Son Osmanlı halifesi Abdülmecit Efendinin kızı olup küçük yaşda iken Türkiyede hilâfetin ilgaası ve Osmanlı Hânedânı erkânının yurd dışına çıkarılması üzerine babası ile beraber Fransada Nis şehrine giden Dürrişehvar Hanım (B.: Abdülmecid) Hindistanın müslüman hükümdarları arasında dünyanın en zengin simâsı olarak tanınmış Haydarâbad (Berar) nizâmı Osman Hanın büyük oğlu ve veliahdi Âzam Câh ile evlenmiş ve Türkiyeden ayrılışından yirmi üç sene sonra 1946 yılının kasım ayında bir Avrupa seyahatından dönerken Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinin müsaadesi ile vatanına, bu arada İstanbula uğramışdır. Aşağıdaki satırlar günlük gazetelerden alınmıştır. “Haydarâbüd Nizamının gelini Prenses Dürrişehvar bugün saat 11.45 te İngiliz deniz aşarı hava yollarının bir uçağı ile Mısırdan Ankaraya gelmiştir. Prenses ayni uçakla İstanbul istikametinde yoluna devam etmiştir. Hava alanındaki kısa dinlenme müddeti zarfında bir çay içen Prenseste uzun müddettir görmediği Türkiyeye gelmiş olmaktan doğan bir heyecan sezilmekte idi. Kendisi de bunu belirtmiş, aynı zamanda çok sevinçli olduğunu da söylemiştir. “Prenses Dürrişehvârın İstanbulda bir hafta kadar kalacağı sanılmaktadır. Ankara hava garındaki dinlenmesi sırasında İstanbulu çok özlediğinden bahsetmiş, fakat ayrılalı çok zaman geçtiğinden şimdiki h...

Son Osmanlı halifesi Abdülmecit Efendinin kızı olup küçük yaşda iken Türkiyede hilâfetin ilgaası ve Osmanlı Hânedânı erkânının yurd dışına çıkarılması üzerine babası ile beraber Fransada Nis şehrine giden Dürrişehvar Hanım (B.: Abdülmecid) Hindistanın müslüman hükümdarları arasında dünyanın en zengin simâsı olarak tanınmış Haydarâbad (Berar) nizâmı Osman Hanın büyük oğlu ve veliahdi Âzam Câh ile evlenmiş ve Türkiyeden ayrılışından yirmi üç sene sonra 1946 yılının kasım ayında bir Avrupa seyahatından dönerken Türkiye Cumhuriyeti hükûmetinin müsaadesi ile vatanına, bu arada İstanbula uğramışdır. Aşağıdaki satırlar günlük gazetelerden alınmıştır. “Haydarâbüd Nizamının gelini Prenses Dürrişehvar bugün saat 11.45 te İngiliz deniz aşarı hava yollarının bir uçağı ile Mısırdan Ankaraya gelmiştir. Prenses ayni uçakla İstanbul istikametinde yoluna devam etmiştir. Hava alanındaki kısa dinlenme müddeti zarfında bir çay içen Prenseste uzun müddettir görmediği Türkiyeye gelmiş olmaktan doğan bir heyecan sezilmekte idi. Kendisi de bunu belirtmiş, aynı zamanda çok sevinçli olduğunu da söylemiştir. “Prenses Dürrişehvârın İstanbulda bir hafta kadar kalacağı sanılmaktadır. Ankara hava garındaki dinlenmesi sırasında İstanbulu çok özlediğinden bahsetmiş, fakat ayrılalı çok zaman geçtiğinden şimdiki halde İstanbulun semtlerini bile iyice ayırd edecek vaziyette olmadığını ilâve etmiştir” (12 kasım, Cumhuriyet). “Evvelki akşamdanberi turist sıfatiyle şehrimizde bulunan Prensed Dürrişehvar, dün akşam saat yirmiye kadar Park Oteldeki dairesinde istirahat etmiş, saat yirmiden sonra otomobille