Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
ALTINBAŞ BEYOĞLU
Onyedinci asır sonlarında müstesna güzelliği ve garib alın yazısı ile İstanbulun ayak takımı şöhretlerinden Mahmutpaşa Hamamında işler bir tellâktır. Hicrî 1098 (Milâdî 1687) de hamamcılar kethüdâsı olan Derviş İsmailin “Dellâknâme” sinde tesbit edilmiş olan hâl tercemesine göre İkinci Sultan Murad ile Fâtih Sultan Mehmede karşı yıllarca âsi olmuş İskender Bey Kastrioti’nin bir cariyesinden doğmuş gayri meşrû oğlunun torunu imiş ve asıl adı da İskender imiş. Âsi arnavud kavmi arasında İskender adında bir büyük padişah geleceği ve arnavutların onun zamanında cihana hükmedeceği efsanesi yaşadığı için bu oğlanı on bir yaşlarında iken Debre dağlarındaki bir şaki baba ocağından dağa kaldırmış, küçük İskenderin padişahlığını ilân etmiş, Debre âyânı Hacı Nezir Ağa şakiyi tenkil ederek çocuğu diri olarak yakalamış, fakat güzelliğinden ötürü katle kıyamamış, Sancak Beyi nezdinde de affı için şefaatte bulunmuş, Bey de: “Bu tarafta olması daima bir fesad maddesidir” diyerek İstanbulda Mahmutpaşa hamamcısı olan kardeşi Uzun Süleyman Ağaya göndermiş, Süleyman Ağanın evlâdı olmamakla evlâdı mânevî edinip terbiye etmesini yazmış; fakat İskender terbiye kabul etmemiş, hamamda işleyen hem cinsi uşakların da teşviki ile soyunup hamam çıplağı olmak arzusunu gösterince Süleyman Ağa da hanesinden çık...
⇓ Read more...
Onyedinci asır sonlarında müstesna güzelliği ve garib alın yazısı ile İstanbulun ayak takımı şöhretlerinden Mahmutpaşa Hamamında işler bir tellâktır. Hicrî 1098 (Milâdî 1687) de hamamcılar kethüdâsı olan Derviş İsmailin “Dellâknâme” sinde tesbit edilmiş olan hâl tercemesine göre İkinci Sultan Murad ile Fâtih Sultan Mehmede karşı yıllarca âsi olmuş İskender Bey Kastrioti’nin bir cariyesinden doğmuş gayri meşrû oğlunun torunu imiş ve asıl adı da İskender imiş. Âsi arnavud kavmi arasında İskender adında bir büyük padişah geleceği ve arnavutların onun zamanında cihana hükmedeceği efsanesi yaşadığı için bu oğlanı on bir yaşlarında iken Debre dağlarındaki bir şaki baba ocağından dağa kaldırmış, küçük İskenderin padişahlığını ilân etmiş, Debre âyânı Hacı Nezir Ağa şakiyi tenkil ederek çocuğu diri olarak yakalamış, fakat güzelliğinden ötürü katle kıyamamış, Sancak Beyi nezdinde de affı için şefaatte bulunmuş, Bey de: “Bu tarafta olması daima bir fesad maddesidir” diyerek İstanbulda Mahmutpaşa hamamcısı olan kardeşi Uzun Süleyman Ağaya göndermiş, Süleyman Ağanın evlâdı olmamakla evlâdı mânevî edinip terbiye etmesini yazmış; fakat İskender terbiye kabul etmemiş, hamamda işleyen hem cinsi uşakların da teşviki ile soyunup hamam çıplağı olmak arzusunu gösterince Süleyman Ağa da hanesinden çıkarıp tellâk kütüğüne yazdırmış ve on beş yaşında bir genç irisi olan İskenderi soymuşlar, beline siyah tellâk peştamalını sarmışlar; halk ağzında da derhal “Altınbaş Beyoğlu” diye şöhret bulmuş. Dervis İsmail, bu yolda mutad olan cümlelerle bu namlı dellâğı “Sînesi âyînei mücellâ, kâkülleri kemendi belâ, kaddı şemşâd çeşmi cellâd, hizmette eli ayağı çüstü çâlâk, ammâ kendi pâk olsa da nesebi nâpâk, ülfet ve muhabbetde nezâket bilmez serkeş, bir hamam çıplağı mehveş” diye tasvir ediyor.
Bibl. : Derviş İsmail, Dellâknâme.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM020395
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 2, pages 743-744
Bibliography Note
Bibl. : Derviş İsmail, Dellâknâme.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.