EN
Maddeler
İstanbul Ansiklopedisi'nin A harfinden Z harfine tüm maddelerini bir arada inceleyin.
Ciltler
1944 ile 1973 yılları arasında A harfinden G harfine kadar yayımlanmış olan ciltlere göz atın.
Arşiv
Reşad Ekrem Koçu'nun, G ve Z harfleri arasındaki maddelerle ilgili çalışmalarını keşfedin.
Keşfet
Temalar veya belge türlerine göre arama yapın; ilk kez erişime açılan arşiv belgeleri arasında gezinin.
Hakkında
İstanbul Ansiklopedisi
Reşad Ekrem Koçu
Web Projesi
Maddeler
❯
1. Cilt: Ab-Al
AHMED AĞA (Vardakosta)
Seyyid” lik ile de meşhurdur; on sekizinci asrın sonunda namlı musikişinaslardan, Üçüncü Selimin müsahiplerinden, Amasya kazalarından birinde doğmuştu; İstanbul sarayına çocuk denilecek yaşlarda gelmişti. Pek genç iken mevlevi tarikatine girmiş, sıkca devam ettiği Yenikapı ve Galata mevlevihaneleri, musikiye karşı olan istidadının pek parlak bir surette gelişmesine fırsat vermişti. Galata mevlevihanesinde asrın büyük şairi Şeyh Galibin yakın dostlarından oldu; bu şairin bazı manzumeleri ile beraber hicaz, nihavend ve saba makamlarında üç mevlevi âyini besteledi; ki bunlardan sonuncusu bugün tamamen unutulmuş bulunmaktadır. Vardakosta Ahmed Ağanın hicaz peşrevi ve sazsemaisi, suzidilâra peşrevi, rahat-ül-ervah peşrevi ve sazsemaisi, suzinâk ve suzidil besteleri, muhayyer sünbüle, şarkısı, mevlevi âyinlerile beraber klâsik Türk musikisinin şaheserleri arasında sayılır. Bu büyük artist “Darbı hüner” adını verdiği on dokuz darblı bir de usül bulmuş: “Ferahfeza” terkibini de o icat etmiştir. Şiir ile de uğraşmış, fakat muasırları tarafından manzumeleri “üstâdâne” görülmemişti; öyle ki, Esrar Dede, tezkerei mevleviyesinin şiir üstadları ceridesi olduğunu söyledikten sonra Musahib Ahmed Ağanın şiirlerini kaydetmediğini yazar. 1794 (H. 1209) da öldü. Galata mevlevihanesine bitişik kabris...
⇓ Devamını okuyunuz...
Seyyid” lik ile de meşhurdur; on sekizinci asrın sonunda namlı musikişinaslardan, Üçüncü Selimin müsahiplerinden, Amasya kazalarından birinde doğmuştu; İstanbul sarayına çocuk denilecek yaşlarda gelmişti. Pek genç iken mevlevi tarikatine girmiş, sıkca devam ettiği Yenikapı ve Galata mevlevihaneleri, musikiye karşı olan istidadının pek parlak bir surette gelişmesine fırsat vermişti. Galata mevlevihanesinde asrın büyük şairi Şeyh Galibin yakın dostlarından oldu; bu şairin bazı manzumeleri ile beraber hicaz, nihavend ve saba makamlarında üç mevlevi âyini besteledi; ki bunlardan sonuncusu bugün tamamen unutulmuş bulunmaktadır. Vardakosta Ahmed Ağanın hicaz peşrevi ve sazsemaisi, suzidilâra peşrevi, rahat-ül-ervah peşrevi ve sazsemaisi, suzinâk ve suzidil besteleri, muhayyer sünbüle, şarkısı, mevlevi âyinlerile beraber klâsik Türk musikisinin şaheserleri arasında sayılır. Bu büyük artist “Darbı hüner” adını verdiği on dokuz darblı bir de usül bulmuş: “Ferahfeza” terkibini de o icat etmiştir. Şiir ile de uğraşmış, fakat muasırları tarafından manzumeleri “üstâdâne” görülmemişti; öyle ki, Esrar Dede, tezkerei mevleviyesinin şiir üstadları ceridesi olduğunu söyledikten sonra Musahib Ahmed Ağanın şiirlerini kaydetmediğini yazar. 1794 (H. 1209) da öldü. Galata mevlevihanesine bitişik kabristana gömüldü. Şeyh Galib ölümüne şu tarih kıt’asını yazmıştır: Müsahib Seyyid Ahmed ol hünermend Ki olmuştu bu devire pîri Fârab Dirîga eyleyüp ahengi rihlet Sâdayi irciiden oldu bitâb Karar itti makamı Mevlevide Ola âyini rahmetten safâyâb Olur tarihi fevti Galib “Müsahib oldu hâmûşana ahbab” (1209) Hal tercemesi bilginlerinden merhum Nurullah Pertev Beyin şu notunu Mahmud Kemal İnal son eseri “Hoş Sedâ” da neşretmiştir: “..saba, hicaz, nihâvend makamlarından âyini şerifleri vardır; rivayet olunur ki, âyinlerini Selimi Sâlisin huzurunda okumuş, bu keyfiyet padişahın “Sûzidilârâ” nâmı ile yeni bir makam vücuda getirmesine sebep olmuştur”. Vardakosta Ahmed Ağa Üçüncü Selimin “tavşan” denilen dilber köçek oğlanlardan Yorgaki için yazdığı şu şarkıyı da mâhur makamında bestelemişti: Misâli goncei handan Tebessümle gelir ol can Ne candır âfeti tâban Ne âfet, âfeti devran Perişan saçları anber Vücudu pek beyaz dilber Dudağı hem sözü şekker Ne âfet âfeti devran Görenler tarzu etvârın Oyunda raksü raftârın Fedâ eyler bütnü vârın Ne âfet âfeti devran Sarılsam sîneme çeksem Eziyyet etmese öpsem Lebin sorma, öpebilsem Ne âfet âfeti devran Yaşı onbeş hilâl kaşı Ayın ondördü kardaşı Bütün dilberlerin başı Ne âfet âfeti devran Virir âşıklara hâlet Güzel tavşan kamer tal’at Adı Yorgaki hem âfet Ne âfet âfeti devran (B. : Selim III; Yorgaki, Köçek). Bibl. : S. N. Ergun, Türk Dinî Musikisi; M. K. İnal, Hoş sadâ.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
TÜM KAYIT
Kod
IAM010691
Tema
Kişi
Tür
Ansiklopedi sayfası
Biçim
Baskı
Dil
Türkçe
Haklar
Açık erişim
Hak Sahibi
Kadir Has Üniversitesi
Tanım
Cilt 1, sayfalar 324-325
Bakınız Notu
B. : Selim III; Yorgaki, Köçek
Bibliyografya Notu
Bibl. : S. N. Ergun, Türk Dinî Musikisi; M. K. İnal, Hoş sadâ.
Tema
Kişi
Emeği Geçen
Tür
Ansiklopedi sayfası
Paylaş
X
FB
Bağlantılar
→ Kullanım Şartları
→ Geri Bildirim
İstanbul Ansiklopedisi kayıtlarıyla ilgili önerilerinizi istanbul.ansiklopedisi@saltonline.org adresine gönderebilirsiniz.
  İş birliğiyle
Kullanım Şartları
Çerez Politikası
KVKK