Galata mevlevihânesinin son şeyhi, klâsik Türk musikisi üzerine derin bilgi sahibi; son yüz yıl içindeki mevlevî şöhretleri hakkında zengin hatıraları olan hal tercümesi bilgini; 1853 (H. 1270) de Geliboluda doğdu; babası Gelibolu mevlevihânesi şeyhi Hüseyin Azmi Dededir. Bu zat 1870 (H. 1287) de Mısır mevlevihânesi şeyhi olunca, bu tarihte on yedi yaşlarında bulunan oğlunu da beraber götürdü; Ahmed Celâleddin orada Cami-ül-ezher derslerine devam ederek icazetnâme aldı. Dergâhta da edebiyat ve musiki tahsilini temin etti; klâsik Türk musikisinin en güzel parçaları ile mevlevî âyinlerini ve mevlevihânelerde okunan naatleri öğrendi; Garp notasile Hamparsum notasını sağlam bir şekilde elde etti. Mısır hidivi Birinci Abbasın kölesi neyzen Mehmed Subhi Beyden ney üflemesini tahsil etti; devrinin seçkin neyzenleri arasına girdi. 1873 (H. 1290) de, yirmi üç yaşında çileye girdi, sırasile dergâhın ayakcılık, meydancılık ve kazancılık hizmetlerini gördü. Çilesini doldurduktan sonra kudümzenbaşı, sonra neyzenbaşı oldu. 1893 (H. 1311) de babasını kaybetti; babasının şeyhliği büyük kardeşi Ahmed Bahaeddin Efendiye verildi; Ahmed Celâleddin Dede de bir müddet sonra İstanbula döndü, Üsküdarda bir ev satın alarak yerleşti ve bir münzevi hayatı sürmeğe başladı; 1908 (H. 1326) de vekil olarak, bi...

Galata mevlevihânesinin son şeyhi, klâsik Türk musikisi üzerine derin bilgi sahibi; son yüz yıl içindeki mevlevî şöhretleri hakkında zengin hatıraları olan hal tercümesi bilgini; 1853 (H. 1270) de Geliboluda doğdu; babası Gelibolu mevlevihânesi şeyhi Hüseyin Azmi Dededir. Bu zat 1870 (H. 1287) de Mısır mevlevihânesi şeyhi olunca, bu tarihte on yedi yaşlarında bulunan oğlunu da beraber götürdü; Ahmed Celâleddin orada Cami-ül-ezher derslerine devam ederek icazetnâme aldı. Dergâhta da edebiyat ve musiki tahsilini temin etti; klâsik Türk musikisinin en güzel parçaları ile mevlevî âyinlerini ve mevlevihânelerde okunan naatleri öğrendi; Garp notasile Hamparsum notasını sağlam bir şekilde elde etti. Mısır hidivi Birinci Abbasın kölesi neyzen Mehmed Subhi Beyden ney üflemesini tahsil etti; devrinin seçkin neyzenleri arasına girdi. 1873 (H. 1290) de, yirmi üç yaşında çileye girdi, sırasile dergâhın ayakcılık, meydancılık ve kazancılık hizmetlerini gördü. Çilesini doldurduktan sonra kudümzenbaşı, sonra neyzenbaşı oldu. 1893 (H. 1311) de babasını kaybetti; babasının şeyhliği büyük kardeşi Ahmed Bahaeddin Efendiye verildi; Ahmed Celâleddin Dede de bir müddet sonra İstanbula döndü, Üsküdarda bir ev satın alarak yerleşti ve bir münzevi hayatı sürmeğe başladı; 1908 (H. 1326) de vekil olarak, bir yıl sonra da asaleten Üsküdar mevlevihânesine şeyh oldu; 1910 da da ilâve olarak Galata mevlevihanesi şeyhliği vekâleti ile mesnevi hanlığı vazifeleri verildi; Galata şeyhi Ataullâh Efendinin ölümü üzerine de bu meşhur dergâha şeyh oldu. Tekkeler kapanıncıya kadar bu vazifeyi büyük bir ehliyet ve vekar ile ifa etti; tekkesini kapadıktan sonra kendisi de Üsküdardaki evine kapandı. Edebiyat ve musiki tarihi bilgini merhum Sadeddin Nüzhet Ergun büyük bir Türk musikisi antolojisi yazar iken Ahmed Celâleddin Dede çok zengin hatıralar tevdi etti. Celâleddin Dede, şiir ile de meşgul olmuştur, şiirleri bir divan olabilecek kadar çoktur: “Mevlevi âyinlreini yapmak hususunda mühim bir âmil olmuştur, Çargâh, Şetarban gibi bir takım âyinlerin unutulmamasında yegâne âmil olan odur, beste vücuda getirmemiş olmakla beraber pek çok eser meşketmiş, öğrendiği eserler üzerinde hiç bir tahrif yapmağa teşebbüs etmemiştir, nadide ve kıymetli birçok musiki eserlerinin notalarına da sahiptir” diyen Sadeddin Nüzhet Ergun, bu mevlevi şeyhinin şiirlerini de Türk Şairleri adındaki büyük eserinde neşretmiştir. Ahmed Celâleddin Dede Arabca ve Farscaya ana dili gibi sahip; tasavvuf ilminde ise zamanımızın en derin âlimlerinden biri olarak sayılır. Bibl. : S. N. Ergun, Türk dinî musikisi, II.