Sultanahmed meydanında, Park içinde bir meydan çeşmesidir; Almanya İmparatoru İkinci Vilhelmin İstanbulu ikinci ziyaretinde, İkinci Abdülhamid ile mülâkatının hâtırası olarak Almanya hükûmeti tarafından yaptırılmıştır. Açılış merasimi Rumî 14 Ocak 1316 — Milâdî 1 Ocak 1901 de yapılmıştır. Herşeyi Almanyada yapılarak İstanbulda, temelinin üzerine kurulmuştur. Sekiz köşeli, yedi musluklu, sekiz tane mücellâ koyu yeşil somaki sütun üzerine atılmış sekiz kemer üstünde bir kubbeden ibaret mermer bir çeşmedir ki, sütun kaideleri, başlıkları, taşlar arasındaki kuşaklar, kubbe çenberleri, lüleler ve lülelerin oturtulduğu plâkalar, Cermen üslûbunda kabartma nakışlı tunçtan yapılmıştır. Serapa yabancı bir zevkin mahsulü fevkalâde müzeyyen ve tamamen yabancı bir sanat eseri olarak da İstanbulda bir eşi bulunmayan bir çeşmedir. Çeşmenin içinde, sütunların ortasında ve kubbenin altında bulunan mermer su hazinesi de, ikinci bir mermer kubbe ile örtülmüş, bunun üzerinde de tunçtan oymalı ve dairevî taç biçiminde bir pervaz oturtulmuştur. Zemini mozaik döşelidir ve kemerlerin hizasında, sütunların arasında yedi tane sabit mermer kanape vardır. Çeşmenin bu kısmına, cenuba bakan kemerin altından sekiz basamak mermer merdivenle girilir. Asıl büyük kubbenin içi, altın mozaik kaplıdır; kemerlerin iç ...

Sultanahmed meydanında, Park içinde bir meydan çeşmesidir; Almanya İmparatoru İkinci Vilhelmin İstanbulu ikinci ziyaretinde, İkinci Abdülhamid ile mülâkatının hâtırası olarak Almanya hükûmeti tarafından yaptırılmıştır. Açılış merasimi Rumî 14 Ocak 1316 — Milâdî 1 Ocak 1901 de yapılmıştır. Herşeyi Almanyada yapılarak İstanbulda, temelinin üzerine kurulmuştur. Sekiz köşeli, yedi musluklu, sekiz tane mücellâ koyu yeşil somaki sütun üzerine atılmış sekiz kemer üstünde bir kubbeden ibaret mermer bir çeşmedir ki, sütun kaideleri, başlıkları, taşlar arasındaki kuşaklar, kubbe çenberleri, lüleler ve lülelerin oturtulduğu plâkalar, Cermen üslûbunda kabartma nakışlı tunçtan yapılmıştır. Serapa yabancı bir zevkin mahsulü fevkalâde müzeyyen ve tamamen yabancı bir sanat eseri olarak da İstanbulda bir eşi bulunmayan bir çeşmedir. Çeşmenin içinde, sütunların ortasında ve kubbenin altında bulunan mermer su hazinesi de, ikinci bir mermer kubbe ile örtülmüş, bunun üzerinde de tunçtan oymalı ve dairevî taç biçiminde bir pervaz oturtulmuştur. Zemini mozaik döşelidir ve kemerlerin hizasında, sütunların arasında yedi tane sabit mermer kanape vardır. Çeşmenin bu kısmına, cenuba bakan kemerin altından sekiz basamak mermer merdivenle girilir. Asıl büyük kubbenin içi, altın mozaik kaplıdır; kemerlerin iç kısmına da, her beyti bir kemerin kavsini doldurmak üzere İzzet, Efendinin sülüs hattı ile o devrin ediplerinden seraskerlik müsteşarı Ahmed Muhtar Beyin sekiz beyitlik şu tarih kıtası yazılmıştır: Hazreti Abdülhamid Hanın muhibbi hâlisi Zîveri ekili haşmet, Kayseri âlitebâr Ya’ni alman imparatoru, hükümdarı güzin Hazreti Vilhelmi Sâni, kâmuranı rûzigâr Padişahı âli Osmanî ziyaret kasdidüb Makdemiyle eyledi İstanbulu pirâyedâr Bu mülâkatı muhabbet perveri tezkâr içün Eyledi bû çeşmesârı saha pirâyi karâr Sûbesû câri olan âbi safa teşkil eder Âbi sâfii mûsafata misâli âbdâr Vakfagiri hayret eyler çeşmi ehli dikkati Tarzi inşasındaki hissi bedii zernigâr Rükni ak’vai hayat oldukça âbi canfezâ Pâyidar olsun bu te’sisi muhabbet üstüvâr Bi bedel târihi câridir lisanı lûleden “Oldu bu çeşme mülâkate ne dilcu yâdigar” (R. 1316). Tarih kıtası, merdivenin karşısına gelen kemerden başlar. Kemerler arasındaki zaviyelerde dairevî sekiz madalyon vardır, bunlardan dördünün içinde açık yeşil zemin üzerine altın ile Abdülhamidin turası, diğer dördünün içinde de Prusya mavisi zemin üzerne altın ile Vilhelmin markası olarak bir W harfi ve üzerine bir taç altına da II rakamı nakşedilmiştir. Kemerlerin dış tarafı da gayet nefîs minakâri tezyinat ile çevrilmiş, kilit taşlarının üzerine gelen yerlere de, yine minekârî tezyinatı ihtiva eden dairevî ve göbekli birer madalyon konulmuştur. Kubbenin dışı, bronz çenberli ve bakır kaplıdır. Şimale bakan kemerlerden birinin minekârî tezyinatı iki yerinden bozulmuş ve alçı ile sıvanmıştır. Lülelerden de birinin kelebeği çalınmıştır. Çeşmenin içindeki su hazinesinin de mermer kubbesi, birkaç yerinsen bozulmuş, taşlar düşmek üzeredir; esasen burada çeşmenin zengin tunç tezyinatına denk olarak bulunması lâzım gelen tunç çenbereler yerine iki sıra ahşap çita çenber görülür ki, tunç çenberler çalındıktan sonra şöylece bir tamirde bu çitaların konduğu âşikârdır; bu su hazinesi tamir edilirken, çitaların sökülerek tunç çenberler konulması gerekir. Hazinenin methale bakan yüzünde tunç bir levha üzerine almanca bir kitabe nakşedilmiştir ki, metni ve tercümesi şudur: Wilhelm II deutscher Kaiser stiftete diesen Brunen in dank barer Erinnerung an seinen Besuch bei seinet majestât dem Kaiser der Osmanen Abdul Hamid II im Herbest des Jahres 1898. Tercümesi: Alman Kayzeri Wilhelm II 1898 yılı sonbaharında Osmanlıların hükûmdarı Haşmetlû Abdülhamid II nezdine ziyaretinin şükran hâtırası olarak bu çeşmeyi yaptırdı. Çeşmenin içindeki sabit mermer kanapeler, yazın, İstanbul serserileri arasında “Lüks Otel” ve “Almanpalas” adları ile meşhurdur. Bu yüzden, zeminin mozayikleri de yer yer bozulmuştur. Alman çeşmesi çok dikkatle muhafazası gereken sanat eserlerindendir (1946). Bibl. : REK, Gezi Notu. Alman Çeşmesi (Resim: R. Sevinçsoy)