Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
AKTUÇ (Nizameddin)
Namlı koltukçulardan; Büyükşehrin sanat ve fikir âleminin meşhur kitapçılarından, İstanbulu köşesi bucağile tanıyan, gün görmüş, zarif, nükteci, hoşsohbet, ele avuca sığmaz, yerinde rind ve kalender, zengin hatıra sahibi, nesli tükenmekte olan bir İstanbul çocuğu; 1897 de İstanbulda doğdu; doğumuna meşhur “İnek Kasidesi” şairi Ratib Bey:
Âleme geldi Nizameddin Bey
tarihini söylemişti. Babası Maliye mümeyyizlerinden Hafız Şevfi Efendi, onun babası da Saraylar bekçibaşısı Abdullah Ağadır. Anası sı Muhsine Hanım, Şair Yenişehirli Avni Beyin kızıdır ki, bu hanım da ana tarafından Beşiktaş Mevlevihanesi Şeyhi meşhur Nazif Efendinin torunudur; Bahâriye Mevlevihanesi Şeyhi Hüseyin Efendi de Muhsine Hanımın dayısı olur. Hafız Şevki Efendi Bahariye dergâhına bir muhib olarak devam ederken, etvar ve harekâtı ve sesinin harikulâde halâveti Şeyh Hüseyin Efendinin kendisine karşı aşırı muhabbetine, ve dolayısile de Avni Beyin kızı verilerek tekkeye damad olarak alınmasına sebep olmuştur. Nizameddin Aktuçun hemen bütün çocukluğu bir ilim ve sanat mahfili olan Bahariye dergâhında geçmiştir. On iki yaşlarında iken Ankaraya vergi müdürü olan babasile beraber İstanbuldan ayrılmış, ancak beş yıl sonra Büyükşehre döndüklerinin tezine de Birinci Cihan Harbi başında, sultaninin dokuzuncu sınıfından ...
⇓ Read more...
Namlı koltukçulardan; Büyükşehrin sanat ve fikir âleminin meşhur kitapçılarından, İstanbulu köşesi bucağile tanıyan, gün görmüş, zarif, nükteci, hoşsohbet, ele avuca sığmaz, yerinde rind ve kalender, zengin hatıra sahibi, nesli tükenmekte olan bir İstanbul çocuğu; 1897 de İstanbulda doğdu; doğumuna meşhur “İnek Kasidesi” şairi Ratib Bey:
Âleme geldi Nizameddin Bey
tarihini söylemişti. Babası Maliye mümeyyizlerinden Hafız Şevfi Efendi, onun babası da Saraylar bekçibaşısı Abdullah Ağadır. Anası sı Muhsine Hanım, Şair Yenişehirli Avni Beyin kızıdır ki, bu hanım da ana tarafından Beşiktaş Mevlevihanesi Şeyhi meşhur Nazif Efendinin torunudur; Bahâriye Mevlevihanesi Şeyhi Hüseyin Efendi de Muhsine Hanımın dayısı olur. Hafız Şevki Efendi Bahariye dergâhına bir muhib olarak devam ederken, etvar ve harekâtı ve sesinin harikulâde halâveti Şeyh Hüseyin Efendinin kendisine karşı aşırı muhabbetine, ve dolayısile de Avni Beyin kızı verilerek tekkeye damad olarak alınmasına sebep olmuştur. Nizameddin Aktuçun hemen bütün çocukluğu bir ilim ve sanat mahfili olan Bahariye dergâhında geçmiştir. On iki yaşlarında iken Ankaraya vergi müdürü olan babasile beraber İstanbuldan ayrılmış, ancak beş yıl sonra Büyükşehre döndüklerinin tezine de Birinci Cihan Harbi başında, sultaninin dokuzuncu sınıfından henüz 17 - 18 yaşlarında iken sıhhiye neferi olarak askere alınmıştır. 1918 da terhis edilince koltukçulukla ticaret hayatına atılmıştır; cevval zekâsı ve tükenmez enerjisi ile kısa bir zaman içinde bu işin bellibaşlı simalarından biri olmuştur; kitap ve kitapçılık hakkında daha çocukken edindiği sağlam bir bilgisi olmakla beraber, bu ikinci işine oldukça geç atılmış, ilk dükkânını 1929 da Çadırcılarda açmış; bugün Sahaflar dediğimiz Hakkâklarçarşısındaki dükkânına da 1930 da nakletmiştir. 1958 de Sahaflarda Bayezid kapısından girildiğine göre sol kola düşen bu dükkânda bulunmakta idi.
Nizameddinin kitapçılığı sair meslekdaşlarından bambaşka bir şeydir; nâdide bir kitabı, üstün bir fiatla satmaktan değil, ehline satmaktan zevk alır. nâehil istedikte, satın alınamıyacak kadar bir para ister, erbabına ise, kalenderâne bir cömertlikle fiat kırdıktan başka, bazan veresiye verir, parasını taksitle alır; bu gibilerden alacağını asla istemez. Nizameddinin şövalye civanmerdliklerinden bir hali de mekteplerin açıldığı zaman görülür; Sahaflar, saat dörtten sonra yeni sınıflarının kitaplarını alabilmek için eskilerini satan lise ve ortaokul çocuklarile dolduğu zaman görülür; mahcub, kitaplarını yok bahasına kaptıracak çocukları gözünden seçer, kullanılmış kitaplarını yeni bahasına alır; kılığı kıyafeti pek yoksul bir ailenin evlâdı olduğunu gösteren çocuklara da kendisinde mevcut kitapları bedavaya verir.
“Kitapçılıkta ustam meşhur Bekir Ağanın oğlu Hafız Ahmeddir” diyen Nizameddin, 1946 da, en yüksek fiatla sattığı kitap olarak 800 liraya verdiği minyatürlü bir “Hamsei Nizami” yi hatırlamakta idi; ömrünün en heyecanlı ânı ise, henüz 17 yaşlarında iken, askere alınmazdan evvel, mehtaplı bir gecede, Bahariye dergâhında, deniz kenarında harikulâde güzel bir yüzün gözlerinden öptüğü ân imiş.
Sahaflardaki dükkânı seçkin ilim adamlarımızın durak yerlerinden biridir.
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Identifier
IAM011096
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 1, pages 564-565
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.