1); Asırlar boyunca, “Büyük Rus” denilen asıl ruslardan farklı olan bir ıslâv kolunun adı; bu anlamda Beyaz Ruslar İstanbul Ansiklopedisinin konuları dışındadır. 2): 1917 Rus İhtilâlinde “Kızıl Muhâfızlar” adını alan bolşevik kıtalarına karşı çarlık müessesesini korumak için savaşanlar ile bolşevikler aleyhindeki bütün ruslara verilen isimdir ki Amiral Kolçak ve General Denikin gibi kumandanlarının mağlûbiyeti üzerine bolşeviklerin amansız kanlı tenkilinden canlarını kurtarabilenler Avrupanın bir memleketlerine kaçıp sığındılar ve o memleketlerin vatandaşı oldular. Bu mânâda beyaz ruslar İstanbul tarihcesinde özenli bir hatıraya sâhibdir; Batı Avrupa yolları bolşeviklerin elinde bulunduğundan son kesim bozgunlarından sonra tek firar yolu Kırım limanlarından kalkacak gemilerle Karadeniz üzerinden İstanbul Boğazı kalmışdı, ki 1918 de İhtilâl Devletlerinin silâhlı kuvvetlerinin işgaali altında bulunan İstanbul kaafile kaafile beyaz rus muhacirlerinin ilk konağı oldu. İstanbula gelen beyaz rusların büyük ekseriyeti kızılların elinden sâdece can kurtarmışlardı; kan ve ateş içinden parasız ve aç çıkmışlardı, çantalarındaki yüksek kıymetli çarlık banknotları adi bir kâğıt parçasından farksızdı. İlk konak olan İstanbulda ellerinden gelen bir hüneri gösterecektir, her şeyi yapub para kaza...

1); Asırlar boyunca, “Büyük Rus” denilen asıl ruslardan farklı olan bir ıslâv kolunun adı; bu anlamda Beyaz Ruslar İstanbul Ansiklopedisinin konuları dışındadır. 2): 1917 Rus İhtilâlinde “Kızıl Muhâfızlar” adını alan bolşevik kıtalarına karşı çarlık müessesesini korumak için savaşanlar ile bolşevikler aleyhindeki bütün ruslara verilen isimdir ki Amiral Kolçak ve General Denikin gibi kumandanlarının mağlûbiyeti üzerine bolşeviklerin amansız kanlı tenkilinden canlarını kurtarabilenler Avrupanın bir memleketlerine kaçıp sığındılar ve o memleketlerin vatandaşı oldular. Bu mânâda beyaz ruslar İstanbul tarihcesinde özenli bir hatıraya sâhibdir; Batı Avrupa yolları bolşeviklerin elinde bulunduğundan son kesim bozgunlarından sonra tek firar yolu Kırım limanlarından kalkacak gemilerle Karadeniz üzerinden İstanbul Boğazı kalmışdı, ki 1918 de İhtilâl Devletlerinin silâhlı kuvvetlerinin işgaali altında bulunan İstanbul kaafile kaafile beyaz rus muhacirlerinin ilk konağı oldu. İstanbula gelen beyaz rusların büyük ekseriyeti kızılların elinden sâdece can kurtarmışlardı; kan ve ateş içinden parasız ve aç çıkmışlardı, çantalarındaki yüksek kıymetli çarlık banknotları adi bir kâğıt parçasından farksızdı. İlk konak olan İstanbulda ellerinden gelen bir hüneri gösterecektir, her şeyi yapub para kazanacaklar ve yerleşmek üzere Batı Avrupaya, Amerikaya gideceklerdi. Bu muhacir beyaz rusların büyük ekseriyeti çarlık rusyasının en yüksek, görgülü, bilgili tabakasına mensub idiler, İstanbulda iş konusu olarak ilk düşündükleri şey, Büyükşehrin mahrum olduğu eğlence yeleri açmak oldu, bu arada İstanbulun ilk barlarını açtılar (B.: Bar). Açdıkları eğlence yerleri hakikaten kibar sanat mahfilleri oldu, fuhuş dahi bir nezâhet kisvesine büründü, bayağılaşmadı. Yürekleri kan ağladığı halde bütün bilgi ve kaabiliyetlerini dökdüler, müşterilerinin ekseriyetini teşkil eden ingiliz, fransız ve italyan kıtaları zâbitlerinin kendi memleketlerinde dahi görmedikleri kabareleri, barları işlettiler, güzel güzel kızları, genc kadınlarını, delikanlılarını ve oğlancıklarını buralarda müşteri celbi için ökse yapdılar. Ak sakallı yarbaylar, albaylar, generaller, memleketinde kâşâneler bırakmış zenginler Beyoğlu Caddei Kebirinde, boyunlarında basit tahta işportalar, kibrit sigara, çukulata, karemelâ sattılar. İngilizlerin ağzından düşmeyen nezâket hitabı “please” yerine bu kibar rusların ağzından da “haraşo” kelimesi işidilirdi; rus kahvehâneleri, pastahâneleri, kabareleri ve barlarında hizmet edenlerin ekseriyeti güzel rus kızları ve genç kadınları olduğu için İstanbulun külhânî ağzında “harâşo” beyaz rus kadın ve kızlarına alem olmuşdu, bu konuda devrin mizah gazete ve mecmualarında pek çok karikatür vardır. Haroşalar, ölüm tehlikesi karşısında sâdece can kaygusu ile muhâcir oldukları için, ağır sefalet içinde bitlenmişler ve uzun saçlarını keserek İstanbula kesik saçlı kadınlar olarak gelmişlerdi; İstanbulda bu kesik saçlı kadınlar büyük bir alâka görünce, kerâmeti saçın kesilmesinde zanneden hafif meşreb İstanbul kadınları da saçlarını kesdiler; böylece kadınlar arasında ilk kesik saç modası haraşolarla evvelâ İstanbulda başladı ve buradan Avrupaya yayıldı. Beyaz Ruslar İstanbulda Yukarda: “Hayatı hakikiye? sahneleri!..” Altta : “Haraso — Efendim, ne istiyorsunuz? “Müşteri — İmdâd, imdâd istiyorum, madmazel!..” (Aydede Mizah Mecmuası, Rıfkı’nın karikatürü, 1922) Görsel: cilt 5, sayfa 2625 Madde: cilt 5, sayfa 2624-2626 Beyaz Ruslar İstanbulda Yukarda : “Lokantada” Altta : “Erkek — Köpeğiniz çok sakil madam! Kadın — Fakat çok faydalı efendi, bir yalayışda bir duzina tabak temizler!..” Karikatürde lokanta camında ters olarak “Rus Lokantası” yazılıdır. (Aydede Mizah Mecmuası, Rıfkı’nın karikatürü, 1922) Beyaz Ruslar İstanbulda Yukarda : “Haraşolar” Altta : “1 — Nasıl geldiler? 2 — Nasıl yaşadılar? 3 — Nasıl gidecekler?!” (Aydede Mecmuası, İzzeddin’in karikatürü, 1922) Beyaz Ruslar İstanbulda Yukarda : “Haraşolar giderken” Altta : “— Ah haraşocuğum, demek beni böyle bir başıma bırakub gidiyorsun ha?! “— Ağlama, ağlama.. kucağını boş bırakmıyorum ya!..” (Aydede Mecmuası, Salâhaddin’in karikatürü, 1922)