Atatürk Bulvarı üzerinde Bozdoğan Su Kemerinin hemen yanı başında Gazanferağa Medresesinde (B. : Gazanferağa Medresesi) kıymetli millî hâtıraları ve eşyâyı ihtiva eden bir müzedir. Bu müze İstanbul Belediyesi tarafından 1929 da evvelâ “İnkılâb Müzesi ve Kütübhânesi” adı ile bir müdür idâresinde ve Bayazıd Medresesinde kuruldu. 1942 de Atatürkün Şişlideki evinde “Atatürk ve İnkılâb Müzesi” ayrılıp müstakil bir müdürlük oldu; Bayazıd Medresesinde kütübhâne ile beraber bulunan müze sâdece bir şehir müzesi olarak kaldı; bu durum 1945 yılına kadar devam etti. 1945 de Belediye Müzesi kütübhâneden ayrılıp müstakil bir müdürlük olmuş, Bayazıd Medresesinde bulunan müze eşyası da tâmir ve restore edilen Gazenferağa Medresesine nakledilmişdir. İstanbul Belediyesi tarafından Âşiyan ve Tanzimat müzeleri açılarak Belediye Müzelerinin sayısı dörde çıkmış, fakat hepsi bir müdürün idaresine verilmiştir. Belediye Müzeleri müdürlük makamı Gazanferağa Medresesindeki Belediye Müzesindedir (B.: Belediye Müzeleri). Belediye Müzelerinin temelinin atıldığı 1929 yılından 1961 yılına kadar geçen 31 yıl içinde müze müdürlüğünde bulunmuş olan zevât şunlardır : 1 — Hayreddin Nedim Bey, müze ve kütübhâne müdürü 2 — Ahmed Ziya Akbulut, müze ve kütübhâne müdürü 3 — Selim Nüzhet Gerçek, müze ve kütübhâne müdürü ...

Atatürk Bulvarı üzerinde Bozdoğan Su Kemerinin hemen yanı başında Gazanferağa Medresesinde (B. : Gazanferağa Medresesi) kıymetli millî hâtıraları ve eşyâyı ihtiva eden bir müzedir. Bu müze İstanbul Belediyesi tarafından 1929 da evvelâ “İnkılâb Müzesi ve Kütübhânesi” adı ile bir müdür idâresinde ve Bayazıd Medresesinde kuruldu. 1942 de Atatürkün Şişlideki evinde “Atatürk ve İnkılâb Müzesi” ayrılıp müstakil bir müdürlük oldu; Bayazıd Medresesinde kütübhâne ile beraber bulunan müze sâdece bir şehir müzesi olarak kaldı; bu durum 1945 yılına kadar devam etti. 1945 de Belediye Müzesi kütübhâneden ayrılıp müstakil bir müdürlük olmuş, Bayazıd Medresesinde bulunan müze eşyası da tâmir ve restore edilen Gazenferağa Medresesine nakledilmişdir. İstanbul Belediyesi tarafından Âşiyan ve Tanzimat müzeleri açılarak Belediye Müzelerinin sayısı dörde çıkmış, fakat hepsi bir müdürün idaresine verilmiştir. Belediye Müzeleri müdürlük makamı Gazanferağa Medresesindeki Belediye Müzesindedir (B.: Belediye Müzeleri). Belediye Müzelerinin temelinin atıldığı 1929 yılından 1961 yılına kadar geçen 31 yıl içinde müze müdürlüğünde bulunmuş olan zevât şunlardır : 1 — Hayreddin Nedim Bey, müze ve kütübhâne müdürü 2 — Ahmed Ziya Akbulut, müze ve kütübhâne müdürü 3 — Selim Nüzhet Gerçek, müze ve kütübhâne müdürü 4 — Hüseyin Şemseddin Güneren, müze ve kütübhâne müdürü 5 — İsmail Hakkı Baykal, müzeler müdürü 6 — Edhem Sezdi, müzeler müdürü 7 — Orhan Durusoy, müzeler müdürü ve kütübhâne müdürü 1961 