Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ARABOĞLU (Boğos)
Matbaacı Araboğlu (Arabyan) ailesinin en meşhur simasıdır. Önceleri pederinin ismi ile Ohannesyan soyadını da taşımıştır. 1742 de doğmuş ve 1835 de İstanbul’da vefat etmiştir. Kendisinin Eğinin Abuçeh köyünde doğduğu söyleniyorsa da buna ihtimal vermek biraz güçtür; zira o tarihlerde babası Ohannes Araboğlu İzmirde bulunmaktaydı.
Boğos Arabyan önce aktörlükle meşgul olmuş, bilâhare pederinin matbaasına girerek bu mesleğe intisap etmiştir. Az zamanda ilerleyerek pederinin matbaasını ıslah etmiş ve bu sahada icadlarda da bulunmuştur. 1777 - 1802 yılları zarfında pederi ile birlikte, 1802-1820 yılları esnasında yalnız (Kürkçü Hanında), 1820 den ölümüne kadar Ortaköy’de yalnız ve Kürkçü Hanında da oğulları Astvadzadur, Kevork ve Kalusd’la müştereken faaliyette bulunmuştur.
Şöhreti harice de akseden Boğos Arabyan Gürcülerin Herakles kıralı tarafından Tiflis’e dâvet olunmuştur. Bu dâvete icabet ederek mezkûr memlekete gitmiş ve orada Gürcü harfleriyle bir matbaa tesis etmiştir. Hizmetlerinden dolayı sözü geçen kıral kendisine 8.000 kuruş mükâfat vermiştir. Tiflisden Eçmiadzin’e de uğradıktan sonra İstanbul’a avdet etmiştir.
Boğos Arabyan Türk matbaacılığına da büyük hizmetlerde bulunmuştur, ilk Nesih ve tâlik matbaa harflerini yapıp döken odur. Bundan dolayı bu harfler “Araboğlu” adını...
⇓ Read more...
Matbaacı Araboğlu (Arabyan) ailesinin en meşhur simasıdır. Önceleri pederinin ismi ile Ohannesyan soyadını da taşımıştır. 1742 de doğmuş ve 1835 de İstanbul’da vefat etmiştir. Kendisinin Eğinin Abuçeh köyünde doğduğu söyleniyorsa da buna ihtimal vermek biraz güçtür; zira o tarihlerde babası Ohannes Araboğlu İzmirde bulunmaktaydı.
Boğos Arabyan önce aktörlükle meşgul olmuş, bilâhare pederinin matbaasına girerek bu mesleğe intisap etmiştir. Az zamanda ilerleyerek pederinin matbaasını ıslah etmiş ve bu sahada icadlarda da bulunmuştur. 1777 - 1802 yılları zarfında pederi ile birlikte, 1802-1820 yılları esnasında yalnız (Kürkçü Hanında), 1820 den ölümüne kadar Ortaköy’de yalnız ve Kürkçü Hanında da oğulları Astvadzadur, Kevork ve Kalusd’la müştereken faaliyette bulunmuştur.
Şöhreti harice de akseden Boğos Arabyan Gürcülerin Herakles kıralı tarafından Tiflis’e dâvet olunmuştur. Bu dâvete icabet ederek mezkûr memlekete gitmiş ve orada Gürcü harfleriyle bir matbaa tesis etmiştir. Hizmetlerinden dolayı sözü geçen kıral kendisine 8.000 kuruş mükâfat vermiştir. Tiflisden Eçmiadzin’e de uğradıktan sonra İstanbul’a avdet etmiştir.
Boğos Arabyan Türk matbaacılığına da büyük hizmetlerde bulunmuştur, ilk Nesih ve tâlik matbaa harflerini yapıp döken odur. Bundan dolayı bu harfler “Araboğlu” adını taşımaktadır. Gösterdiği yararlıklarından ötürü, Sultan Mahmud 1816 da kendisini Matbaayı Âmireye müdür tayin etmiştir. Bu vesile ile verilen Beratın muhteviyatı çok enteresandır. Arabyanlar da, bu tarihten itibaren, Düzyanlar, Dadyanlar ve Balyanlar gibi bazı imtiyazlara sahip olmuşlardır. Boğos Arabyan aynı zamanda mezkûr Sultan tarafından hususî bir taltife mazhar olmuş ve fesinin üzerinde cendere şeklinde bir rozet taşımıştır.
Sultan Mahmud bir gün matbaasını ziyarete de gelmiş ve makineleri büyük bir alâka ile tetkik etmiştir.
Boğos Arabyan öleceğini bir gün evvel hissetmiş, hattâ saatini bile tayin etmiştir. Ortaköy eski Ermeni mezarlığında medfundur.
Kevork Pamukcuyan
Bir gayri müslümin Matbaai Âmire müdürlüğü o tarihler için bahis mevzuu olamaz. K. Pamukçuyan’ın bahsettiği müdürlük matbaanın hurufatçılığından galat olsa gerektir. Türk kaynakları 16 puntoluk matbaa harflerinin hazırlanıp dökülmesini de Boğos Ustanın babası Ohannes Ustaya mal etmektedir (B. : Araboğlu, Ohannes).
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM020650
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 2, page 956
See Also Note
B. : Araboğlu, Ohannes
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.