İstanbul basınının en yaşlı, en değerli baş mürettiblerinden, Mehmed Bayrakdar adında bir zâtın oğlu olarak 1891 de Giresunda doğdu, Giresunun Kapu Mahallesindendir. Çocukluk ve mesleğe giriş hayatını şöylece anlatıyor: “On yaşlarında idim ilk mektebi bitirdim, son umumî imtihanda parlak muvaffakiyetle aliyülalâ derecede şehâdetnâme aldım. Giresun belediye reisi Kaptan Yorgi Paşa adında bir hayırsever bir rumdu, ve imtihanımızda mümeyyiz olarak bulunmuştu, beni fevkalâde takdir etmiş olmalı ki bütün masraflarım kendisine aid olmak üzere babamın muvafakati ile beni rum mektebine yazdırdı. Hattâ birgün: — Oğlum, bu mektebi bitirince seni Marsilyada ticaretle meşgul olan oğlumun yanına göndereceğim, sürer, çıkar büyük tüccar olur, memleketimize hizmet edersin, vatana hizmet para ile, servet ile olur.. dedi. Bana, Felek Efendi isminde hususî bir de fransızca hocası tutdu. Fakat iki sene sonra Paşa öldü, kâtibi yerinde ve kasabanın ileri gelenlerinden Kazancı Yani Efendi tahsilim hususundaki vasiyetini söylediği halde vârisleri olan kızları ile damadları bir Türk çocuğunun tahsil ve istikbali ile alâkadar olamayacaklarını, Yorgi Paşanın bu gibi yardımları belediye reisliği icabından olduğunu söylediler. Rum mektebini terk etdim; on iki yaşlarında idim, üç sene kadar Giresun nüfus ve t...

İstanbul basınının en yaşlı, en değerli baş mürettiblerinden, Mehmed Bayrakdar adında bir zâtın oğlu olarak 1891 de Giresunda doğdu, Giresunun Kapu Mahallesindendir. Çocukluk ve mesleğe giriş hayatını şöylece anlatıyor: “On yaşlarında idim ilk mektebi bitirdim, son umumî imtihanda parlak muvaffakiyetle aliyülalâ derecede şehâdetnâme aldım. Giresun belediye reisi Kaptan Yorgi Paşa adında bir hayırsever bir rumdu, ve imtihanımızda mümeyyiz olarak bulunmuştu, beni fevkalâde takdir etmiş olmalı ki bütün masraflarım kendisine aid olmak üzere babamın muvafakati ile beni rum mektebine yazdırdı. Hattâ birgün: — Oğlum, bu mektebi bitirince seni Marsilyada ticaretle meşgul olan oğlumun yanına göndereceğim, sürer, çıkar büyük tüccar olur, memleketimize hizmet edersin, vatana hizmet para ile, servet ile olur.. dedi. Bana, Felek Efendi isminde hususî bir de fransızca hocası tutdu. Fakat iki sene sonra Paşa öldü, kâtibi yerinde ve kasabanın ileri gelenlerinden Kazancı Yani Efendi tahsilim hususundaki vasiyetini söylediği halde vârisleri olan kızları ile damadları bir Türk çocuğunun tahsil ve istikbali ile alâkadar olamayacaklarını, Yorgi Paşanın bu gibi yardımları belediye reisliği icabından olduğunu söylediler. Rum mektebini terk etdim; on iki yaşlarında idim, üç sene kadar Giresun nüfus ve tapu kalemlerine mülâzimeten devam etdim. Onbeş yaşında, ilk mektebdeki rahmetli hocam Feyzi Efendinin arzu ve tavassutu ile şahâdetnâme aldığım ilk mektebe altmış kuruş maaşla kalfa tayin edildim. Hocamın vefatı üzerine ben de kalfalıkdan ayrıldım, onyedi yaşında idim, 1908 de hürriyet ilân edildi, hâsılâtı gayri sâfiyesi Türk, Rum ve Ermeni ibtidâî mekteblerine aid olmak üzere bir komisyon tarafından idare edilen Giresun Matbaasına girdim, işte burada rahmetli ustam Samsunlu Hacı Hasan Efendinin elinde mürettib, makinist ve mücellid olarak yetişdim. O zamanlar taşra matbaalarında bu üç sanat ayrılmaz bir kül idi. Bu sanatları öğrenmek için içimde öyle bir aşk vardı ki sabahın alaca aydınlığında işime koşar, gün kavuşduktan iki saat sonra elimi yüzümü yıkayup evime dönerdim, para verirler miydi, unuttum, aklımda kalan iki yıl bu gayretli mesâim sonunda takdir edilerek bana onbeş kuruş aylık bağlanması, yirmi para pula kesildikden sonra elime ondört buçuk kuruşun geçmesidir. Artık ondokuz yaşında delikanlı idim, emsâlimin arasında bu dar gelirimden sıkılıyordum, bir derd yandığım Salih Efendi adında bir baba dostu: — Oğlum.. dedi, üç sanata sahibsin, her biri bir insanı ayrı ayrı geçindirir, ama Giresunda değil, senin yerin İstanbuldur, oraya git, çok para kazanırsın... “Salih Efendinin ikazı gözümü açdı, fakat ailem izin vermedi, ben de bir gün kimseye haber vermeden bir vapura atadım, kaçtım. İstanbulda bir dayım vardı, onu, az sonra da Ohannes Ferid Efendinin Manzûmei Efkâr Matbaasında ser mürettib Kirkor Efendinin yanında iş buldum. İlk haftanın sonu idi Kirkor Efendi: — İşinden çok memnunum, al şu bir haftalık üç mecidiyeyi, gelecek hafta hakkını artdıracağım.. dedi. “Haftada üç mecidiye, ömrümde görmediğim para idi, gözlerim faltaşı gibi açıldı, ikinci hafta dört mecidiye oldu. Artık mesleğimden emin idim, hiç tereddüt etmeden Giresuna mektub yazdım, ailemi yanıma aldırttım. İşte o gün, bu gün, mesleğimde, ilk çıraklık ânımın aşkı ile çalışıyorum. Sabah, Tanin, İkdam gibi büyük gazetelerde mürettiblik ser mürettiblik yapdım, eski harflerle günde 16 punto 20 katrat bir forma yazı dizer dağıtırdım, bu mürettiblikde başkası tarafından kırılmamış bir rekor olarak kaldı”. Ahmed Rahmi Usta 1958 yılında Tan Matbaasının kitab kısmı ser mürettibi bulunuyordu. İstanbul Ansiklopedisi onun nezâreti altında dizilmekte, ve sayfaları onun tecrübeli sanatkâr elleri tarafından bağlanmaktadır. İstanbul Ansiklopedisi, “Z” harfinin son kelimesini ihtiva edecek son sayfasının da onun eli ile bağlanmasını diler. Ahmed Rahmi Usta (Resim: S. B.)