yılı şubat ayında Gazanferağa Medresesindeki Belediye Müzesi İstanbul Ansiklopedisi adına ziyâret edildiğinde aşağıdaki notlar tesbit edildi (Bu notları, eşyanın müze binasındaki yerlerini aydın gösterebilmek için çizdiğimiz bir krokiye göre yazıyoruz; bu kroki hiç bir mimârî kıymet taşımaz, sâdece bir rehberdir): Dış avludan binaya girilince 1 numaralı koridorun sol kısmı : 1 — Piyano 2 — Fes kalıbcısı dükkânı vitrini Bu vitrinin yanında Haseki Hastâhanesinin 1893 yılındaki tâmirinde kapusuna konulan bir çerçeve içinde krem renkli kadife zemin üzerine tahta oyma osmanlı arması. Duvarda: 1903 yılında Amerikada Pensilvanya eyâletinde bir şirketin, dubalar üzerinde yeni bir Karaköy - Eminönü Köprüsü inşâsı için gaayet büyük bir proje resmi. 3 — Eski asâ ve bastonlar vitrini. II numaralı koridorda medrese odaları tarafında duvarda boydan boya büyüklü küçüklü yağlı boya tablolar vardır. Eski İstanbul için kıymetli birer vesika olanlar : Kenar mahallelerden ahşab evler (üç tablo). Fenerbağçe (1900?) Bir Boğaz manzarası Salacakda deniz hamamı (1870-1890?) Yenikapu (Sami Boyar). Eski bir sokak (Henri Palla, 1897). Üsküdarda bir köşe (Mustafa Nuri. 1890-1900?) Bayrampaşa Sebili (Ş. Ferid. 1890-1900?) Taşkasab Cemii (Ş. Ferid 1890-1900?) İkinci Selim Türbesi (Ş. Ferid. 1890-1900?) Üsküdar (1900?) Topkapu Sarayında Altın Yol Şehidlik Tepesinden Rumeli Hisarı Kanlıcada Meşrûta Yalının içi Kanlıcada bir köşk (1900?) II numaralı koridorda vitrinler ve eşyâ 4— Pirinç Maşallah madalyonlu eski bir cami saati 5— Fildişi - Kemik işler vitrini 6 ve 7 — Cild tezyinat kalıpları vitrini 8— Minyatür ve lâke vitrini 9— Çiniparçaları vitrini 10— Pabuc, yemeni, çarık, çizme, terlik, takunya vitrini 11— Karışık deri eşyâ vitrini : Körük, kemer, bâzûbend, kese, matralar 12— Tahta oyma eşya vitrini 13— Çekmeceler vitrini 14— Musiki âletleri vitrini 15— Köşede Neyzen Tevfik vitrini (Fotoğrafları, uyur iken yapılmış bir resmi, nüfus cüzdanı tesbihi, diviti, neyleri ve nısfiyeleri, gözlüğü, basılmış kitapları, gürz - asâsı). II numaralı koridor üzerindeki odalar : Ortadaki dört odanın koridora açılan kapuları kapatılmıştır; içerden yeni kapular açılarak altı oda yekdiğerine bağlanmıştır; ziyâretci 1 numaralı odadan girer, 6 numaralı odadan çıkar. 1 No. lı oda : Bizans İstanbulu 2 » : Fatih İstanbulu 3 » : Tarikatlar. Müzenın zengin ve kıymetli bir köşesi. 4 » : Dünkü İstanbul Bilhassa Preziosi’nin resimleri ile tezyin edilmiş. 5 » Bugünkü İstanbul 6 » İmâr projeleri. III numaralı koridorda duvarda resimler: Üsküdardan İstanbul (J. Schranz, gravür) Brindezinin gravürleri. Kırım Harbinde Boğazda müttefik gemieri (Büyük bir gravür). Bedestende bir dükkân, genc tüccar ve hanımlar (Yağlıboya). Kızlarağası (Şevket, 1334). Barbaros Hayreddin Paşa portresi Fuad Seyhanın üç yağlı boyası : Hamam nalını ve tas; Şamdan, İbrik, Tepsi; Çini kâse, Çini ibrik, kemik kaşıklar. III numaralı koridordaki vitrinler ve eşyâ : 16 — Kolluk önünde saz çalan yeniçeri neferi (alçı heykelcik, Mesrur İzzet). 