Tanzimatdan Cumhuriyete kadar süren bir devir içinde İstanbul ağzında, Büyükşehrin ayak takımı da dahil, “anne” şeklinde kullanılmış, hattâ “ana” diye hitap kabalık bilinerek ayıplanmış, “muhacir!.. Anadolu uşağı!..” diye tezyif edilmiştir. Cumhuriyetten sonradır ki asîl “ana” kelimesi İstanbul ağzına tekrar yerleşmiş bulunmaktadır. Ana kelimesi üzerine bazı darbımeseller de İstanbul argosuna girmiştir: Ana kuzusu — Son derecede kurnaz, hilekâr olduğu halde saf ve mâsum görüneni kasid yoluyla “Ağzı süt kokuyor!.. Anakuzusu!” denilir. Ana baba evlâdı — Hâneberduş güruhu haksızlık, aşırı horlanma karşısında şikâyet yollu kullanılır, “biz de ana baba evlâdıyız..” der; çoğunun nesebi meçhul olduğundan aralarında piç olmayanlar için kullanılır, meselâ “Sarı, ana baba evlâdıdır...” denilir. Anasından doğduğu gibi — İffet müdafaası yolunda kullanılır: “Çocuğa iftira etme.. anasından doğduğu gibidir!..” denilir. Anasını ağlatmak — Bilhassa zâbıta elinde aşırı tazyik görme, bu arada hatırı sayılır dayak yeme için kullanılır: “Aynasızlar anamı ağlattı” denilir ve ekseriya bu darbı mesel muharref olarak kullanılır, “anamı bellediler” denilir. Zamanımızın günlük sohbet dilinde sık sık kullanılan diğer darbı meselle şunlardır: “Anasına bak, kızını al, kenarına bak, bezini al”, “Ağlarsa anam a...

Tanzimatdan Cumhuriyete kadar süren bir devir içinde İstanbul ağzında, Büyükşehrin ayak takımı da dahil, “anne” şeklinde kullanılmış, hattâ “ana” diye hitap kabalık bilinerek ayıplanmış, “muhacir!.. Anadolu uşağı!..” diye tezyif edilmiştir. Cumhuriyetten sonradır ki asîl “ana” kelimesi İstanbul ağzına tekrar yerleşmiş bulunmaktadır. Ana kelimesi üzerine bazı darbımeseller de İstanbul argosuna girmiştir: Ana kuzusu — Son derecede kurnaz, hilekâr olduğu halde saf ve mâsum görüneni kasid yoluyla “Ağzı süt kokuyor!.. Anakuzusu!” denilir. Ana baba evlâdı — Hâneberduş güruhu haksızlık, aşırı horlanma karşısında şikâyet yollu kullanılır, “biz de ana baba evlâdıyız..” der; çoğunun nesebi meçhul olduğundan aralarında piç olmayanlar için kullanılır, meselâ “Sarı, ana baba evlâdıdır...” denilir. Anasından doğduğu gibi — İffet müdafaası yolunda kullanılır: “Çocuğa iftira etme.. anasından doğduğu gibidir!..” denilir. Anasını ağlatmak — Bilhassa zâbıta elinde aşırı tazyik görme, bu arada hatırı sayılır dayak yeme için kullanılır: “Aynasızlar anamı ağlattı” denilir ve ekseriya bu darbı mesel muharref olarak kullanılır, “anamı bellediler” denilir. Zamanımızın günlük sohbet dilinde sık sık kullanılan diğer darbı meselle şunlardır: “Anasına bak, kızını al, kenarına bak, bezini al”, “Ağlarsa anam ağlar, kalanı yalan ağlar”, “Anamın yorduğu dağ ardına, karımın yorduğu başıma”, “Anasının ipliğini pazarda satmış”, “Anasının karnında dokuz ay on gün nasıl durmuş”, “Anasının nikâhını ister”, “Ana gibi yâr olmaz, Bağdad gibi diyâr olmaz” “Ananın babanın yüz akı - yüz karası”.