Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
ANDON (Demirci)
İkinci Abdülhamid devri sonları ile Meşrutiyet devrinde büyük şehrin namlı kasa hırsızlarından; kasa hırsızı ve şaki Mike’nin çetesine girip zabıtaca tanındığı zaman henüz on sekiz on dokuz yaşlarında bulunuyordu; Yunan tebaasından, iri yarı, kabadayı tavırlı, beyaz, kumral saç ve bıyıklı, yüzünün melâhati içinin mel’anetini gizlemiş gayet cesur bir delikanlıydı. İlk vakası, Mike çetesinde Evkaf Nezareti kasaları soygunculuğunda bulunmasıdır. Asıl sanatı sobacılık idi; bir sobacı çırağı olarak Nezaretin sobalarını tamir edip kurarlarken kasalar hırsını tahrik etmiş, Mikeye parlak bir soygunculuk projesi tekilf etmiş, Nezaret hademesinden kandırdıkları ikisinin yardımı ile Mike, Andon, Fransız Jan ve İngiliz tebaasından Çolak Odiseadan mürekkep olan çete, sobacı olarak girdikleri Nezaret binasında, akşam paydosundan sonra kolaylıkla gizlenmiş, soygunculuk işi gayet kolay olmuş ise de, ertesi gün, iki hademe ile sobacıların ortaklıktan kaybolması bütün şüpheleri onların üzerinde toplıyarak, zabıtanın amansız takibi ile birer birer ele geçmişlerdir. İkinci Abdülhamidin son yıllarında olan bu vaka,, genç Andonu Galata eclâf ve esfili arasında sivriltilmiştir.
Bir müddet sonra, Mike’nin ölümü ile, Andon çetenin başına geçmiş, 1913 - 1914 arasında da, yine pek cüretkârane ve güpe gündü...
⇓ Devamını okuyunuz...
İkinci Abdülhamid devri sonları ile Meşrutiyet devrinde büyük şehrin namlı kasa hırsızlarından; kasa hırsızı ve şaki Mike’nin çetesine girip zabıtaca tanındığı zaman henüz on sekiz on dokuz yaşlarında bulunuyordu; Yunan tebaasından, iri yarı, kabadayı tavırlı, beyaz, kumral saç ve bıyıklı, yüzünün melâhati içinin mel’anetini gizlemiş gayet cesur bir delikanlıydı. İlk vakası, Mike çetesinde Evkaf Nezareti kasaları soygunculuğunda bulunmasıdır. Asıl sanatı sobacılık idi; bir sobacı çırağı olarak Nezaretin sobalarını tamir edip kurarlarken kasalar hırsını tahrik etmiş, Mikeye parlak bir soygunculuk projesi tekilf etmiş, Nezaret hademesinden kandırdıkları ikisinin yardımı ile Mike, Andon, Fransız Jan ve İngiliz tebaasından Çolak Odiseadan mürekkep olan çete, sobacı olarak girdikleri Nezaret binasında, akşam paydosundan sonra kolaylıkla gizlenmiş, soygunculuk işi gayet kolay olmuş ise de, ertesi gün, iki hademe ile sobacıların ortaklıktan kaybolması bütün şüpheleri onların üzerinde toplıyarak, zabıtanın amansız takibi ile birer birer ele geçmişlerdir. İkinci Abdülhamidin son yıllarında olan bu vaka,, genç Andonu Galata eclâf ve esfili arasında sivriltilmiştir.
Bir müddet sonra, Mike’nin ölümü ile, Andon çetenin başına geçmiş, 1913 - 1914 arasında da, yine pek cüretkârane ve güpe gündüz Anadolu - Bağdad Demiryolları şirketinin Haydarpaşa Garındaki kasalarını soymuştur; bu sefer de istasyon hekçisi olan bir Karadağlıyı elde ederek, bir pazar günü istasyona girmişler, bekçiyi, zabıtayı şaşırtmak üzere bağlamışlar, kasalardan birini de kırıp savuşmuşlardır. Vakadan derhal haberdar edilen zabıta, bu soygunculuğun Demirci Andon’un işi olduğunu ilk bakışta anlamış, Tophane ve Galatada sıkı bir araştırma yapılmış. Andon ve ayakdaşları Galatada Kafesci sokağında bir kahvehanede yakalanmışlardır. Çete efradı evvelâ inkâr yoluna sapmışlarsa da, Galatanın eski alüftelerinden olup Andonu yanında barındıran Teodora’nın evinde yapılan bir araştırmada, balkonda büyükçe bir fıçının içinde bulunan bir zakkum ağacının yeni eşelenmiş toprağı nazarı dikkati celbetmiş ve çalınan paralar, cins cins istif edilmiş bir halde bulunmuştur. Demirci Andon, Mütareke yıllarının hercü merci içinde kaybolmuştur.
İstanbul hayatı üzerine çok kıymetli hâtıralar neşretmiş olan Çankırılı Ahmed Kemal Üçok, bu namlı hırsız hakkında İstabul Ansiklopedisine şu satırları göndermiştir:
“Demirci Andon Kefalonyalı kasa hırsızları ile beraber çalışırdı. Beyoğlunda, sultan Aziz zamanında Pirinççinin meyhanesi ve Abdülhamid devrinde Epiros Birahanesi denilen şimdiki P.T.T. şubesinin bulunduğu binada toplanır ve karar verirlerdi. Ben bilmiyerek bu adamla bir müddet konuştum.
Meşrutiyetten sonra Cihangir’e Firuzağa camisinin yanında “Polis Gece Mektebi” açmıştım. Beyoğlu mutasarrıfı Mazhar bey tedrisatımı beğendi, otuz polisi talebe olarak gönderdi, bunların arasında Başçavuş Yorgi Efendi vardı ki sonra merkez memuru ve nihayet tekaüt oldu, kasa hırsızlarını takib hususunda çok yararlığı görülmüştür. Ahbabım Andonun kim olduğunu bana o anlattı, hattâ bir vak’anın önünü aldı. Andon kasayı açmaz yandan delerdi. Mike ile birlikte Sinopta Rus vapurları Acentesinin ve Sirkecide bir ticarethanein kasalarını böyle kırmıştı.
Bibl. : S. Tezsezen, not; A.K: Üçok, no.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM020531
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 2, sayfalar 845-846
Bibliyografya Notu
Bibl. : S. Tezsezen, not; A.K: Üçok, no.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.