“Ayasofya Cumâ Vâizliği” denilir; İstanbulda muhtelif tarikatler adına açılmış tekkelerin ilim ve faziletleri ile tanınmış şeyhleri, mürid ve muhitlerinin dışında geniş halk kitlesini tenvir, irşad ve terbiye etmeleri için şeyhülislâmlık makamı tarafından İstanbul camilerinin cuma vâizliklerine tayin edilirlerdi; haftada bir gün halka vâiz etmekten ibaret bu vazifelerine karşılık şeyh efendilere yine Şeyhülislâmlık Makamı tarafından aslâ azımsanmıyacak bir ücret ödenirdi; İstanbul camileri bânilerinin Pâdişah, Valide Sultan, şehzâde, sultan, vezir oluşuna göre kademe kademe tasnif edilmiş, herbirinin cuma vâzi tahsisatı da tesbit edilmişti. Bir efendinin tekkesindeki şeyhliğinin yanında bir câmideki cuma vâizliği vazifesine de “Kürsü Şeyhliği” denilirdi; kürsü şeyhlerinin hepsi birden “katar şeyhleri” diye anılırdı. Katar şeyhliğinin en dolgun tahsisatlı en yüksek kademesi Ayasofya camii kürsü şeyhliği, cuma vâizliği idi. Hem umman gibi geniş ve derin bir bilgiye hem de pek parlak hitabet san’atına sahip olmak gereken gayetle şerefli bir makamdı. Bibl. : M.Z. Pakalın, Tarih Deyimleri ve Terimleri, I.