Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ÂRİF BEY
İkinci Abdülhamid edvri sonlarında sempatik bir İstanbullu tipidir ki, Büyük Muharrir Ahmed Rasimin gençlik arkadaşlarından biri olmuş ve üstad, bu şirin sîmânın harikulâde şirin ve hâtırasını şu satırlarla anlatıyor:
“Benim Ârif Bey isminde sâf yürekli bir arkadaşım vardı. İki üç tane parlattı mı bâzen arslan kesilirdi. Fakat korkunca da tam korkardı. Bir akşam Arnavudköyüne gittik. Sazda oturduk. Çaktık, kafaları kurduk; gazinoda kimse kalmayınca biz de kalktık, kalktık amma.. ne araba var ne de sandal. Tabana kuvvet yürümeden maada çâre yok. Yola düzüldük. İyice hatırımda değil amma, Ortaköy karakolu önünden geçiyorduk. Ârifim, yarım açık gözleriyle bir nöbetçiye baktı, bir de bana:
— Bu keratalar da büyük keratayı bekliyorlar değil mi?
Deyince ben ayıldım. Çünkü Ârifim, artık kendinde olmadığı için karakoldan da içeriye dalar, bu sözü söyler. Derhal koluna girdim, sürükler gibi çektim. Benim bu teşebbüsümden daha ziyade şımardı. Sesli sesli sövmeğe başladı. amma benim kuvvetle kolundan çekişimden dolayı ilerliyorduk. Meğer daha belâlısına çatacakmışız! Biraz sonra Sultan Muradın mahbus kaldığı sarayın kapısı önlerine gelmiyelim mi; nereden akıl etti Ârifim, beni kolundan silkince sarayın kapısı önlerine gelmiyelim mi; nereden akıl etti Ârifim, beni kolundan silkince sarayın k...
⇓ Read more...
İkinci Abdülhamid edvri sonlarında sempatik bir İstanbullu tipidir ki, Büyük Muharrir Ahmed Rasimin gençlik arkadaşlarından biri olmuş ve üstad, bu şirin sîmânın harikulâde şirin ve hâtırasını şu satırlarla anlatıyor:
“Benim Ârif Bey isminde sâf yürekli bir arkadaşım vardı. İki üç tane parlattı mı bâzen arslan kesilirdi. Fakat korkunca da tam korkardı. Bir akşam Arnavudköyüne gittik. Sazda oturduk. Çaktık, kafaları kurduk; gazinoda kimse kalmayınca biz de kalktık, kalktık amma.. ne araba var ne de sandal. Tabana kuvvet yürümeden maada çâre yok. Yola düzüldük. İyice hatırımda değil amma, Ortaköy karakolu önünden geçiyorduk. Ârifim, yarım açık gözleriyle bir nöbetçiye baktı, bir de bana:
— Bu keratalar da büyük keratayı bekliyorlar değil mi?
Deyince ben ayıldım. Çünkü Ârifim, artık kendinde olmadığı için karakoldan da içeriye dalar, bu sözü söyler. Derhal koluna girdim, sürükler gibi çektim. Benim bu teşebbüsümden daha ziyade şımardı. Sesli sesli sövmeğe başladı. amma benim kuvvetle kolundan çekişimden dolayı ilerliyorduk. Meğer daha belâlısına çatacakmışız! Biraz sonra Sultan Muradın mahbus kaldığı sarayın kapısı önlerine gelmiyelim mi; nereden akıl etti Ârifim, beni kolundan silkince sarayın kapısı önlerine gelmiyelim mi; nereden akıl etti Ârifim, beni kolundan silkince sarayın kapısına doğru gitmesin mi? Hatırıma Ali Sûavinin vakası geldi. Bir kere:
— Eyvah! Mahvolduk!..
Dedim. Hakikat eyvah... Çünkü hiç lâmı, cimi yok, nöbetçilerin süngülerinin ucundayız..
