Kuruçeşmede; Kırkçeşme Sokağındadır. Plânı müstatil şekilde kiremit örtülü kâgir bir yapıdır. İlk yapının inşa tarihi malûm değildir. Fakat harab bir halde bulunan bu kilisenin 1798 de yeniden yapıldığına bir kayıt vardır. Ortası tonoz bağdadi tavan on iyonik başlıklı, kemerli bağdadî sütuna istinad eder. Zemini mermer döşenmiştir. Kadınlar mahfiline, kilisenin yanında bulunan ayazmanın methalinden girilir; kilisenin içine bakan korkuluğu mevzuları incilden alınmış resimlerle müzeyyendir. İkonostasion, incil okuma mahalli despot kürsüsü ahşap, kabartma nakışlı ve yaldızlıdır. Mâbedin nartekse açılan üç kapısı vardır. Ortada çift kartallı bir arma vardır ki; kilise mütevellilerinden Bay Yani Devletoğlunun verdiği izahata göre: rühban mektebi ve rum üniversitesi Kuruçeşmede iken, bir rahip metropolit olacağı vakit, dinin ve incilin göstermiş olduğu yollardan ayrılmıyacağına ve kiliseye sadık kalacağına yemin ederek bu arma üzerine basar imiş. Rühban mektebi ve rum üniversitesi Kuruçeşmede 1804 de kurulmuş. 1849 da rühban mektebi Heybeliadaya, üniversite de Fenere naklolunmuştur. Orta kısmın zemininde sol tarafta bir kabir vardır ki, 18 inci asırda Divanı Hümayun tercümanlarından Stavraki Aristaki’nin kemikleri defnedilmiştir. Bu kısmın zemini üzerine büyük bir halı örtülmüştür. Nar...

Kuruçeşmede; Kırkçeşme Sokağındadır. Plânı müstatil şekilde kiremit örtülü kâgir bir yapıdır. İlk yapının inşa tarihi malûm değildir. Fakat harab bir halde bulunan bu kilisenin 1798 de yeniden yapıldığına bir kayıt vardır. Ortası tonoz bağdadi tavan on iyonik başlıklı, kemerli bağdadî sütuna istinad eder. Zemini mermer döşenmiştir. Kadınlar mahfiline, kilisenin yanında bulunan ayazmanın methalinden girilir; kilisenin içine bakan korkuluğu mevzuları incilden alınmış resimlerle müzeyyendir. İkonostasion, incil okuma mahalli despot kürsüsü ahşap, kabartma nakışlı ve yaldızlıdır. Mâbedin nartekse açılan üç kapısı vardır. Ortada çift kartallı bir arma vardır ki; kilise mütevellilerinden Bay Yani Devletoğlunun verdiği izahata göre: rühban mektebi ve rum üniversitesi Kuruçeşmede iken, bir rahip metropolit olacağı vakit, dinin ve incilin göstermiş olduğu yollardan ayrılmıyacağına ve kiliseye sadık kalacağına yemin ederek bu arma üzerine basar imiş. Rühban mektebi ve rum üniversitesi Kuruçeşmede 1804 de kurulmuş. 1849 da rühban mektebi Heybeliadaya, üniversite de Fenere naklolunmuştur. Orta kısmın zemininde sol tarafta bir kabir vardır ki, 18 inci asırda Divanı Hümayun tercümanlarından Stavraki Aristaki’nin kemikleri defnedilmiştir. Bu kısmın zemini üzerine büyük bir halı örtülmüştür. Narteksin zemini üzerinde bulunan kabirlere de Marmara Metropolidi ve Rum Üniversitesi müdürü Sanuil’in (1835) kemikleri, Sisam adasının beyi Kostaki Fotyadis’in kayın valdesinin (1886) kemikleri, Boğdan beyi Logados’un (1830) kemikleri, Divanı Hümayun tercümanı Nikolakinin karısı Sofiya Aristakinin (1863) kemikleri, Nikolaki Aristakinin kızı Ralu İkıyadu ile (1844 - 1891) kocası sultan hekimlerinden ve Patrikhane kapı kâhyalarından Yuanis İkiyadu’nun (1829 - 1881) kemikleri bir arada defnedilmiştir. Vasilâki Mistakidis’in bu kilise hakkında verdiği izahata göre: Kilisenin âyin günü olan büyük cuma gecesinde kilisenin cemaati ellerinde mumlarla mâbedden çıkarlarken ve mezarlığa giderlerken Beylerbeyi sarayından Üçüncü Selimin nazarı dikkatini celbeder; bu ışıkların ne olduğunu soruşturur, etrafındakiler bunun rumların gece âyin yaptıklarını ve bu âyin esnasında zatı şâhânenin sağlıklarına dua ettiklerini söyliyerek ve kiliselerinin pek harab eolduğundan tamirine izin buyurmalarını rica ederler; dilekleri kabul edilir (1797). Çan kulesi arka cephesinin sol köşesindedir. Hakkı Göktürk