Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Güney (Eflâtun Cem) maddesi
GÜNEY (Eflâtun Cem) –Ünlü folklor bilgini,türkce ve edebiyat öğretmeni, şâir ,yazar ;makaaleleri,kitab hâlinde yayınlanmış eserleri,radyo konuşmaları ile türk maarifine,kültürüne yarım asırdan fazla büyük hizmetlerde bulunmuş bir sîmâ; bilgisinin yanında nezketi ile,zerâfeti ile,asîl ve necîb tevaazuu ile de ayrıca büyük adam ;kökü Sivaslı bir âilenin evlâdı olub 1896 da babası Ahmed Hurşid Beyin telgref müdürü bulunduğu Hekimhanı kasabasında doğdu.Altı yaşında iken babasını,yedi yaşında iken de anasını kaybederek yetim ve öksüz olarak kendi memleketine,Sivasa döndü ve orada posta müdürü olan amıcası Şevket Beyin himâyesi altında ilk ve orta tahsilini yaptı,1918 de Sivas Sultânisinin edebiyat kolundan tek öğrenci olarak diploma aldı.Birinci Dünyâ Harbinin o son yıllarında yüksek okulların parasız yatılı kısımları kapatılmış olduğundan olduundan İstanbula giderek Dârülfünunda ve,özlemini ömrü boyunca duyduğu Yüksek Öğretmen Okuluna, o devirdeki adı ile Dârülmuallimini Âliyeye giremedi.Ağır geçim zorunda idi.İttihad ve Terakki ricâlinin ileri gelenlerinden olup Birinci Cihan Harbi içinde Sivas vîailiği yapmış Muammer Bey mekteplere karşı büyük yakınlık gösterir,maarifçi adamdı,Eflâtun Cemi,teftin için gittiği Sivas Sultanisinin son sınıfında tek talebe olarak görmüş,tanımış ve ne o...
⇓ Devamını okuyunuz...
GÜNEY (Eflâtun Cem) –Ünlü folklor bilgini,türkce ve edebiyat öğretmeni, şâir ,yazar ;makaaleleri,kitab hâlinde yayınlanmış eserleri,radyo konuşmaları ile türk maarifine,kültürüne yarım asırdan fazla büyük hizmetlerde bulunmuş bir sîmâ; bilgisinin yanında nezketi ile,zerâfeti ile,asîl ve necîb tevaazuu ile de ayrıca büyük adam ;kökü Sivaslı bir âilenin evlâdı olub 1896 da babası Ahmed Hurşid Beyin telgref müdürü bulunduğu Hekimhanı kasabasında doğdu.Altı yaşında iken babasını,yedi yaşında iken de anasını kaybederek yetim ve öksüz olarak kendi memleketine,Sivasa döndü ve orada posta müdürü olan amıcası Şevket Beyin himâyesi altında ilk ve orta tahsilini yaptı,1918 de Sivas Sultânisinin edebiyat kolundan tek öğrenci olarak diploma aldı.Birinci Dünyâ Harbinin o son yıllarında yüksek okulların parasız yatılı kısımları kapatılmış olduğundan olduundan İstanbula giderek Dârülfünunda ve,özlemini ömrü boyunca duyduğu Yüksek Öğretmen Okuluna, o devirdeki adı ile Dârülmuallimini Âliyeye giremedi.Ağır geçim zorunda idi.İttihad ve Terakki ricâlinin ileri gelenlerinden olup Birinci Cihan Harbi içinde Sivas vîailiği yapmış Muammer Bey mekteplere karşı büyük yakınlık gösterir,maarifçi adamdı,Eflâtun Cemi,teftin için gittiği Sivas Sultanisinin son sınıfında tek talebe olarak görmüş,tanımış ve ne olmak istediğini sormuşdu,vâlinin dikkatini yaşından umulmayan bilgisi çeken çocuk edebiyat muallimi olmak istediğini söylemişdi.1918 de Muammer Bey Konya vâlisi bulunuyordu ,Eflâtun Cem bir mektubla durumunu ona bildirdi ve o baba adamın dâveti üzerine Konyaya gitti ve derhal KonYa Öksüz Yurdu’nun türkce muallimliğine tayin edilerek meslek hayatına girdi.
