Constantinopoli adı altında, geçen asır sonlarındaki İstanbulu tasvir eden bir seyahatname kaleme almış İtalyan edibi; 1846 da Oneglia’da doğdu, 1908 de Bordighera’da öldü. İstanbula 1874 de gelmişti; yirmi sekiz yaşlarında idi; kendisini daha İtalyanlar bile lâyık olduğu ehemmiyetle tanımıyordu; ilk eseri olan “Asker Hayatı”nın üzerinden henüz altı yıl geçmiş ve ancak üçüncü eserini vermiş bulunuyordu. Beyoğlu otellerinden birinin misafiri oldu; İstanbulu tek başına, bazan yunk adındaki bir ressam dostu ile, bazan da Rum ve Yahudi tercümanlarla dolaştı. Türklerle yakından temas fırsatını bulamadığı muhakkaktır; Türk hayatı hakkındaki malûmatı, kendisinden evvel İstanbula gelmiş yabancıların yazdıklarından ileriye geçemedi; fakat etrafına bakmasını bilen seyyahlardan idi; yollarda, çarşılarda, mesirelerde, kahvehanelerde, kendisinden evvel gelmiş yabancıların göremediği şeyleri görüp tesbit etmeğe muvaffak oldu; kalem dili de çok tatlı idi, ilk defa olarak 1877 de basılan bu İstanbul Seyahatnamesi, kısa bir zaman içinde, müellifini memleketinin birinci sınıf şöhretleri arasına çakardı ve eser tezine fransızcaya tercüme edildi. Aslı ile fransızcası, yine o yıllar içinde İstanbula gelmiş Cesare Biseo’nun resimleriyle süslenerek de basılmıştır ki, resimler, İstanbul Ansiklopedisinin...

Constantinopoli adı altında, geçen asır sonlarındaki İstanbulu tasvir eden bir seyahatname kaleme almış İtalyan edibi; 1846 da Oneglia’da doğdu, 1908 de Bordighera’da öldü. İstanbula 1874 de gelmişti; yirmi sekiz yaşlarında idi; kendisini daha İtalyanlar bile lâyık olduğu ehemmiyetle tanımıyordu; ilk eseri olan “Asker Hayatı”nın üzerinden henüz altı yıl geçmiş ve ancak üçüncü eserini vermiş bulunuyordu. Beyoğlu otellerinden birinin misafiri oldu; İstanbulu tek başına, bazan yunk adındaki bir ressam dostu ile, bazan da Rum ve Yahudi tercümanlarla dolaştı. Türklerle yakından temas fırsatını bulamadığı muhakkaktır; Türk hayatı hakkındaki malûmatı, kendisinden evvel İstanbula gelmiş yabancıların yazdıklarından ileriye geçemedi; fakat etrafına bakmasını bilen seyyahlardan idi; yollarda, çarşılarda, mesirelerde, kahvehanelerde, kendisinden evvel gelmiş yabancıların göremediği şeyleri görüp tesbit etmeğe muvaffak oldu; kalem dili de çok tatlı idi, ilk defa olarak 1877 de basılan bu İstanbul Seyahatnamesi, kısa bir zaman içinde, müellifini memleketinin birinci sınıf şöhretleri arasına çakardı ve eser tezine fransızcaya tercüme edildi. Aslı ile fransızcası, yine o yıllar içinde İstanbula gelmiş Cesare Biseo’nun resimleriyle süslenerek de basılmıştır ki, resimler, İstanbul Ansiklopedisinin resim malzemesi arasına alınmış bulunmaktadır. Müellif, bu eserini Beyoğlunda yerleşmiş İtalyanlardan olup dostluk tesis ettiği Giovanni Rossasco, Enrico Santoro ve Fausto Alberi’ye ithaf etmiştir. Bu şirin eser Türkçeye henüz tam olarak çevrilmemiştir. Reşad Ekrem Koçu, fransızcasından pek küçük bir kısmını, “Köprü Üstü”, “İstanbul”, “Galata”, “Tatavlada bir meyhane”, “Kasımpaşada bir kahvehane”, “Kıyafet”, “Çarşı”, “Kayık”, “Kâğıthane ve Göksu”, “Yangın” ve “Sokak köpekleri” serlevhâları ile on makale hâlinde tercüme ederek 1936 da Cumhuriyet Gazetesinde neşretmiş ve 1938 de bu makaleleri “1874 de İstabul” adı ile kitab hâlinde toplamış, Çığır Kitabevi adına tesis ettiği “Türkiye Seyahatnameleri Serisi” nin birinci kitabı olarak, C. Biseo’dan seçdiği resimlerle yayınlamıştır (B. : Constantinopoli). Bir Türk dostu olan bu değerli edîbin “Cuore” adlı çok güzel bir eseri de dilimize İbrahim Alâeddin Gövsanın kalemi ile “Çocuk kalbi” adı altında çevrilmiştir. Edmondo de Amicis (Resim: C. Biseo)