Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
AŞCI OYUNU (Karagözde); KARAGÖZÜN AŞCILIĞI
Karagöz aşcı Bolulu Memiş Ustanın yanında aşçı çırağı oluyor. Dükkâna külhâni ile Yahudi malzeme getiriyorlar. Sonra aşçıya gelen müşteriler Mösyö Karolin, Tiryaki, Mestan Ağa ve yaşmaklı bir hanım.
Bir gün bir tesadüf eseri olarak yaşmaklı bir hanım aşçı dükkânına geliyor. Dükkânda bir hayli muhabbet ettikten sonra, yaşmaklı hanım Karagözün sanatının maharetine binaen Karagöze tatlı yaptırmak istiyor. Karagöz peki yaparım diyor. Hanım Tatlının evde yapılmasını istiyor. Fakat Karagöz bir türlü razı olmuyor. Hanım güç hal ile Karagözü kandırıyor. Yalnız sizden bir ricam var bizim eve muttassıl bir komşu var fena kalpli bir adam, bizim eve yabancı bir erkeğin girdiğini görürse bin türlü kiylükal eder. Bir takrip kadın kıyafetinde seni eve sokarım. Karagöz yine müşkülât çıkarıyor. Fakat sonunda Karagöz yine razı oluyor.
Şimdi (dördüncü perde açıldıkta sahnede Karagöz yaşmaklı kadın kıyafetinde hanımla karşı karşıya gelirler).
Muhavere:
— Hanım Aşçı ben size korkacak bir şey yok demedim mi? Bak işte eve bir şey kalmadı.
Karagöz — Eve bir şey kalmadı ama dizlerimde duracak hal kalmadı. Titreye titreye köpek ısıtmasına tutuldum..
Hanım — Her ne ise rica ederim. Bazı talimat vereceğim kusura bakma.
Karagöz — Vay demek, daha atlanacak hendekler var ha! Ben yavaş yavaş feraceyi çıkarayım....
⇓ Devamını okuyunuz...
Karagöz aşcı Bolulu Memiş Ustanın yanında aşçı çırağı oluyor. Dükkâna külhâni ile Yahudi malzeme getiriyorlar. Sonra aşçıya gelen müşteriler Mösyö Karolin, Tiryaki, Mestan Ağa ve yaşmaklı bir hanım.
Bir gün bir tesadüf eseri olarak yaşmaklı bir hanım aşçı dükkânına geliyor. Dükkânda bir hayli muhabbet ettikten sonra, yaşmaklı hanım Karagözün sanatının maharetine binaen Karagöze tatlı yaptırmak istiyor. Karagöz peki yaparım diyor. Hanım Tatlının evde yapılmasını istiyor. Fakat Karagöz bir türlü razı olmuyor. Hanım güç hal ile Karagözü kandırıyor. Yalnız sizden bir ricam var bizim eve muttassıl bir komşu var fena kalpli bir adam, bizim eve yabancı bir erkeğin girdiğini görürse bin türlü kiylükal eder. Bir takrip kadın kıyafetinde seni eve sokarım. Karagöz yine müşkülât çıkarıyor. Fakat sonunda Karagöz yine razı oluyor.
Şimdi (dördüncü perde açıldıkta sahnede Karagöz yaşmaklı kadın kıyafetinde hanımla karşı karşıya gelirler).
Muhavere:
— Hanım Aşçı ben size korkacak bir şey yok demedim mi? Bak işte eve bir şey kalmadı.
Karagöz — Eve bir şey kalmadı ama dizlerimde duracak hal kalmadı. Titreye titreye köpek ısıtmasına tutuldum..
Hanım — Her ne ise rica ederim. Bazı talimat vereceğim kusura bakma.
Karagöz — Vay demek, daha atlanacak hendekler var ha! Ben yavaş yavaş feraceyi çıkarayım.
Hanım — Hayır canım korkacak bir şey söylemiyeceğim. Yalnız eve girdiğiniz vakit evvelâ bir kadını taklid edeceksiniz.
(Şarkı ile nâra atarak Bekri Mustafa gelir)
— Şarkı —
Bir gemim var salıverdim engine
Bezirgânlar aman tahta vurur dengine
Şimdi rağbet güzel ile zengine
Nakarat
Gel tutu dillim aman aman sevdada müşül hal olur
Son görüşmemiz ama aman elbet kiylükal olur
Bekri — Di gidi felek, di gidi felek..
