Onsekizinci asırda yaşamış edip ve devlet adamı; babası, Girid defterdarı Tahmisci Mehmed Efendidir, bu adada Kandiye’de doğmuştur, doğum tarihi bilinmiyor; zengin bir adam olan babasının ölümü ile mühim bir mirasa konmuş ve gençlik çağını sefih bir mirasyedi olarak geçirmiştir; bütün mallarını yedikten sonra İstanbula hicret ederek bu büyükşehirde yerleşmiştir ve o zamanlar paytahtın en nüfuzlu simalarından hemşehrisi Valide kethüdası Yusuf Ağa’ya intisab etmiştir. Bir ara iki yıl süren muvakkat bir memuriyetle Belgrad’a gönderilmiş, (H. 1211) 1796 da da Osmanlı İmpatorluğunun Berlin elçiliğine tayin edilmiştir ki, o zamanlar, Avrupa devletleri nezdine gönderilen elçilerin memuriyet müddetleri üçer yıl olarak tesbit edilmiştir; fakat Aziz Efendi, sefaretinin ikinci yılında, 1798 de Berlinde vefat etmiş ve Berlin Müslüman mezarlığına defnolunmuştur. Tasavvufta sağlam bilgi sahibi, ulûmu hikemiye ile uğraşmış, türkçe ve fransızca şiir yazan hafızasında 90.000 den fazla beyit bulunan rind meşreb bir meclis adamı idi, ki “Varidât” ismindeki eserinde “Halkın muzir didiklerinde nice merhem-i Süleymanî bulunduğunu” söylemesi ve bazı muzir şeyleri irtikâb ettiğini itiraf etmesi portresini bir kat daha şirinleştirir. Şiirlerinin ancak birkaç parçası 1290 da İstanbulda çıkan “Sandık” mecm...

Onsekizinci asırda yaşamış edip ve devlet adamı; babası, Girid defterdarı Tahmisci Mehmed Efendidir, bu adada Kandiye’de doğmuştur, doğum tarihi bilinmiyor; zengin bir adam olan babasının ölümü ile mühim bir mirasa konmuş ve gençlik çağını sefih bir mirasyedi olarak geçirmiştir; bütün mallarını yedikten sonra İstanbula hicret ederek bu büyükşehirde yerleşmiştir ve o zamanlar paytahtın en nüfuzlu simalarından hemşehrisi Valide kethüdası Yusuf Ağa’ya intisab etmiştir. Bir ara iki yıl süren muvakkat bir memuriyetle Belgrad’a gönderilmiş, (H. 1211) 1796 da da Osmanlı İmpatorluğunun Berlin elçiliğine tayin edilmiştir ki, o zamanlar, Avrupa devletleri nezdine gönderilen elçilerin memuriyet müddetleri üçer yıl olarak tesbit edilmiştir; fakat Aziz Efendi, sefaretinin ikinci yılında, 1798 de Berlinde vefat etmiş ve Berlin Müslüman mezarlığına defnolunmuştur. Tasavvufta sağlam bilgi sahibi, ulûmu hikemiye ile uğraşmış, türkçe ve fransızca şiir yazan hafızasında 90.000 den fazla beyit bulunan rind meşreb bir meclis adamı idi, ki “Varidât” ismindeki eserinde “Halkın muzir didiklerinde nice merhem-i Süleymanî bulunduğunu” söylemesi ve bazı muzir şeyleri irtikâb ettiğini itiraf etmesi portresini bir kat daha şirinleştirir. Şiirlerinin ancak birkaç parçası 1290 da İstanbulda çıkan “Sandık” mecmuasında neşredilmiştir, geri kalanı ve tasavvufî bir eser olarak “Varidat” gayri matbudur. Fakat Aziz Efendi’ye halk arasındaki şöhretini temin eden, ekseriya kendi adının ilâvesiyle “Muhayyelât-ı Aziz Efendi” diye anılan bir hikâye grupundan müteşekkil olan Muhayyelât, Berlin’e gideceği yıl kaleme alınmış olup bunlardan bilhassa “İkinci Hayal”, “Atinalı Cevad’ın Sergüzeştleri”, devrinin günlük İstanbul hayatını göstermesi bakımından fevkalâde mühimdir (B.: Emin, Uzun çarşılı Molla). Bibl. : İslâm Ansiklopedisi, Cavid Baysun’un makalesi.