17 — 23— Bez ve muhtelif kumaşlar üzerinde ipek veya sırma işlemeli yahud sade eski giyim eşyası, esvab, çamaşır vitrinleri. 24— Mâdenî süs eşyâsı vitrni. 25— Sancak alemleri vitrini 26— Nazarlıklar, muskalar, büyüler vitrini III numaralı koridorda Dershânede: Burada müzenin en kıymetli eşyâları toplanmıştır : 27— Balgamî taş eşyâ vitrini. 28 ve 29— Eseri İstanbul (Eyyub çini mâmûlâtı) vitrinleri 30— Sedefli çekmeceler vitrini 31— Yıldız Fabrikası mâmûlâtı vitrini 32 ve 33— Beykoz mamûlâtı vitrinleri 34— Tahta oyma eşya vitrini 35— Sedefli Beşik vitrini 36— Tesbihler vitrini 37— Sedefli hamam nalın ve iskemleleri vitrini Derhânenin duvarlarına İstanbul şehreminleri ve belediye reislerinin resimleri asılmıştır. IV numaralı koridorda duvardaki resimler: Büyük Kapalı Çarşının içinden bir köşe (yağlı (boya) II. Abdulhamid devri askeri kıyafet fotoğrafları Brindezinin eski osmanlı kıyafetleri resimleri İki parça İstanbul panoraması gravürü. IV numaralı koridorda vitrinler ve eşyâ: 38 - 44— Dörder katlı 7 vitrinde çini ve cam eşya koleksiyonu 45 - 49— Beş vitrinde bakır eşya koleksiyonu. 50— Köşede üstünde fırıldağı ile mâcuncu tablası ve sehpâsı. IV numaralı koridor üzerindeki odalar: Burada da ortadaki dört odanın koridora açılan kapıları kapatılmıştır; içerden yeni kapular açılarak altı oda yekdiğerine bağlanmıştır; ziyâretci 7 numaralı odadan girer 12 numaralı odadan çıkar. 7 - 10 No. lı odalar : İstanbul sanatları, kadifeler, muhtelif kumaşlar, el yazması kitablar, levhalar. Duvarlarda resimler, bilhassa Preziosi’nin resimleri: 11 - 12 No. lı odalar : Kahvehâneler ve temâşâ hayatı; duvarlada: Bu konularda resimler. I numaralı Koridorun sağ kısmı : Duvarda ressam Riza’nın 1287 tarihli on parça suluboya yeniçeri resimleri. Buradaki vitrinler ve eşyâ : 51 ve 52 — Ok ve yay vitrinleri. 53— 1827 tarihli bir piyano 54— Lüleci tezgâhı 55— Şehiremânetinin 1330 tarihli mermer levhası 56— Tophânenin dev kantarı (Tartıları arasında bir parça 250 okka ağırlığındadır). 57— Sünbül Efendideki zincirli selvinin zinciri. Rehber krokide taranmış yerler Müze idâresince işgal edilmiş yerlerdir. 1961 de müze memurları Bayan Ayhan Şâhinbaşkan ile Bay Osman Şerifoğlunun isimlerini, mesleklerinde bilgi sâhibi iki memur olarak buraya kaydetmek vecibemizdir. Belediye Müzesi perşembelerden gayri her gün saat 10 - 12 ve 14 - 17 arasında açıkdır; ziyaretçilerden duhuliye alınmaz. Belediye Müzesinin bulunduğu Gazenferağa Medresesi (Resim : Bülend Şeren) Belediye Müzesinin tanzim şeklini gösterir kroki Bozdoğan Su Kemeri (Th. Allom’un gravüründen Sabiha Bozcalı eli ile)