Tarabyaya kadar bir gezinti yapmıştır. “Milli Şefimizin kalemi mahsus müdürü ve yaverleri dün Prensesi ziyaret etmiş ve Milli Şef tarafından Prensese gönderilen bir hediyeyi sunmuştur. Prenses, kalemi mahsus müdüründen Milli Şefimize teşekkürlerinin bildirilmesini rica ettikten sonra öğle yemeğini yemişdir; yemekden sona Tarabyaya kadar bir otomobil gezintisi yapmıştır. “Prenses, İstanbulda Çamlıcada bir köşkte doğmuştur. Bu köşk şimdi Mehmed isminde bir tüccarın tasarrufunda bulunmaktadır. Prenses dün maiyeti vasıtasiyle köşkte telefon ettirerek doğduğu bu köşkü ziyaret etmesine müsaade edilip edilmiyeceğini sormuş, köşkün sahibi, derhal ziyaret edilebileceği cevabını vermiştir. Bu sebeple Prensesin bugün bu köşkü ziyaret etmesi muhtemeldir” (22 kasım, Cumhuriyet). “Prenses Dürrişehvar misafireten ikinci gün olarak bulunduğu şehrimizde, dün öğleden evvel saat 11 e kadar Park Oteldeki dairesinde ziyaretçilerini kabul etmiştir. Bu ziyaretçiler arasında, eski saray nedimeleriyle Prensesin çocukluk arkadaşları da bulunmakta idi. “Prenses, öğleye doğru Park Otelden ayrılmış, öğle yemeğini akrabalarında yemiş ve bazı ziyaretlerde bulunmuştur. “Akşama doğru tekrar Park Otele dönen Prenses Dürrişehvar yemeği burada yemiş ve akrabalarından Enver Paşanın kardeşi emekli General Nuri ve Enver Paşanın çocukları ile beraber Şehir Tiyatrosuna gitmiş, “Sanatkâr Aşkı” piyesini seyretmiştir. “Prenses, tiyatroya gelirken siyah ipekten bir elbise ve siyah astragan bir kürk giymişti. Göğsünde gayet kıymetli bir broş vardı” (23 kasım, Cumhuriyet). Berar Mahrânesi Dürrizehvar İstanbuldan tekrar Ankara dönmüş, Türkiye Cumhur Reisi İsmet İnönü tarafından kabul edilmiş ve oradan Haydarâbâda hareket etmiştir. İstanbulda kaldığı günlerde gazeteciler ile konuşur iken Büyükşehir hakkında duygularını ve kendi hayatını şöyle anlatmıştır: “Dokuz yaşında iken ayrıldım İstanbuldan. Küçüklüğüm daha ziyade Çamlıcada geçti. Çamlıcaya ait hatıralarım pek yok. Fakat çocukluk intibalarım var. Bilmem bunlar kayda değer şeyler midir?.. “Hindistanda evlendiğim zaman onaltı yaşında idim. Zevcim Âzam Cah ise yirmi dört yaşlarında idiler. Biri on iki diğeri sekiz yaşlarında iki oğlum vardır ki, Bereket Ali Han adını taşıyan büyük oğlum gaayet güzel türkçe bilir ve konuşur. “Haydarâbâd Sarayında daima türkçe konuşurum. Esasen Haydarâbadlıların kabul ettikleri dilin mühim bir kısmını türkçe kelimeleri teşkil eder. “Kızkardeşim Prenses Nilüfer de Hindistandadır, zevcimin küçük kardeşiyle evlidir. “Hayatım çok sade geçer, daha ziyade oğullarımın tahsil ve terbiyeleriyle çok yakından meşgul olurum. En büyük zevklerimden biri de Hindli aşçılarımıza alaturka yemekler öğretmek ve tavsiye etmektir. “Hindistanda Türkiyeyi ve Türkleri çok severler” (Gece Postası). Berrar Prensesi Dürrişehvârın resmi, bir zühûl eseri bu ansiklopedide Behobal Mihrâcesi maddesine de konmuştur. Berar Prensesi Dürrişehvar (Resim : B. Şeren)