak altı katı ile altı katlıdır. Güneye doğru oldukca sert meyilli bir arsada inşâ edildiği için iki toprak altıkatı, güney yüzeyinde yeryüzünü görür. En alt kat, kapusu Büyük Haydarefendi, sokağında bir garajdır. Bayazıd ve etrâfındaki en büyük garajdır. Binâ, ilk bakışta karışık görünür ise de hünerli çizilmiş bir plâna sahibdir; yazıhâne - odalar Bayazıd Meydanı ile güneyde Marmara tarafına nâzır yüzlerine alınmış, içi, koridorlar ile bölünerek bu koridorlar üzerine de dükkânlar yapılmışdır; bu suretle Beyaz Sarayda üç kat üzerine büyük bir çarşı, bir gazino, bir düğün - çay salonu ve bir de lokanta yerleşmişdir. İstanbul Ansiklopedisi, en merkezi yerinde Büyükşehrin günlük hayatında pek önemli iş yeri olan Beyaz Sarayın, bânileri Hasan Yılmaz ile Halil Paker’e ve evlâdü ahfâdına uğurlu binâ olmasını diler. Beyaz Saray Abdullah Lokantası — Bayazıdda Beyaz Saray iş hanının içinde İstanbulun birinci sınıf bir lokantasıdır. 1955 yılında Abdullah Sondal tarafından tesis edilmişdir; rahat ve ağız tadı ile yemek yenilir, kesesi dolu olsa da ayak takımının giremediği yerlerdendir. Bilhassa ilk yıllarında, 1955-1957 arasında pek edebli garsonlara, eli yüzü temiz ve düzgün komilere sâhibdi ve o yıllar, ayni binâda yine Abdullah Sondanın uhdesinde bulunan düğün ve çay salonu lokantadan tamamen ayrılmamışdı. Usta aşcılar elinde iyi bir mutbağı vardır; bilhassa yoğurtul kebabının pırıl pırıl kapaklı bakır sahan-lengerlerle getirilip İstanbulun kadim bir an’anesinin ihyası bu lokantanın bir husûsiyetidir. Mutfağına beyin ısgarasını sokması da ayrıca takdire değer. Her halde temiz, misâfir götürülebilecek bir yerdir. Marmaraya nâzır taraça - balkonunda, yazın en bunaltıcı günlerde huzur ile yemek yenilir. Saksılarda da yeşertilmiş olan bu balkondan, gözün alabildiğine açılan, uzanan deniz, en ağır zihin yorgunluklarını dinlendirir; hele mehtablı gecelerde, Marmara, gümüş ve billûrla feerik bir ziyâfet verir; o ışıklı gecelerde Beyaz Saray Abdullah Lokantasında yemek yiyen, içki içen bir fâni, eğer yanında bir yârı gaari, yâhud sîne bülbülü bir güzel şey varsa Felekden hakikaten bir gece çalmış olur. Bu gibi yerlere sık sık uğramak, onları eşe dosta tanıtmak, İstanbulumuzun muhtaç olduğu bu müesseselerin rağbet ile inkişafını ve devamını sağlamak İstanbullunun hemşehrilik vecibelerindendir. Beyaz Sara Abdullah Lokantasına, büyük binânın meydana açılan kapusundan girildiğine göre, koridor çarşının sol kolundaki merdivenden çıktılar. Beyaz Saray Çarşıları — Bayazıd da Beyaz Saray adı ile meşhur büyük yapının içinde, Bayazıd Meydanına açılan kapusundan girildiğine göre, yer altı ve zemin katlarında ve birinci katda olmak üzere üç kat çarşıdır. Koridorlar üzerine iyi tanzim edilmiş merdivenlerle bağlı ve temiz, derli toplu dükkânları ile bol elektrik ışıklı şirin, şenlikli görünür çarşılardır, halıcılar, mobilyacılar, tuhâfiyeciler, kunduracılar, tüccar terziler, kunduracılar, kunduracılar, yorgancılar, zücâciyeciler bilhassa önemli yer almışlardır. Paşabahçesi Cam Fabrikasının bir satış mağazası ile meşhur baklavacı-tatlıcı Güllüoğlunun da bir şûbesi vardır. Büyük Kapalı Çarşı yangın felâketinden sonra kapalı kaldığı müddetçe (B.: Büyük Kapalı Çarşı) bâzı kuyumcu ve antikacılar da bu Beyaz Saraya gelmişler ve meşhur çarşıları tâmir ve yeniden açılınca, iş icâbı, eski yerlerine dönmüşlerdir. Beyaz Saray Düğün ve Çay Salonları — Bayazıdda Beyaz Saray adı ile meşhur büyük yapının içinde 1955 de Abdullah Sonda tarafından, kendi adına nisbetle anılan birinci sınıf güzel bir lokanta ile beraber açılmışdır. Yalnız semtin değil, İstanbulun ihtiyacını karşılayan bir müessesedir. Beyaz Saray Gazinosu — Bayazıdda Beyaz Saray iş hanında, yaz için en üst katda geniş bir de taraçası bulunan bir gazinodur. Ayni binâ içindeki Abdullah Lokantasının sâhibi Abdullah Sonda ile bir ortağı tarafından işletilir. Semtin bir ihtiyacını karşılamışdır. Kayde değer bir husûsiyeti görülemedi. Bibl.: R.E.K. ve Mehmed Koçu, Gezi notu. Bayazıdda Beyaz Saray (Resim : Bülend Şeren)