Entries
Examine all the Istanbul Encyclopedia entries from A to Z.
Volumes
Browse A to G volumes published between 1944 and 1973.
Archive
Discover Reşad Ekrem Koçu's works for the entries between letters G and Z.
Discover
Search by subjects or document types; browse through archival docs that are open access for the first time.
AHMED CELÂLEDDİN PAŞA (Çerkez, Serhafiye)
İkinci Abdülhalmid devri ricalinden; hademeyi hassai şahaneden yetişmiştir; aslına nisbetle “Çerkes” saçları az ve seyrek ve tepesi çıplak olduğu için “Kel”, ve sonraları İkinci Abdülhamid devri hafiye şebekesinin en seçkin simaları arasına girdiğinden “Serhafiye” lâkaplarile anılırdı.
Endamlı, yakışıklı, açık göz adamdı. Okuması yazması kıtca fakat girginliği, cerbezesi çokça idi. Mısır Hidivi meşhur İsmail Paşanın kızı Prenses Fatma hanımın kızı İsmet hanımla evlenmişti. Mizancı Murad Beyin Avrupaya firarı ve Jön Türklere karışması üzerine Sultan Hamid son derece telâş etmiş, Yıldız Sarayının içi allak bullak olmuştu; Murad Beyin Jön Türklerin arasında, başlarında bulunması hünkârca pek büyük bir tehlike sayılmış, ne yapıp edip bu adamı onlardan ayırmak, İstanbula getirtmek istenmişti.
Bu iki Çerkes Ahmed Paşa üzerine almış, Avrupaya gitmiş, Murad Beyi bulup, uzun uzadıya konuşmuş, rivayete göre Kanunu Esasinin iadesi ile meşrutî idarenin memlekette tatbikine padişahın söz verdiğini, hattâ yemin ettiğini söyliyerek, hayatına kat’iyyen ilişilmiyeceğini sıkı sıkı temin ederek Mizancıyı kandırıp İstanbula getirmiş, bu muvaffakiyeti Yıldızca pek büyük hoşnudluğu muci polmuştu.
Ahmed Celâleddin Paşanın ikbal ve nüfuzu, bu muvaffakiyetten sonra çok devam etmemiştir. Murad Beyi İstanb...
⇓ Read more...
İkinci Abdülhalmid devri ricalinden; hademeyi hassai şahaneden yetişmiştir; aslına nisbetle “Çerkes” saçları az ve seyrek ve tepesi çıplak olduğu için “Kel”, ve sonraları İkinci Abdülhamid devri hafiye şebekesinin en seçkin simaları arasına girdiğinden “Serhafiye” lâkaplarile anılırdı.
Endamlı, yakışıklı, açık göz adamdı. Okuması yazması kıtca fakat girginliği, cerbezesi çokça idi. Mısır Hidivi meşhur İsmail Paşanın kızı Prenses Fatma hanımın kızı İsmet hanımla evlenmişti. Mizancı Murad Beyin Avrupaya firarı ve Jön Türklere karışması üzerine Sultan Hamid son derece telâş etmiş, Yıldız Sarayının içi allak bullak olmuştu; Murad Beyin Jön Türklerin arasında, başlarında bulunması hünkârca pek büyük bir tehlike sayılmış, ne yapıp edip bu adamı onlardan ayırmak, İstanbula getirtmek istenmişti.
Bu iki Çerkes Ahmed Paşa üzerine almış, Avrupaya gitmiş, Murad Beyi bulup, uzun uzadıya konuşmuş, rivayete göre Kanunu Esasinin iadesi ile meşrutî idarenin memlekette tatbikine padişahın söz verdiğini, hattâ yemin ettiğini söyliyerek, hayatına kat’iyyen ilişilmiyeceğini sıkı sıkı temin ederek Mizancıyı kandırıp İstanbula getirmiş, bu muvaffakiyeti Yıldızca pek büyük hoşnudluğu muci polmuştu.
Ahmed Celâleddin Paşanın ikbal ve nüfuzu, bu muvaffakiyetten sonra çok devam etmemiştir. Murad Beyi İstanbula getirdikten sonra, yine gûya, Kanunu Esasinin iadesine vâadler, yeminler edildiğini ileri sürmüş, bu sırada Abdülhamide karşı gelmiş, hükümdarın kendisinden sıdkı sıyrılmıştı.
