Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
AZMİ, AZMİNİN MACUNU
İstanbul Üniversitesi kütüphanesinde bulunan Onsekizinci asra aid elyazması bir Fevaid risalesindeki kayda göre, eski tababetde “Çobi çin” mâcunu adı ile anılan “Binbir derde devâ” macunlardan en meşhurunu yapan zatdır ki, hayatı ve mesleği hakkında malûmat verilmiyor. Sanat kıymeti olmayan manzum bir tarifnameden ibaret olan bu kaydın başına “Azminin Mâcunu” serlevhası konmuştur ki, zamanında ilk yapana nisbetle anılan bu mâcun, bilâhare, amilinin ilk mısrada takdim ettiği isimle anıla gelmiştir. Manzumenin de Azmi tarafından yazılmış olması kuvvetle muhtemeldir.
Tâ virem mûcuni “Çobi çin” den sana haber
Tut kulağın her zaman gel bana ey merdi hüner
Evvelâ yazmış etıbba ande nef’i bî şümar
Binde birin sana takrir idem ey sem’ü basar
Nezleye, efrenciye, ziyka ve başağrısına
Yan ve bel ağrılarına dahi ola kârger
El ayak yarılmasına, kör olan tırnaklara
Süst endam olana, sol göze kânden yaş akar
Safrası taşre çıkanlar, dalağa, ibriza
Rihi tayyâre, kulunca, vire çeşme nuri fer
Dem gelüb karnı yolundan öksürük olanlara
Yediği hazmolmayub baş dönmesine serbeser
Göz kararmasına, diş ağrılarına, ra’şeye
Hem bevasıra ki verir mak’ada etine de zarer
Hayzi kat’ı olmayıcak... akim olanlara
Yâni şol hatunlere ki olmaz veledden behrever
Rahtü saht olub şebâb âsa getürür kuvvete
Pir...
⇓ Read more...
İstanbul Üniversitesi kütüphanesinde bulunan Onsekizinci asra aid elyazması bir Fevaid risalesindeki kayda göre, eski tababetde “Çobi çin” mâcunu adı ile anılan “Binbir derde devâ” macunlardan en meşhurunu yapan zatdır ki, hayatı ve mesleği hakkında malûmat verilmiyor. Sanat kıymeti olmayan manzum bir tarifnameden ibaret olan bu kaydın başına “Azminin Mâcunu” serlevhası konmuştur ki, zamanında ilk yapana nisbetle anılan bu mâcun, bilâhare, amilinin ilk mısrada takdim ettiği isimle anıla gelmiştir. Manzumenin de Azmi tarafından yazılmış olması kuvvetle muhtemeldir.
Tâ virem mûcuni “Çobi çin” den sana haber
Tut kulağın her zaman gel bana ey merdi hüner
Evvelâ yazmış etıbba ande nef’i bî şümar
Binde birin sana takrir idem ey sem’ü basar
Nezleye, efrenciye, ziyka ve başağrısına
Yan ve bel ağrılarına dahi ola kârger
El ayak yarılmasına, kör olan tırnaklara
Süst endam olana, sol göze kânden yaş akar
Safrası taşre çıkanlar, dalağa, ibriza
Rihi tayyâre, kulunca, vire çeşme nuri fer
Dem gelüb karnı yolundan öksürük olanlara
Yediği hazmolmayub baş dönmesine serbeser
Göz kararmasına, diş ağrılarına, ra’şeye
Hem bevasıra ki verir mak’ada etine de zarer
Hayzi kat’ı olmayıcak... akim olanlara
Yâni şol hatunlere ki olmaz veledden behrever
Rahtü saht olub şebâb âsa getürür kuvvete
Pirlikten herne gelse kim zaif olsa......
“Türbedi ebyaz” ile “Sürencan” onar dirhem ola
“Çobi çin” yüz dirhem ve elli dirhem ola “Şeker”.
“Darçın” ve “Karanfil”, “Zencefil” ve Kakule”
“Cevizi hindi” ve “Kebabe?”, Mustali?” ve “Saadümer?”
Eyle istimal ruzû şeb iki buçuk dirhem
Zikrolunan emrazdan tâ kalmıya tende eser
Şol zamankim olasın bu deklu emrazdan halâs
Azmii âşifte hâle bir dua kıl ey püser
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM030802
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 3, page 1725
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.