On sekizinci asrın birinci yarısında üstad bir mücellid, müzehhib ve çiçek ressamıdır; doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor, hayatı hakkında tek kayıd, Mustakimzâdenin Tuhfei Hattâtininde, asrın büyük hattatı Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendinin hal tercemesi içinde, yazdığı mushafları bu sanatkâra tezhib ettirdiğini bildiren iki üç satırdan ibârettir: «mesâhifi şerifleri ekseriyâ hizmeti tezhib ile şerefyâb olan üstadlardan biri merhum Ruganii Üsküdârî Ali Çelebidir ki Elhac Yusuf Mısrî şâkirdlerindendir; vaktimizde saz yazmak vâdisinde Şah Kului vakitdir”. Ord. Prof. Süheyl Ünver 1954 de Tege Laboratuvarı yayınları arasında neşrettiği «Müzehhip ve Çiçek Ressamı Üsküdarlı Ali» adındaki eseri ile bu büyük sanatkârı nisyan karanlığından kurtaran ilk müdekkik oldu. Aşağıdaki satırları bu risâleden alıyoruz: «Tarih taşıyan eserlerinin en eskisi hicri 1133 (M. 1721), en yenisi 1178 (M. 1764-65) dir; bu yıllar arasında Üçüncü Ahmed, Birinci Mahmud, Üçüncü Osman ve Üçüncü Mustafanın saltanat yılları sıralanır; yaptıkları hep şâhâne, mülûkâne eserler olduğu için saray hizmetinde bir sanatkâr olduğu anlaşılıyor. Şimdiye kadar 20 parça eserini görebildik, bunların 18 i imzalı ve tarihlidir. Son eserinden sonra çok yaşamadığı, 1180 (M. 1766 - 1767) e doğru öldüğü söylenebilir. Kabrinin yeri ...

On sekizinci asrın birinci yarısında üstad bir mücellid, müzehhib ve çiçek ressamıdır; doğum ve ölüm tarihleri bilinmiyor, hayatı hakkında tek kayıd, Mustakimzâdenin Tuhfei Hattâtininde, asrın büyük hattatı Yedikuleli Seyyid Abdullah Efendinin hal tercemesi içinde, yazdığı mushafları bu sanatkâra tezhib ettirdiğini bildiren iki üç satırdan ibârettir: «mesâhifi şerifleri ekseriyâ hizmeti tezhib ile şerefyâb olan üstadlardan biri merhum Ruganii Üsküdârî Ali Çelebidir ki Elhac Yusuf Mısrî şâkirdlerindendir; vaktimizde saz yazmak vâdisinde Şah Kului vakitdir”. Ord. Prof. Süheyl Ünver 1954 de Tege Laboratuvarı yayınları arasında neşrettiği «Müzehhip ve Çiçek Ressamı Üsküdarlı Ali» adındaki eseri ile bu büyük sanatkârı nisyan karanlığından kurtaran ilk müdekkik oldu. Aşağıdaki satırları bu risâleden alıyoruz: «Tarih taşıyan eserlerinin en eskisi hicri 1133 (M. 1721), en yenisi 1178 (M. 1764-65) dir; bu yıllar arasında Üçüncü Ahmed, Birinci Mahmud, Üçüncü Osman ve Üçüncü Mustafanın saltanat yılları sıralanır; yaptıkları hep şâhâne, mülûkâne eserler olduğu için saray hizmetinde bir sanatkâr olduğu anlaşılıyor. Şimdiye kadar 20 parça eserini görebildik, bunların 18 i imzalı ve tarihlidir. Son eserinden sonra çok yaşamadığı, 1180 (M. 1766 - 1767) e doğru öldüğü söylenebilir. Kabrinin yeri de bilinmiyor. «Kendisi ustası Yusuf Mısrîyi kat kat geçtiği halde kendisini geçecek, hatta bu sanatı ayni kemâl seviyesinde devam ettirecek kimse yetişmemiştir. «Adı dokuz şekilde söyleniyor, hocamız üstad Necmeddin Okyay. «Üsküdâri Çelebi”, «Ruganî Çelebi”, «Ruganii Üskkdarî” der; rahmetli üstad İsmail Hakkı Altınbezerden «Rugânî Ali” diye duyduk; Müstakimzâde Hat ve Hattâtinde «Üsküdârî Ruganî Çelebi” ve «Ruganîi Üsküdârî Ali Çelebi” diye kaydediyor; imzaları «Aliyyül Üsküdârî” dir; biz de «Ali Üsküdârî”, «Üsküdârî Ali Efendi” diyoruz. Ruganî Çelebi müzehhib, resam, tâlik hattatı, mücellid ve şair, hezarfen kişidir. «Yaptığı eserler Divit tezyinâtı, Kubur tâbir edilen hokkalı kalemden tezyinâtı, Kubur tâbir edilen hokkalı kalemden tezyinâtı, lâke kablar, cönk tarzında şiir defterleri tezyinâtı, çekmece tezyinâtı, altlıklar, kitab tezhiblelri, çiçek resimleri, Karagöz takımları, ok ve yay tezyinâtıdır. Eserleri Topkapı Sarayı Müzesi ile Yüksek Mühendis Ekrem Hakkı Ayresdinin, Avukat Halil Edhem Ardanın, Hasan Fehmi Enatanın ve Necmeddin Okyayın zengin sanat eserleri koleksiyonları arasındadır” (A. Süheyl Ünver, Üsküdarlı Ali). Rugânî Ali Çelebinin H. 1133 ve 1177 tarihli iki imzâsı (Ord. Prof. S. Ünverden) Üsküdarlı Ruganî Ali Çelebinin çiçek resimleri (Resim: Ord. Prof. S. Ünverden)