Geçen asrın sonlarında yaşamış seçkin devlet adamlarından, 1856 da Halebde doğdu. Çocukluğundan itibaren şark ve garb kültüriyle yakından alâkadar oldu; arapçayı, ve fransızcayı çok kuvvetli öğrendi; devrin an’anesine uyarak her münevver gibi devlet hizmetine girdi, derece derece yükselerek Maliye Nezareti mektupçuluğuna kadar terfi etti. Devlet hizmetinde çalışırken bir taraftan kalemiyle de çalışmayı ihmal etmedi, “İktitaf” isminde dört cildden ibaret edebî bir kıraat kitabı neşretti. Zamanına nisbetle mütekâmil bir düşünceden doğan bu kitabı, evvelâ edebî eserleri tetkik etmek, bu yazılardan çıkan neticelerle sanatkârın ilmî hüviyetini tanımak yolunda hazırlanmış ilk eser olarak saymak yerinde olur. 1908 İnkılâbı Âta Beyi maliye mektupçuluğunda buldu, daima vazifesini iyi yapmış, namuslu kalmış bu devlet adamını kendisine daha lâyık bir makama, Islahatı Maliye Komisyonu âzalığına getirdi, ilâve ve haşiyelerle beraber on cildlik Hammer Tarihi tercemesini bu sırada neşretti. Osmanlı İmparatorluğu Tarinin muteber kaynaklarından olan Hammer Târihinin böyle salâhiyetli bir kalemle tercemesi millî kütüphânemiz için büyük kazançtı. 1908 den evvel ve sonra Âtâ Bey muhtelif gazete ve mecmualarda çeşidli mevzuda yazı yazdı, terceme yaptı. 1896 da Maarif Mecmuasında Bernarden de Saint Pi...

Geçen asrın sonlarında yaşamış seçkin devlet adamlarından, 1856 da Halebde doğdu. Çocukluğundan itibaren şark ve garb kültüriyle yakından alâkadar oldu; arapçayı, ve fransızcayı çok kuvvetli öğrendi; devrin an’anesine uyarak her münevver gibi devlet hizmetine girdi, derece derece yükselerek Maliye Nezareti mektupçuluğuna kadar terfi etti. Devlet hizmetinde çalışırken bir taraftan kalemiyle de çalışmayı ihmal etmedi, “İktitaf” isminde dört cildden ibaret edebî bir kıraat kitabı neşretti. Zamanına nisbetle mütekâmil bir düşünceden doğan bu kitabı, evvelâ edebî eserleri tetkik etmek, bu yazılardan çıkan neticelerle sanatkârın ilmî hüviyetini tanımak yolunda hazırlanmış ilk eser olarak saymak yerinde olur. 1908 İnkılâbı Âta Beyi maliye mektupçuluğunda buldu, daima vazifesini iyi yapmış, namuslu kalmış bu devlet adamını kendisine daha lâyık bir makama, Islahatı Maliye Komisyonu âzalığına getirdi, ilâve ve haşiyelerle beraber on cildlik Hammer Tarihi tercemesini bu sırada neşretti. Osmanlı İmparatorluğu Tarinin muteber kaynaklarından olan Hammer Târihinin böyle salâhiyetli bir kalemle tercemesi millî kütüphânemiz için büyük kazançtı. 1908 den evvel ve sonra Âtâ Bey muhtelif gazete ve mecmualarda çeşidli mevzuda yazı yazdı, terceme yaptı. 1896 da Maarif Mecmuasında Bernarden de Saint Pierre’in “Paul et Virginie” sini tercümeye başladı. Bu tefrika Maarif Mecmuasında bir sütün fransızca, karşısındaki sütnnda türkçe olarak çıkıyordu, tercemenin doğruluğundan şüphe edenleri fransızca metni araştırmak zahmetinden kurtaracak olan bu neşir tarzı, mütercimin kendi tercemesinden ne kadar emin olduğunu gösteren haklı ve yerinde bir gururun ifadesidir; yine bu sıralarda Güftü Şenid isimli şarkkârî hikâye kitabiyle populer Fransız muharrirlerinden terceme ettiği romanları ise o devirde namuslu bir memurun yakasını kolay kolay kurtaramadığı zarureti bir parça olsun önlemek maksadiyle, tâbilerin arzuları üzerine terceme ve neşredilmiş kitaplar saymak yanlış olmaz. Âta Beyin son devlet memurluğu, 1918 mütarekesini takip eden felâket ve buhran devrinde sık sık değişen kabinelerin birisinde ancak bir hafta kadar Maliye Nazırlığıdır. 1919 da ölen Hammer Mütercim Âta Beyin en güzel eserleri arasında fikir, irfan ve kültür hayatımızda mümtaz birer sîmâ olan Dr. Galip Ataç ve muallim, muharrir, mütercim ve estet Nurullah Ataç ile adını maalesef öğrenemediğimiz Çanakkalede şehid olan üçüncü oğlunu da hatırlamak lâzımdır (B.: Ataç, Galip; Ataç, Nurullah). Muzaffer Esen