Yelken devrinde Büyükşehrin Akdeniz limanlarile ticaret ve seyahat münasebetlerini temin eden armatörler; hemen hepsi ayni zamanda gemisinin kaptanlığını da yapardı. Gemileri, deniz seferi mevsiminde, donanma tarafından himaye edilmekle beraber, korsan tecavüzlerine karşı gemi mürettebatı bilhassa gözü pek, vurucu insanlardan seçilirdi; çoğu da Akdeniz adalarının yalı uşağından olurdu; yolcuların bu müthiş adamlar tarafından bir tecavüze uğraması ihtimaline karşı, hepsi sağlam ve zincirleme kefalete bağlanırdı. Müslüman kaptanlar hıristiyan mürettebat, hıristiyan kaptanlar da müslüman tayfa almazlardı. Akdeniz gemicilerinden bilhassa Adalı ve Moralı Rumlar arasında yolcuların, mallarına tamah ederek katledip işi korsanlığa vuranlar çok görülürdü; bundan ötürüdür ki Rum kaptanların gemilerine, zaruret olmadıkça binilmez, binilirse, gemi efradından üstün sayıda yolcu toplanır, gemiye pür silâhlı girilir, güvertede toplu bulunulur, asla anbara girilmez, geceleri de bir kısmı uyuyup bir kısmı nöbet bekler, gemide bir karaltı belirdi mi yol arkadaşlarını uyandırırlardı, varacakları yerde de sağ ve salim karaya ayak bastıkları için kurban kesmek âdet olmuştu. Evliya Çelebi, İstanbuldaki esnaf alayını tasvir ederken on yedinci asır Akdeniz gemicilerinden şöylece bahseder : “Esnafı reisa...

Yelken devrinde Büyükşehrin Akdeniz limanlarile ticaret ve seyahat münasebetlerini temin eden armatörler; hemen hepsi ayni zamanda gemisinin kaptanlığını da yapardı. Gemileri, deniz seferi mevsiminde, donanma tarafından himaye edilmekle beraber, korsan tecavüzlerine karşı gemi mürettebatı bilhassa gözü pek, vurucu insanlardan seçilirdi; çoğu da Akdeniz adalarının yalı uşağından olurdu; yolcuların bu müthiş adamlar tarafından bir tecavüze uğraması ihtimaline karşı, hepsi sağlam ve zincirleme kefalete bağlanırdı. Müslüman kaptanlar hıristiyan mürettebat, hıristiyan kaptanlar da müslüman tayfa almazlardı. Akdeniz gemicilerinden bilhassa Adalı ve Moralı Rumlar arasında yolcuların, mallarına tamah ederek katledip işi korsanlığa vuranlar çok görülürdü; bundan ötürüdür ki Rum kaptanların gemilerine, zaruret olmadıkça binilmez, binilirse, gemi efradından üstün sayıda yolcu toplanır, gemiye pür silâhlı girilir, güvertede toplu bulunulur, asla anbara girilmez, geceleri de bir kısmı uyuyup bir kısmı nöbet bekler, gemide bir karaltı belirdi mi yol arkadaşlarını uyandırırlardı, varacakları yerde de sağ ve salim karaya ayak bastıkları için kurban kesmek âdet olmuştu. Evliya Çelebi, İstanbuldaki esnaf alayını tasvir ederken on yedinci asır Akdeniz gemicilerinden şöylece bahseder : “Esnafı reisanı Bahrisefid — Bunlar pek tantanalı alay göstermişlerdir. Akdeniz kaptanlarından Bursalı Bâli Kaptan, Bodur Gürcü, Cafer Kaptan, Karamanlı Ali Kaptan, Sarı Veli, Sarı Solak, Topal Muharrem, Çavuşoğlu, Kartiloğlu, Katranoğlu, Kara Hoca, Cennetî, Turalı, Yenaki, Dimitraki, Kemeraki nam kaptanlar ile cümle on yedi karavana kalyonlardır ki herbiri dörder beşer kat anbarlı, ikişer kat yatırma toplu, beşer kat palavra kıçlı ve kıçında bahçeli hamamlı el değirmenli karavanalardır. Herbiri beş ayda dolar boşalır. Bunlar Sarayburnunda üç yaylım toplar atarak sekiz bin kadar dal silâh Cezayir tüfenkli, yelkenci, dümenci, istenkacı, gomanacı, kumanyacı, sanatlarında müdebbir dayılar Allah Allah diye geçerler. Bunlar Alayköşkü dibinden (tekerlekli kızaklar üstünden kalyon geçirirken) on adet düşman gemisine tesadüf edip top tüfenk atarak bir cengi azim ederler ki derya yüzünü kara duman kaplar (!). Gaziler düşman gemilerinden ganimetler alıp tayfasını yakalayıp zincire vururlar. Kaptan 3000 ve kalyon 600 ve şayka ve Karamürsel 2000 ve neferler 27000 dir (?)”. Bibl.: Evliya Çelebi I.