Ahmed Vefik Paşanın köşkü Rumelihisarında, hisar üstündeki Şehidlik tepesinde idi ki, gayet geniş olan arazisi, paşa tarafından Amerikalılara satılmış ve burada Robert College müesseseleri kurulmuştur. İstanbul topoğrafyası üzerinde salâhiyetle söz sahibi tarih bilginlerinden İstanbul Belediyesi mektupçusu Osman Ergin, büyük maarif tarihinin ikinci cildinde Robert College’den bahsederken şu satırları yazar: “Bu mekteplerden gerek hükûmetin gerek halkın gözü çok yılmış olduğu, her müesse hükûmet için birer çiban birer siyasî mesele menbaı olacağı anlaşıldığı için ilk zamanlarda bunların açılmaması için elden gelen gayret esirgenmezdi ve kolaylık gösterenler yahut mektebe yer verenler ve satanlar halk ve hükûmet nezdinde iyi bir gözle görülmezdi. Robert College’in birinci kısmının yerini Ahmed Vefik Paşa evvelâ 16 bin liraya, sonra ikinci kısmını da 20 bin lira mukabilinde Amerikalılara satmıştır. “Ahmed Vefik Paşa gibi bu memlekette ilk milliyetçilik ve türkçülük cereyanlarını uyandırmış ve bu hayatı yaşamış; sefirlik, nazırlık, mebusluk, meclis reisliği ve Başvekillik gibi en yüksek makamlarda ve memuriyetlerde bulunmuş olan bir ilim ve idare adamının ecnebi mekteplerine karşı hükûmette ve halkta mevcudiyetini yakından görmesi ve bilmesi lâzımgelen fena telâkkiye karşı ne için bu...

Ahmed Vefik Paşanın köşkü Rumelihisarında, hisar üstündeki Şehidlik tepesinde idi ki, gayet geniş olan arazisi, paşa tarafından Amerikalılara satılmış ve burada Robert College müesseseleri kurulmuştur. İstanbul topoğrafyası üzerinde salâhiyetle söz sahibi tarih bilginlerinden İstanbul Belediyesi mektupçusu Osman Ergin, büyük maarif tarihinin ikinci cildinde Robert College’den bahsederken şu satırları yazar: “Bu mekteplerden gerek hükûmetin gerek halkın gözü çok yılmış olduğu, her müesse hükûmet için birer çiban birer siyasî mesele menbaı olacağı anlaşıldığı için ilk zamanlarda bunların açılmaması için elden gelen gayret esirgenmezdi ve kolaylık gösterenler yahut mektebe yer verenler ve satanlar halk ve hükûmet nezdinde iyi bir gözle görülmezdi. Robert College’in birinci kısmının yerini Ahmed Vefik Paşa evvelâ 16 bin liraya, sonra ikinci kısmını da 20 bin lira mukabilinde Amerikalılara satmıştır. “Ahmed Vefik Paşa gibi bu memlekette ilk milliyetçilik ve türkçülük cereyanlarını uyandırmış ve bu hayatı yaşamış; sefirlik, nazırlık, mebusluk, meclis reisliği ve Başvekillik gibi en yüksek makamlarda ve memuriyetlerde bulunmuş olan bir ilim ve idare adamının ecnebi mekteplerine karşı hükûmette ve halkta mevcudiyetini yakından görmesi ve bilmesi lâzımgelen fena telâkkiye karşı ne için bu işi yapmış olduğu tetkike değer bir mesele olduğundan tercümei halinde ve tarihte meçhul kalmış olan bu noktayı aydınlatacak şu birkaç satır yazı lüzumsuz sayılmaz sanırım. “Rivayete göre: Ahmed Vefik Paşayı bu tarzda hârekete sevkeden, hükûmet yüzünden borçlanmış olması ve bu borcun hükûmetçe tanılıp tesviye edilmemiş bulunması keyfiyetidir. Paşa Pariste sefir bulunduğu sırada, hükûmetin ve milletin haysiyetini korumak, maksadile ve yine hükûmetin emrile birçok ziyafetler vermiş, fakat bilâhara bütçenin darlığından mı her neden ise bu ziyafet masrafları hükûmetçe kabul ve tesviye edilmemiştir. Paşa, parayı hükûmetten alamayınca ve muztar kalınca kendi şerefini ve haysiyetini korumak için elinde bulunan boş araziyi Amerikalılara satmış ve ancak bu suretle borçtan kurtulabilmiştir. “Tapu ile mutasarrıf bulunduğu bu toprağı satmaktan hususile Ahmed Vefik Paşa gibi büyük bir devlet adamını men’e hükûmet memurları kadir olamadığı için satışa mâni olamamışlar ise de, zamanın hükümdarı bu satışın intikamını Ahmed Vefik Paşa öldükten sonra almıştır, şöyle ki: Paşa öldüğü zaman nereye gömülmesinin arzu ve irade edildiği usulen sorulmuş, İkinci Abdülhamidden: “Kayalar kabristanına defnediniz ki, Robert College’de çalınan çan sesleri kıyamete kadar kulaklarında çınlasın dursun” tarzında bir irade sadir olarak icabı icra edilmiştir. “Diğer bir rivayete göre: Ahmed Vefik Paşa öldüğü zaman kendisi için cenaze alayı yapılmamasını, türbeye gömülmemesini, dört hamal tarafından sırtlanıp hemen en yakın bir yere gömülmesini vasiyet etmiştir.” Ahmed Vefik Paşa köşkünü görenlerden Abdurrahman Şeref Efendi ile Macar müsteşriki Doktor İ. Kunos, her ikisi de çok kuvvetli birer müşahit oldukları halde, ne kadar yazıktır ki, bu tarihî bina hakkında hemen hiçbir şey kaydetmemişlerdir (B.: Ahmed Vefik Paşa). Bu köşk hakkında Şirketi Hayriye tarihçesinde şu satırlar okunmaktadır: “Rumelihisarının en mürtefi noktası şehitlik tepesidir ki, 140 metre irtifaındadır. Elyevm Sarıca Paşa kalesinin dibinde mini mini bir bahçenin yanında güzel bir kütüphane görülür ki, burası tarihi osmanîde haizi ehemmiyet iki büyük zatın ikametgâhı olmakla meşhurdur. Bunun biri meşhur lehçe sahibi Sadrı esbak Ahmed Vefik Paşa merhumdur. Vefik Paşa kütüphanesi Osmanlıların cemettikleri koleksiyonların en mühimlerinden biri idi. Üç dört bin cildden fazla kitap mevcut idi ki, hepsi hattatlığın, mücellitliğin enâfisi âsarından idi. Bu kütüphane bilâhare parça parça satılmıştır. Bu köşk sonraları Adliye Nazırı esbakı İsmet Paşazade Rıza Paşa merhum tarafından sâtın alındığı gibi koleksiyonun en nefîs parçalarını da yine müşarünileyh almıştır.” (B.: Rumelihisarı).