Üçüncü Sultan Selim ile İkinci Sultan Mahmud zamanında hekimbaşılık da bulunmuş ilim ve siyaset adamı; büyük şâir Abdülhak Hâmid Tarhanın dedesi Abdulhak Mollanın büyük kardeşi, yine namlı Osmanlı hekimbaşlarından Hayrullah Efendinin kızının oğludur; babası Divânı Hümâyun kâtiblerinden ve mütercimlerinden Mehmed Emin Şükûhî Efendidir. İstanbulda doğmuş, medreseden yetişmiş, ilmiye mensublarından idi; müderris, Mısır kadısı, İstanbul kadısı olmuş, ilmiyede, üst kademesi şeyhülislâmlık olan Rumeli kadıaskerliğine kadar yükselmişdi. Birkaç yabancı dil bildiği için elçilerle siyasî müzakerelere memur edilir, bu vesile ile Bebekdeki yalısı ecnebi diplomatların sık sık ziyaret ettikleri yer olurdu (B.: Bebekde Hekimbaşı Yalısı). 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasında İkinci Sultan Mahmuda cesâret veren sîmalardan olmuşdu, ayni yıl içinde “Tıbhâne” adı ile açılan ilk tıbbiye mektebi ile Tophânedeki Cerrahhânenin nâzırlığına tâyin edilmişdi. 1832 de ölmüşdür. Eserleri: Mârifeti Arz (Buffom’dan terceme) ; Hayvanat (Buffon’dan terceme) ; Ameliyatı Tıbbiye (Terceme) ; Hikmeti Tıbbiîye (Terceme) ; Mazharü’t takdîs bi hurûci tâifetil fransis (Mısır ulemâsından Şeyh Abdürrahman Cebertî’den terceme; fransızların Mısırı işgaalinden tahliyelerine kadar günü gününe tutulmuş bir Mısır vekaayi nâ...

Üçüncü Sultan Selim ile İkinci Sultan Mahmud zamanında hekimbaşılık da bulunmuş ilim ve siyaset adamı; büyük şâir Abdülhak Hâmid Tarhanın dedesi Abdulhak Mollanın büyük kardeşi, yine namlı Osmanlı hekimbaşlarından Hayrullah Efendinin kızının oğludur; babası Divânı Hümâyun kâtiblerinden ve mütercimlerinden Mehmed Emin Şükûhî Efendidir. İstanbulda doğmuş, medreseden yetişmiş, ilmiye mensublarından idi; müderris, Mısır kadısı, İstanbul kadısı olmuş, ilmiyede, üst kademesi şeyhülislâmlık olan Rumeli kadıaskerliğine kadar yükselmişdi. Birkaç yabancı dil bildiği için elçilerle siyasî müzakerelere memur edilir, bu vesile ile Bebekdeki yalısı ecnebi diplomatların sık sık ziyaret ettikleri yer olurdu (B.: Bebekde Hekimbaşı Yalısı). 1826 da Yeniçeri Ocağının kaldırılmasında İkinci Sultan Mahmuda cesâret veren sîmalardan olmuşdu, ayni yıl içinde “Tıbhâne” adı ile açılan ilk tıbbiye mektebi ile Tophânedeki Cerrahhânenin nâzırlığına tâyin edilmişdi. 1832 de ölmüşdür. Eserleri: Mârifeti Arz (Buffom’dan terceme) ; Hayvanat (Buffon’dan terceme) ; Ameliyatı Tıbbiye (Terceme) ; Hikmeti Tıbbiîye (Terceme) ; Mazharü’t takdîs bi hurûci tâifetil fransis (Mısır ulemâsından Şeyh Abdürrahman Cebertî’den terceme; fransızların Mısırı işgaalinden tahliyelerine kadar günü gününe tutulmuş bir Mısır vekaayi nâmesi) ; Hezâr Esrar (telif) i Risâlei Rûhiye (telif) ; Risâlei kolera (telif; Demetrios Mavrokordato tarafından Berlinde almancaya terceme edilmişdir) ; Risâlei İlleti Efrenç (telif). Bibl.: Türk Ansiklopedisi; İ. A. Gövsa, Türk Meşhurları.