(Nâra atar)
Karagöz — O ne o.. Gök gürlüyor galiba yağmur mu gelecek! Şemsiye de yok.
Hanım — Eyvah aşçıbaşı iş şimdi berbad oldu.
Karagöz — Ne gibi sanki biraz ıslanırız Şeker değiliz a..
Bekri — Sende hiç utanma arlanma yok mu annenden izinsiz sokağa çıkıyorsun..
Karagöz — Bu kim? Yağmurdan evvel fırtına çıktı Allah vere yelken kapatmasına uğramasa idik.
— Hanım A... Ağabeyciğim. Nasıl izinsiz annam söyledi de ben öyle çıktım.
Bekri — Ne işin var? Ne için çıktın bakayım.
Karagöz — Adamakıllı bir mantar at ikimiz de sıfırı tüketiriz ha..
Hanım — Annem bir aşçı istedi ben de kolcuya gittim bu kadını buldum ve götürüyorum.
Karagöz — Ne halt ettin küçük hanım böyle söyliyeceğine şunu al öldürüver de daha iyi..
Bekri — Mademki öyledir sen git aşçı kadını ben alır getiririm.
Hanım — Pek iyi ağabeyciğim (Hanım gider).
Karagöz — Küçük hanım kuyruğu kurtardı. Kapana biz tutulduk.
Bekri — Ne söyleniyorsun kart karı Unkapanında bez mi dokuttuk dedin?
Karagöz — Hayır Zeyrek yokuşunda fırtınaya tutulduk dedim.
Bekri — Denizde değilsin ya ayağın karada ne kokuyorsun.
Karagöz — Karada ama ayağım kayar da çirkefe düşerim diye korkuyorum.
Bekri — İster düş, ister kalk. Şimdi ne yemekler bilirsin onu söyle. Ben adama bedava para vermem.
Karagöz — (Korku ile) yalan bulmalı akşam âlâ tabana kuvvet kaçamak çorbası.. Yolunu bulursam savuşmak helvası.. Kaçamazsam döğüşmek yahnisi...
Bekri — Bunlar ne biçim yemekler ben ömrümde böyle yemek ismi işitmedim..
Karagöz — San rakıdan başka ne bilirsin.. Bunlara et’ımâi firariye derler..
Bekri — Bu yemekleri Feriköyünde mi yerler!
Karagöz — Hayır, Şişlide kavga ederler.
Bekri — Ben bu kadar kalın sesli öküz gibi bağıran karıya tesadüf etmedim.. Şu yaşmağını aç bakalım.
Karagöz — Ben zaten işin falso olacağını biliyordum. Şimdi ne yapmalı?..
Bekri — Hadi ne duruyorsun açsana!..
Karagöz — (Kadın taklidi ile) A.. Ayol nâmahremim kadın kısmı sokakta yüzünü açar mı, hem üstüme varma iki canlıyım..
Bekri — Dur öyle ise (Bekri zorla yaşmağı alır Karagözün yüzü meydana çıkar) vay Karagöz (Nâra atır)
Karagöz — Benim kabahatim yok tatlı yapmağa giderken işin en acısına rastgeldik.
Bekri — Ben şimdi seni tatlı tatlı âhirete yolcu ederim de böyle edebsizlik etmeği öğren..
Karagöz — Vaz geç... Tövbeler olsun bir daha böyle bir şey yapmam.
Bekri — Ulan ben sana soluk aldırmazdım ama bizi temaşaya tenezzül eden zevat huzurunda hakaret etmek haddim değil defol, gözüm görmesin.
(Bekri ve Karagöz)
(Karagöz eski kıyafetiyle Hacıyvadla karşı karşıya gelirler).
Hacıyvad — Karagözüm geçmiş olsun.
Karagöz — Allah müstahakını versin (Hacıyvada tokat)
Hacıyvad Yıktın perdeyi eyledin viran. Yine sahibine haber vereyim hemen.
(Hacıyvad).
Karagöz — Her ne kadar sürci lisan ettimse affola.
Nâşid Baylâv
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Yazar/Üreten
Nâşid Baylâv
Kod
IAM020972
Tema
Folklor
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 2, sayfalar 1142-1144
Tema
Folklor
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.