— Yürü, Ârif Bey!..
Mümkün değil!
Merhumun sesi de kalındı. İri parmaklı elini sallıya sallıya tecvid kaideleri üzerine:
— Seni dinsiz, imansız, zalim, hain...
Diye kalaylayıp kalaylayıp basıyordu... Nihâyet kolundan hızla çektim, fakat o anda müthiş bir ses:
— Ulaaan!.. Be herifler!.. Yolunuza gitsenize!.. Şimdi ikinizi de mıhlarım ha!..
Sözleriyle aksetti. Bende havâsı hamseden yalnız işitmek kalmıştı. Bu sözle sarayın kapısının içinden geliyordu. Ârifim bir silkindi. Bu defa da o ayıldı. Ayılır ya!.. Lâf değil, mıhlar mı, mıhlar!..
Ben tir tir titriyordum. Nöbetçi bir düdük çalsa, kurşunları yedik gittiydik. Çevirseler bile en hafif göreceğimiz ceza, karakolda öldürücü bir dayak yemek, ertesi günü ilk vapurla bir semti meşhûle doğru gitmekti.
Ârif ayılır ayılmaz adımları açtı, can havliyle gidiyordum. Bana da ona da arkadan ayak sesleri geliyor gibi oluyordu. Ben daha ziyade korkmuş olmalıyım ki duvarların bir tarafı açılarak içinden bir bölük asker çıkacak sanıyordum!
Ârif medhuş ve sermest... İkide birde:
— Geliyorlar mı?
Diye soruyor, ben her ihtimale binaen:
— Galiba!..
Diyor, hattâ arkama bakmağa bile cesâret edemiyordum. İyice hatırımdadır! Hasanpaşa karakolu önünden öyle dümdüz, öyle muhtazam geçtik ki değme asker bir resmi geçitte bu kadar itinâlı yürüyemez. Geçtik, geçmedik, arkamızdan bir koşuşma peyda oldu. Aman!.. Eyvah!.. Yakalandık mı?!.. Birbiri ardına:
— Tutun!.. Yakalayın!.. Kollarını bağlayın!..
Sesleri.. Ben zaten bilirim a... Kendi korkumdan birdenbire farkına varamamıştım, Ârifim, olduğu yere çökmesin mi?.. Meğer zavallının dizlerinin dermanı kesilmiş!.. Öyle ya.. Hem Arnavudköyünden geliyoruz, hem de yarım saattir ölüm korkusu çekiyoruz. Buna can mı, diz mi dayanır?..
Meğer karakoldan, biraz evvel getirilmiş bir deli kaçmış.. Deli, akıllı, o hengâmede kim kime!.. Şu kadar söyliyeyim ki Dolmabahçe meydanına nasıl geldiğimizi bilmiyorum. Bereket versin ki tek atlı bir araba karşımıza çıktı, atladık.
Arabada Ârife sordum:
— Sana yine ne oldu, heyheyler mi geldi?
Suspus oturuyor, hafif hafif söylüyordu:
— Ne var ki?
— Daha ne olsun ki...
— Sultan Murada pek acırım da...
— Senin nendir?
— Hiç!..
— Sen budalamısın be!.. Bir hiç için hem beni hem de kendini mahvettirecektin...
— ......
Biraz sonra farkına vardım ki Ârifimin pantalonu ıslaktı! Gülmeyiniz! O zamanlarda bizim gibi hürriyet taraftarı istibdat düşmanı daha neler vardı! Kimler yoktu!... Ârifiminki yine küçüğü idi!..
O geceden sonra biçâre her ne zaman gazino veya sair umumî bir mahalde siyasiyattan bahsetmeğe başlıyacak olsa kulağına eğilir, usulca:
— Bahsi kes!.. Yoksa pantalon meselesini açarım! der, durdururdum!” (Ahmed Rasim; Muharrir bu ya!).
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM020717
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 2, pages 983-984
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.