Türkçe muallimliği ile maarif eşleğine girmiştir. Mütarekenin karanlık günlerinde içli şiirler yazan Eflatun Cem in ruhunda 19 mayıs yeni bir umut çırası yakmış, bu umut ve inanla ilk kuvâyi milliye marşını yazmıştır.
Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyetinin Konya şubesinin de kurulması sırasında kendisine düşen hizmeti yaparak. Orgeneral Fahrettin Altay ın Heyet teki hatıralarında belirttiği gibi temsil ve irşad heyetine seçilmiştir.Ayrıca Kuvâyi Milliyenin organı “Öğüt” gazetesinde çalışmış çalıştığı gibi, “irşad” adı ile bir de mecmuasını da çıkarmışdır; ve kurtuluş edebiyatımızın ilk eseri sayılan “Matem Sesleri” isimli şiir kitabını da yine o sıralarda neşretmiştir.
Konya Öksüz Yurdlarının kapanması üzerine ne 15 Aralık 1920 de Eskişehir Sultânisi türkçe muallimliğine tayin edilmiş ve Hamdullah Suphi Tanrıöver in maarif vekilliği zamanında yapılan ilk maarif kongresinde Muallimler Cemiyetini temsil etmek ve kongrenin zabıtlarının tutmak üzere Ankara da bulunduğu üzere Ankaraya gitmiş, o sırada Eskişehir işğal edilince 27 Eylül 1921 de Kayseri Sultânisi Türkçe muallimliğine tayin edilerek Müdür Nefi Atuf Kansu ile edilmişdir; Kayseride Mektebi sultâni müdürü Nâfi Atuf Kansu ile beraber Misakı Milli gazetesini idare etmiştir.Zaferden sonra kendi memleketi Sivas’a Sultani Sultâni Mektebi Türkçe muallimi olarak gönderilmiş,bir müddet sonra,dil ve halk edebiyat araştırmaları ile vekâletin dikkatini çekerek mütehasıslar komisyonuna seçilmiç,Ankara da Reşat Nuri,Ali Cânip ve Hasan Ali beylerle birlikte mevcut türkçe ve edebiyat kitaplarının tetkikinde bulunmuştur. Zaviye kanununun tatbiki ile ilğili teftiş sonunda da
1927 de Sivas Lisesinin Edebiyat muallimliğine tâyin edilmişdir terfi ettirilmiştir 27/8/1928 de edebiyat hocalığına ilâveten müdür muavinliği yapmış vazifesi de verilerek, yeni açılacak Samsun Lisesinin hazırlık işleriyle vazifelendirilmiştir. Üç yıl sonra 1931 de Baş muavin olarak Afyon Lisesine tayin edilmiş, 1933 de ve on bir yıl da Kütahya Lisesinde nakledilmişdir. çalışan Eflatun Cem Güney 1944 de üniversite de okuyan oğlunun ağır bir hastalık geçirmekte olduğunu duyunca vekâlete başvurmuş, 16/3/1944 te Haydarpaşa Lisesi edebiyat öğretmenliğine tayin edilerek İstanbula gelmiştir. Çocuğunun sıhati biraz düzelir gibi olmuş ve “Dertli Kaval” hikâyesini babası oğlu ile birlikde ortaklaşa kaleme almışsa da, eserin tefrikasından sureti ile yayınının bitmesinden birkaç gün önce gözlerini hayata kapamıştır oğlunu kaybetmişdir.
Arkadaşları arasında “İnsan Çocuk” diye anılan oğlunun ölümü üzerine Eflatun Cem, kırk gün kırk gece bir odaya kapanarak “İnsan Çocuğa Ağıtlar”ı yazmış, bununlada avunamıyarak masal dünyasına çekilmiştir. Bir yandan masallarını işlerken ,bir yandan da müdür muavinliği ile görevlendirildiği Topkapı Sarayı Müzesinde saray arşivinde ve saraydaki eski maarif nezareti arşivini gözden geçirmiştir araştırmalar yapmışdır.