Gidişatında ve sözlerinde doğruluğu sever, mertlikten ayrılmaz, hattâ hürriyet taraftarı göründüğünü söylerlerdi. Hünkârın emniyetini kaybettikten sonra Saraya nadir uğramağa başlamış, münzevi yaşamış, sık sık Mısıra, Avrupaya gider gelir olmuştu.
Kumara fevkalâde düşkünlüğü meşhurdur. Montekarlo, Paris, Viyana kumarhanelerinde yüz binlerce lirayı su gibi akıttığı, oralarda bir milyoner hayatı sürdüğü, karısının servetinin altından girip üstünden çıktığı rivayet edilir.
Karısı Prenses İsmet Hanım, genç yaşında gırtlak vereminden öldü.
Çerkes Ahmed Paşa, Serhafiyeliğinde, Nişantaşında, saraydan farksız mükellef bir konakta otururdu. Küçükçamlıca eteklerinde, Uzunçayıra karşı Köçeoğullarının meşhur köşkünü, gayet geniş koruluğunu ve arsalarını almış, eski Köçeoğlu köşkünü güzelce tamir ettikten sonra yanına iki köşk daha yapmış, orayı âdeta bir şato haline koymuştu
İçerden çıkan bir yangında bu köşklerin hepsi yanmış, ilk köşk ,Köçeoğlununki her nasılsa yangından kurtarılabilmişti, el’an durur (1945). Beş on sene evvel “Güzel Orman Çiftliği” adile bir gazino haline getirilmiş, cazlar çalınıp dans edilmiş, halkla dolup dolup durmuştu.
Ahmed Celâleddin Paşa üzerine naklolunan fıkralardandır:
“Paşa, ikbalde bulunduğu sıralarda bir gün Beşiktaş muhafızı Hasan Paşanın Beşiktaştaki dairesinde misafir bulunur. Dereden tepeden lâf ederlerken, birdenbire kapı açılıp bir adam paldır küldür odaya dalıyor. Pejmürde kıyafetli, bir alaylı mülâzim; kucağında da iki üç yaşında, param parça entarili bir kız çocuk.
Adam, çocuğu hemen Hasan Paşanın masasının üstüne koyuyor:
— Allah aşkına, padişah başı için alın şu ma’sumu. Ben nafakasından âcizim; bakamıyorum yavrucuğuma. Bu gidişle ölüp gidecek!..
Çocuk gayet güzel, yumuk yumuk. Ahmed Celâleddin Paşa:
— Ben alırım, evlâdım yok; öz evlâdım gibi bakarım diyor. Kızı konağına getiriyor. Karısı görünce son derece seviniyor, adını (Neş’e) koyuyorlar.
Prenses çocuğu yatağında, koynunda yatırıyor. Gözünün içine bakıyorlar, okutuyorlar. Sesi güzel olacak, musiki meşk ettiriyorlar, Fransızca öğretiyorlar.
Kız 14 - 15 yaşında. Biraz ufak tefekce, fakat tıpkı hûri. Erik gibi gözler, gür kirpikler, ahu gibi bakış.
İsmet Hanım bîaman derdinden kurtulamayıp ölüyor. Aradan bir müddet geçiyor. Paşa (Neş’e) yi kendine nikâhlayıp alıyor.
Ahmed Celâleddin Paşa mütareke ve cumhuriyet devrimizin ilk yıllarında İstanbulda yaşamıştı. Bayazıdda,, Elektrik idaresinin sırasındaki konaklardan biride oturur, bütün vaktini Beyoğlunda Serkldoryanda, oyunla geçirirdi. Ölünce Neş’e Hanım kimsesiz, yoksul kalmıştı, geçinmede zorluklar çekti. Daha kırkını bulmamış, taze bir duldu. Tanıdıklarından şunun bunun yanına sığındı. Nihayet Kahireye gitti. Orada zengin bir Mısırlı ile evlendiği söylenir.
Sermed Muhtar Alus
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.
TÜM KAYIT
Creator
Sermed Muhtar Alus
Identifier
IAM010728
Theme
Person
Type
Page of encyclopedia
Format
Print
Language
Turkish
Rights
Open access
Rights Holder
Kadir Has University
Description
Volume 1, pages 334-335
Theme
Person
Contributor
Type
Page of encyclopedia
Share
X
FB
Links
→ Rights Statement
→ Feedback
Please send your feedback regarding Istanbul Encyclopedia records to istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org.