Musikişinas; 1856 da İstanbulda doğdu; Sadırâzam Ali Paşa bendelerinden Selim Efendi adında bir zatın oğludur (B. : Selim Efendi). Basit bir iptidaî tahsilinden sonra Kur’anı Kerimi hıfz etmiş, musikiye heves etmiş, Devrinin seçkin üstadlarından ve bilhassa zekâi Dededen birçok eser meşketmiştir; öğrendiklerini talebelerine hiç esirgemeyerek öğrettiği için musikimize hizmeti büyük olmuştur. Aşağıdaki satırları Mahmud Kemal İnal’ın “Hoş Sadâ” sından naklediyoruz: “Bir müddet İstanbuldan ayrılarak İzmid, Bursa ve Manisa taraflarına gitti. Bursa Valisi Münir Paşanın konağında tertip olunan musiki meclislerinde ser hãnendelik etti, in’am edildi. “Eniştesi olan Berlin Sefareti imamı Şükrü Efendi ile birlikte Kürkcüler Kapusunda yaptırdıkları evde oturdu; Ortaköy Camii imametine tayin olundu. Musiki mahzuzatını Orta köyde bu camiin odasında, Eyyub’da Taşlıburun Dergâhında ve diğer dergâhlarda arzu edenlere talim etti, hayli talebe yetiştirdi. İhtiyarlığından dolayı tekaüd edilince maişetce müşkülâta uğradı. “Bir gece şâir Trabzonlu Halil Nihad Bey ve diğer birkaç arkadaş ile geç vakit bir âşinanın evinden avdet ederken biçare adamın Çenberlitaşın dibinde çömelip istiâne ettiğini görerek fevkalâde müteessir oldum; musikideki kemalini anlatınca arkadaşlar da müteesir oldular, onlardan bi...

Musikişinas; 1856 da İstanbulda doğdu; Sadırâzam Ali Paşa bendelerinden Selim Efendi adında bir zatın oğludur (B. : Selim Efendi). Basit bir iptidaî tahsilinden sonra Kur’anı Kerimi hıfz etmiş, musikiye heves etmiş, Devrinin seçkin üstadlarından ve bilhassa zekâi Dededen birçok eser meşketmiştir; öğrendiklerini talebelerine hiç esirgemeyerek öğrettiği için musikimize hizmeti büyük olmuştur. Aşağıdaki satırları Mahmud Kemal İnal’ın “Hoş Sadâ” sından naklediyoruz: “Bir müddet İstanbuldan ayrılarak İzmid, Bursa ve Manisa taraflarına gitti. Bursa Valisi Münir Paşanın konağında tertip olunan musiki meclislerinde ser hãnendelik etti, in’am edildi. “Eniştesi olan Berlin Sefareti imamı Şükrü Efendi ile birlikte Kürkcüler Kapusunda yaptırdıkları evde oturdu; Ortaköy Camii imametine tayin olundu. Musiki mahzuzatını Orta köyde bu camiin odasında, Eyyub’da Taşlıburun Dergâhında ve diğer dergâhlarda arzu edenlere talim etti, hayli talebe yetiştirdi. İhtiyarlığından dolayı tekaüd edilince maişetce müşkülâta uğradı. “Bir gece şâir Trabzonlu Halil Nihad Bey ve diğer birkaç arkadaş ile geç vakit bir âşinanın evinden avdet ederken biçare adamın Çenberlitaşın dibinde çömelip istiâne ettiğini görerek fevkalâde müteessir oldum; musikideki kemalini anlatınca arkadaşlar da müteesir oldular, onlardan biri ile biraz para gönderildi. “Birkaç defa evimize gelip nâdir eserler okumuştu, edası hoş ise de sadası nahoştu. “Sâdedilândan idi. Bir gece Pertev Paşanın hafîdi Aziz Beyle beraber geldiklerinde kadrü kıymati bilinmemekte olduğundan bahs ve şikâyet ederek ciddî tavırla : — Haydi sadırâzam olamayım, hariciye nâzırı da olamaz mıyım?.. Demesi üzerine huzzârın handeden ziyade hayretini mucip olmuştu..” Biz öyle zannederiz ki Hafız Aziz Efendinin kemali ciddiyetle sarfettiği bu söz yine bir lâtife sadedinden dışarıya çıkamaz, lâtifede hüneri ciddiyette aksamamak olsa gerektir. Üstad Mahmud Kemal İnal, Hâfız Aziz Efendide bir zihin sakatlığı, akıl hafifliği görüyor ki kendisine bu zat hakkında Hüseyin Avni Aktuç tarafından tevdi edilen şu hâtıradan mülhem olsa gerektir; Aktuç: “Aziz Efendi çocuk iken pencereden düşmüş, dimağında bazı ârıza kalmıştır..” diyor. Fakat bu kısa notun alt tarafı çocukluğunda bir kaza geçiren sanatkâr Hâfız Efendinin dimağında bir ârıza olabileceğini kabul ettirmiyor: “Ağzına bir damla içki koymadığı halde işret meclislerinde bulunur, içenlerden ziyade neşelenir, şen ve şâtır bir zat idi. “Kubbetülislâm” dediği plâva düşkündü, pirincin nedreti zamanında şu şarkıyı bestelemeğe başlamış ise de ikmâl edememişti: Kaşık sesi duyulmuyor Hasret kaldık pilâva “Bestekârlık kabiliyeti vasat derecede idi. Eserlerinden birkaç ilâhi ile bazı şarkılar bende mahfuzdur. Abdülhalim Çelebinin: Bir elâ gözlüde kaldı nazarım Dil oldu müşteri, uymaz nazarım güftesini karciğar makamından bestelemiştir. Mahfuzatı sağlam idi. Meşk etmekten usanmadı. Güç nağmeleri başı ve elleriyle tevzih ederek kolaylık gösterirdi. İmamlıktan tekaüt edildikten sonra geçim zorluğunun en feci şekilleriyle karşılaşmıştır. Kaameti iki kat olarak sokaklarda dolaşırdı. Esbak Riyaseti Cumhur kâtibi Kemal Bey (Kemal Gedeleç) yakın akrabalarındandı”. Aktuç’un bu son satırları ile İnal’ın Çenberlitaş dibinde dilenme fıkrası hazindir. Musiki mahfuzatını talebelerine selsebil eden ve “pek çok genç yetiştirdiği” söylenilen bir üstadın, teaküde sevkedilerek aslında bir hiç mesabesinde olan imamlık maaşından mahrum kalınca feci sefalete düşmesi ve hattâ dilenmesi o sayısı pek çok olan gençlerin bakar kör olmalarını icabettirir, yahut ki pek duygusuz, taş yürekli olmaları lâzımdır ki o zaman da tahsil ettikleri musiki fenni heder olmuştur demektir. Hâfız Aziz Efendi 28 aralık 1929 da vefat etti, Edirnekapu mezarlığında defnolundu. Bibl. : M.K. İnal, Hoş Sadâ Hâfız Aziz Efendi (Resim: Nezih)