Edebiyat âleminde kendisine “Masal babası” ünvanını kazandıran masalları milletler arası bir jüri tarafından da dünya çocuk ve gençlik edebiyatının en mükemmeli seçilerek Andersen Mükâfatını kazanınca Dünya Çocuk ve Gençlik Edebiyatı teşekküllerine ve kongrelerine üye olmuştur. Bu durum Maarif Vekâletince de takdirle karşılamış, ve 6/11/1956 da İstanbul Maarif Müdür Muavinliğine tayin edilerek sözlü bir gelenek hâlinde sürüp gelen halk masallarını halk hikayelerini, halk ağzı ve halk zevkiyle işleyip Milli Kütüphanemiz için değişmez demirbaş nüshalarını klasik metinler vüvuda getirmekle görevlendirilmiştir.Bugün de Hâlen de bu işi yaparak kitaplar halinde yayımlamakta ve İstanbul Radyosunun “Bir varmış bir yokmuş” saatinde de masal üslubiyle anlatarak halk ve çocuk eğitimine hizmet etmektedir (1969).
Bundan başka Eflatun Cem Güney ,yeraltı cevherlerimiz için kurulan maden arama enstitüleri gibi ,milli ve manevi cevherlerimizi araştırmak için de bir bir Folklor Enstitüsü kurulacağına inandığı için içinde kendisi gibi halk eğitim işlerinde de görevlendirilen Şair Mehmed Başaran la birlikte, bu türk folklor arşivinin küçük bir çekirdeğini hazırlamaktadır.
GÜNEK Orhan –
Eflâtun Cem Güney’in kitab hâlindeki eserleri şunlardır ;1.Halk masalları:“Bir Varmiş,Bir Yokmuş”,“Evvel Zaman İçinde”,“En Güzel Türk Masalları”,“Nar Tânesi”,“Kara Yılan”,“Akıl Kutusu”,“Sabır Taşı”,“Altın Heybe”,“Zümrüdü Ankaa”,“Açıl Sofram Açıl” ;2.Halk hikâyeleri :“Dede Korkud”,“Âşık Garib”,“Kerem ile Aslı”,“Dertli Kaval”(Oğlu ile birlikde),“Şah İsmail”(Kızı ile birlikde),“Tahir ile Zühre” ; 3.Halk şiirleri :“Halk Şiiri Antolojisi”,“Halk Türküleri”(iki cild ;4.Sair eserleri:“Nasreddin Hoca”,“Mâtem Sesleri”(Şiirler),“Dumlupınara Doğru”(Nesirler).
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Madde Başlığı
Kod
G12B046
Tema
Kişi
Konular
Güney (Eflâtun Cem), Eflâtun Cem Güney, Folklor Biglini, Öğretmen, Şair, Yazar, Folklorist, Teacher, Poet, Writer, Sivas Sultanisi, Sivas High School, Konya Öksüzler Yurdu, Konya Orphanage, Darülmuallimin-i Aliye, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Comittee of Union and Progress, Kuva-yi Milliye, Kuvayi Milliye Marşı, Kuvayi Milliye March, Anadolu ve Rumeli Müdafai Hukuk Cemiyeti, Association for Defence of National Rights (Anatolia and Rumalia), Öğüd (Gazete), Öğüd (Newspaper), İrşad Mecmuası, İrşad Magazine, Hamdullah Suphi Tanrıöver, Muallimler Cemiyeti, Comittee of Teachers, Maarif Kongresi, Education Congress, Kayseri Sultanisi, Kayseri High School, Misak-ı Milli, National Pact, Nafi Atıf Kansu, Reşad Nuri, Ali Canip, Hasan Âli, Sivas Lisesi, Sivas High School, Afyon Lisesi, Afyon High School, Kütahya Lisesi, Kütahya High School, Haydarpaşa Lisesi, Haydarpaşa High School, Topkapı Sarayı Müzesi, Topkapı Palace Musem, Maarif Müdür Muavini, Deputy Director of Education, İstanbul Radyosu, Istanbul Radio, Mehmed Başaran, Ahmed Güneren
Tür
Kupür, Belge
Biçim
Daktilo yazısı, El yazısı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
İstanbul Ansiklopedisi Gün bölümü için yazılmış metin. Ahmed Güneren'in şiirleri alıntılanmıştır.
Not
Kâğıt üzerine daktilo. Metnin bir kısmı kâğıda yapıştırılmıştır. Madde numarası ve düzeltiler tükenmez kalemle yazılmıştır.
Provenans
İstanbul Ansiklopedisi Arşivi, Kadir Has Üniversitesi ve Salt iş birliğiyle erişime açılmıştır.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Kupür, Belge
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.